Lipawa

Z Wikipedii

Współrzędne: 56°31' N 21°01' E56.5166667 21.0166667 (Lipawa)

Lipawa
Liepāja


Herb Lipawy	Flaga Lipawy

Państwo

Łotwa

Miasto

Lipawa

Powierzchnia

60,4 km²

Położenie

56° 31' N
21° 01' E

Wysokość

7 m n.p.m.

Ludność (2006)
• liczba ludności
• gęstość

85 710
1419 os./km²

Położenie na mapie kraju

Lipawa
Liepāja

Strona internetowa miasta

Lipawa (łot. Liepāja, niem. Libau, lit. Liepoja, rus. Либава, est. Liibavi, jid. ליבאַװע), miasto na Łotwie, w południowo - zachodniej części kraju, w Kurlandii, nad Morzem Bałtyckim i jeziorem Liepājas, 85 710 mieszkańców (2006), 3. co do wielkości miasto na Łotwie, siedziba władz okręgu i miasto wydzielone.

[edytuj] Historia

Lipawa została założona przez plemiona Kurów zajmujące się rybołówstem w 1253 roku jako Lyva. W 1263 zakon kawalerów mieczowych, po połączeniu się z zakonem krzyżackim założył tutaj osadę Libau. Nazwa Liepāja weszła do powszechnego użycia po 1560 roku. W 1625 książę Kurlandii i Semigalii Fryderyk Kettler nadał osadzie prawa miejskie, potwierdzone przez króla Polski Zygmunta III Wazę w 1626 roku. Od II rozbioru Polski w 1793 był to jedyny port I Rzeczypospolitej. W 1795, po upadku księstwa Kurlandii i Semigalii w wyniku III rozbioru Polski Lipawa została przyłączona do Cesarstwa Rosyjskiego. W czasie powstania styczniowego, tą drogą sprowadzano uzbrojenie dla powstańców (m. in. sztucery z Belgii). W XIX wieku miasto szybko rozwijało się jako główny bałtycki port Rosji, a na początku XX wieku stało się miejscem, z którego wielu obywateli rosyjskich udawało się na emigrację do Stanów Zjednoczonych. W 1876 doprowadzono tutaj kolej, dzięki czemu jeszcze bardziej rozwinął się port, zdolny przyjmować towary z całej Rosji. W 1900 roku 7% rosyjskiego eksportu przypadało na port w Lipawie. Podczas I wojny światowej Lipawa była okupowana przez Niemcy, po zakończeniu wojny i ogłoszeniu niepodległości przez Łotwę przez 6 miesięcy miasto pełniło funkcję tymczasowej stolicy, przed przybyciem rządu do Rygi. Podczas II wojny światowej Lipawa uległa znacznym zniszczeniom, a terror okresu stalinowskiego sprawił, że została częściowo wyludniona, głównie przez deportacje na Syberię, ale również przez ucieczki mieszkańców miasta na zachód. Niemcy wymordowali miejscowych Żydów w 1941. Podczas okupacji sowieckiej w latach 1945 - 1991 port w Lipawie przestał pełnić funkcje handlowe, gdyż utworzono tam (w północnej części miasta, dzielnica Karosta) duży port Marynarki Wojennej ZSRR i bazę okrętów podwodnych. W 1991 port ponownie otwarto dla statków handlowych, zaś ostatni żołnierze sowieccy opuścili Lipawę w 1994 roku. W 1997 na terenie Lipawy utworzono specjalną strefę ekonomiczną, która spowodowała szybki rozwój gospodarczy portu i miasta.

Domy przy rynku w Lipawie

[edytuj] Turystyka

W Lipawie znajduje się wiele zabytków architektury, sztuki i kultury. Kultywowane są tutaj dawne tradycje morskie i kulturalne. Do najważniejszych zabytków należą: luterański kościół św. Trójcy z lat 1742 - 1758, kościół św. Anny z ołtarzem z 1697 z pięknymi organami (do początków XX wieku największymi na świecie), wykonanym przez Serfensa Młodszego. Lipawa to również ośrodek edukacyjny, działa tutaj najstarsza na Łotwie orkiestra symfoniczna, odbywają się festiwale muzyki rockowej Liepājas dzintars ("Bursztyn Lipawy"). W mieście występuje klub hokejowy i piłkarski Metalurgs Lipawa (mistrz kraju w piłce nożnej).

[edytuj] Gospodarka

Port w Lipawie jest trzecim co do wielkości w kraju. Mieści się on w specjalnej strefie gospodarczej. Strefa zajmuje 37 km². Na jej terenie działa 19 spółek, w tym największa, zakłady metalurgiczne Liepājas metalurgs. W porcie przeładowuje się głównie drobnicę, drewno i ładunki metalowe. Lipawa posiada połączenia promowe z Karlshamn w Szwecji i Rostockiem. Znajduje się tutaj również międzynarodowy port lotniczy.