Religia w Unii Europejskiej
Z Wikipedii
 |
Ten artykuł wymaga uzupełnienia źródeł podanych informacji. Aby uczynić go weryfikowalnym, należy podać przypisy do materiałów opublikowanych w wiarygodnych źródłach. Adnotacja: uźródłowić wszelkie dane liczbowe. |
Religia w Unii Europejskiej
Większość ludności zamieszkującej Europę to chrześcijanie[potrzebne źródło]. Nie sposób określić dokładnej liczby chrześcijan, ponieważ w niektórych krajach, takich jak Francja, Belgia i Luksemburg konsekwentnie i dosłownie przestrzega się świeckości państwa i państwowe instytuty statystyczne i publiczne ośrodki badawcze nie zbierają informacji na temat denominacji religijnych. Z kolei w innych krajach, w których nie ma formalnego rozdziału Kościoła od państwa, jak w Wielkiej Brytanii, Danii czy Grecji i gdzie obywatele z założenia są członkami Kościołów państwowych, liczba chrześcijan jest wysoce zawyżona. W krajach tych przynależność do Kościołów państwowych jest jedną z wielu oznak tożsamości narodowej, rzadziej natomiast oznacza identyfikację z określonymi doktrynami religijnymi. Europejskie chrześcijaństwo tradycyjnie podzielone jest na trzy odłamy: katolicyzm, protestantyzm i prawosławie. Katolicyzm jest dominującym wyznaniem w Irlandii, Portugalii, Hiszpanii, Francji, Luksemburgu, Belgii, wschodnich i południowych prowincjach Holandii, południowych i zachodnich landach Niemiec, Austrii, Włoszech, Malcie, Słowenii, Węgrzech, Słowacji, Czechach, Polsce, Litwie oraz w południowo-wschodnich okręgach Łotwy. Protestantyzm tradycji luterańskiej dominuje w środkowych, wschodnich i północnych landach Niemiec, Danii, Szwecji, Finlandii, Estonii i Łotwie; tradycji kalwińskiej i prezbiteriańskiej najliczniejszy jest w środkowej i północnej Holandii, wschodnich Węgrzech i w Szkocji; zaś anglikańskiej w Anglii, Walii i Irlandii Północnej. Natomiast prawosławie jest dominującym wyznaniem na Cyprze, w Grecji, Bułgarii, Rumunii i wschodnich rejonach Łotwy i Estonii.
We Francji, Niemczech i Wielkiej Brytanii żyją największe w Europie Zachodniej społeczności żydowskie, ale w całej Unii wyznawców judaizmu jest bardzo niewielu, około 1 - 1,5 miliona (0,2 - 0,3% populacji). Wyznawcy islamu stanowią około 17 - 20 milionów, czyli około 3,4 - 4,0% populacji. Muzułmanie w znacznej większości są ludnością o rodowodzie imigranckim, którzy począwszy od lat 60. XX wieku do krajów Europy Zachodniej zaczęli być ściągani z Afryki Północnej i Bliskiego Wschodu jako tania siła robocza, lub którzy zaczęli napływać w poszukiwaniu lepszych warunków życia. Wielu innych mieszkańców Unii o rodowodzie imigranckim także pozostało przy swych tradycyjnych wyznaniach i w niektórych krajach stanowią całkiem sporą mniejszość religijną, jak np. sikhowie, hinduiści, bahaiści, rastafarianie, spirytualiści i wyznawcy voodoo w Holandii i Wielkiej Brytanii. W krajach Europy Zachodniej wielu wyznawców zdobyły religie wschodnie oraz nowe religie i sekty, np. buddyzm, krysznaizm, neopogaństwo, New Age, scjentologia i w śladowych ilościach satanizm. Buddyzm jest jedną z najdynamiczniej rozprzestrzeniających się religii w Unii, a sporą część wyznawców stanowią konwerci z chrześcijaństwa. Dziś w całej Unii żyje około 2 - 2,5 miliona buddystów, czyli około 0,4 - 0,5% populacji Unii. Najbardziej zróżnicowanymi religijnie są obszary zurbanizowane, a zwłaszcza wielokulturowe metropolie zachodnioeuropejskie, takie jak: Dublin, Cardiff, Glasgow, Edynburg, Londyn, Leeds, Liverpool, Cambridge, Sheffield, Manchester, Brighton, Bristol, Birmingham, Amsterdam, Rotterdam, Haga, Utrecht, Enschede, Antwerpia, Gandawa, Bruksela, Charleroi, Liège, Luksemburg, Strasbourg, Lille, Paryż, Lyon, Marsylia, Nicea, Tuluza, Madryt, Barcelona, Padwa, Genua, Bolonia, Mediolan, Turyn, Wiedeń, Salzburg, Graz, Monachium, Frankfurt nad Menem, Saarbrücken, Dortmund, Düsseldorf, Kolonia, Hamburg, Brema, Berlin, Århus, Odense, Kopenhaga, Malmö, Göteborg i Sztokholm. Wśród nowych członków Unii najbardziej zróżnicowanymi religijnie są np[potrzebne źródło]: Praga, Bratysława, Koszyce, Budapeszt, Debreczyn, Kluż-Napoka, Braszów, Bistriţa, Târgu Mureş, Lublana, Wilno, Dyneburg, Ryga, Lipawa i Tallinn, oraz w mniejszym stopniu Warszawa, Brno, Ostrawa i Sofia.
Kraje starej Unii charakteryzują się słabą religijnością, oprócz Irlandii, Portugalii, Grecji oraz Malty. Podobnie kraje byłego bloku komunistycznego, poza Polską, Słowacją i Rumunią. W krajach Beneluxu, Skandynawii, Estonii i Czechach większość mieszkańców deklaruje ateizm, agnostycyzm lub po prostu nie utożsamia się z żadną ze wspólnot wyznaniowych, a wskaźnik praktyk religijnych ogranicza się zwykle do kilku procent społeczeństwa. Ponadto dominuje przekonanie, że wiara jest sprawą wyłącznie prywatną, która nie powinna przejawiać się w sferze publicznej. Przekonanie to jest rozpowszechnione zarówno w laickich Francji, Belgii i Luksemburgu, a także w krajach o tradycji protestanckiej, które w większym stopniu niż katolickie państwa Unii Europejskiej czy prawosławne Cypr i Grecja, uległy sekularyzacji. Generalnie we wszystkich państwach Unii Europejskiej można zauważyć coraz mniejszy udział wiernych w uczestnictwie w nabożeństwach, celebrowaniu świąt, uczestnictwie w pielgrzymkach, spadek zawierania kościelnych związków małżeńskich, chrztów i pogrzebów w obrządkach chrześcijańskich, a także kryzys powołań kapłańskich i zanikanie życia zakonnego.
Zjawiskom tym towarzyszy również postrzeganie Kościołów jako jednego z wielu "towarów" w postmodernistycznym świecie, w którym górę biorą pluralizm, popkultura, konsumpcjonizm i hedonizm[potrzebne źródło]. W Belgii, Francji, Austrii i Wielkiej Brytanii wśród niektórych elit politycznych, intelektualnych i artystycznych popularne są poglądy antyklerykalne i praktyki wolnomularskie[potrzebne źródło]. Na skutek odpływu wiernych i daleko posuniętej laicyzacji życia publicznego, wiele Kościołów protestanckich zamieniło się w Niemczech, Holandii i Skandynawii w swego rodzaju świeckie organizacje charytatywne[potrzebne źródło]. Wiele budynków kościelnych, które od lat świecą pustkami, lub parafii nie stać na ich utrzymanie, wyburza się, lub przerabia na muzea, galerie, sale konferencyjne, hotele, a nawet na dyskoteki, domy towarowe, centra kosmetyczno-rekreacyjne i stacje benzynowe. Niektórzy duchowni Kościołów protestanckich, choć szanują chrześcijańskie wartości, nierzadko deklarują brak wiary w Boga, akceptują antykoncepcję, prawo do aborcji, zapłodnienia in vitro, swobodę obyczajową i udzielają błogosławieństw związkom homoseksualnym[potrzebne źródło].
Unia Europejska gwarantuje wolność religijną i zakazuje prześladowania z przyczyn religijnych, pozostając laicką i neutralną religijnie. Zasadę tę podziela znaczna większość obywateli Unii. Z sondażu przeprowadzomego w 2005 roku przez ośrodek badający opinię publiczną Eurobarometr wynika, że tylko 52% mieszkańców Unii Europejskiej deklaruje wiarę w Boga, kolejne 27% dopuszcza możliwość istnienia nieokreślonej siły wyższej, a 18% deklaruje ateizm. Pozostałe 3% badanych nie chciało lub nie potrafiło się określić. Statystyki te dla poszczególnych krajów Unii są niezwykle zróżnicowane, a udział osób wierzących w Boga waha się od zaledwie 15 - 25% społeczeństwa (Szwedzi, Estończycy i Czesi), aż po 80% i więcej (Polacy, Portugalczycy, Maltańczycy, Cypryjczycy, Grecy i Rumuni).
