Polonya
Tikang ha Wikipedia
An Polonya (ha Kinatsila: Polonia, ha Iningles: Poland, ha Polako: Polska) usa nga nasod nga nahamutang ha Butnga nga Europa, ha butnga han Alemanya ha katundan, han Republika Tseka ngan Eslovakya ha salatan, Ukranya ngan Bielorrusya ha sinirangan, ngan han Dagat Baltic, Lituanya, ngan Rusya (pinaagi han Kaliningrad Oblast exclave) ha amihanan. Iton Polonya nagsasaro hin katubtoban ha kadagatan upod han Dinamarka ha Dagat Baltic. An Polonya nagin api han Unyon Europeo tikang han Mayo 1 2004.
An estado Polako gintukod hin sobra 1,000 ka tuig hadto ha ilarom han Dinastiya Piast, ngan nakaabot han bulawanon nga panahon dida han harani han kataposan han ika-16 nga siglo ha ilarom han Dinastiya Jagielloniano, han panahon nga an Polonya usa han mga gidako-i, girikohi, ngan pinakagamhanan nga mga nasod ha Europa. Han 1791 an Sejm han Polako-Lituano nga Mankomunidad nagpailarom han Batakan-Balaod han Mayo 3 o Konstitusyon han Mayo 3, an syahan nga moderno nga nakodipikar nga konstitusyon, ngan ikaduha ha kalibotan sundo han Konstitusyon han Estados Unidos. Waray la mag-iha nga nagsunod, an nasod nawara katapos han pagbahin-bahin hini han mga hagrani nga nasod nga amo an Rusya, Austrya, ngan Prusya. Nahibalik an paglugaring hini dida han 1918 han pagkatapos han Syahan nga Pankalibotan nga Gyera komo an Ikaduha nga Republika Polaka. Pagkatapos han Ikaduha nga Pankalibotan nga Gyera nahimo ini nga komunista nga satellite nga estado han Unyon Sovietika nga tinatawag nga Republika han Katawhan han Polonya. Han 1989 an syahan nga gawasnon-hin-bahin nga mga pinili-ay han kaagi han Polonya katapos han Gyera Pankalibotan II nagtapos han Solidaridad (Solidarność) nga pakigbisog para hin kagawasan ngan nagresulta han kapirde han mga namumuno nga komunista han Polonya. An yana nga Ikatulo nga Republika Polaka gintukod, ngan ginsundan pagkatapos hin pira ka tuig han pagsurat hin bag-o nga konstitusyon dida han 1997. Han 1999 an Polonya nag-accede ha NATO, ngan han 2004 inmapi ini han Unyon Europeo.
Ha opisyal nga pagtawag, iton nasod kilalado nga Republika han Polonya, ha Polako Rzeczpospolita Polska. An pulong nga Rzeczpospolita amo an ngaran ha kaagi ngan kasaysayan nga padayon an paggamit tikang han ika-16 nga siglo dida han Polako-Lithuanian nga Mancomunidad, nga usa nga pinili-ay nga monarkiya. An pulong nga Rzeczpospolita puyde mangahulogan nga "mancomunidad" o commonwealth o puyde gihapon "republika", samtang an kahubad ngadto ha Polako han pulong nga "republika", republika. Dida han pamuno han komunista tikang han 1952 tubtob 1989 an opisyal nga ngaran han nasod amo an Republika han Katawhan han Polonya (Polska Rzeczpospolita Ludowa), nga amo la an panahon nga waray gamita an opisyal nga pagtawag tikang ha kaagi ngan kasaysayan.
 |
Ini nga artikulo stub. Puyde ka makabulig hit Wikipedia pinaagi hit pagdugang hin detalye dinhi. |
 |
Unyon Europeo | |
|---|---|---|
| Alemanya | Austrya | Belhika | Bulgarya | Dinamarka | Eslovakya | Eslovenya | Espanya | Estonya | Finlandya | Fransya | Gresya | Hungarya | Irlandya | Italya | Letonya | Lituanya | Luxemburg | Malta | Paises Bajos | Polonya | Portugal | Reino Unido | Rumanya | Suesya | Republika Tseka | Tsipre | ||
| Mga Nasod ha Europa |
|---|
| Albanya | Alemanya | Andorra | *Armenya | *Aserbaiyan | Austrya | Belhika | Bielorrusya | Bosnya ngan Hersegovina | Bulgarya | Dinamarka | Eslovakya | Eslovenya | Espanya | Estonya | Finlandya | Fransya | Gresya | *Heorhya | Hungarya | Irlandya | Islandya | Italya | *Kasahistan | Kroasya | Lestenstin | Letonya | Lituanya | Luxemburg | Malta | Moldavya | Monako | Montenegro | Noruega | Paises Bajos | Polonya | Portugal | Reino Unido | Rumanya | *Rusya | San Marino | Serbya | Suesya | Suisa | Syudad han Vaticano | Republika han Masedonya | Republika Tseka | *Tsipre | *Turkeya | Ukranya |
| Iba nga mga teritoryo: Akrotiri ngan Dhekelya | Esvalbard | Feroe nga Islas | Guernsey | Hibraltar | Jan Mayen | Jersey | Isla han Man |
