Irlandia Północna

Z Wikipedii

Northern Ireland
Tuaisceart Éireann
Irlandia Północna


Flaga Irlandii Północnej	Godło Irlandii Północnej

Dewiza: (łacina) Quis separabi
(Kto nas rozdzieli?)

Typ państwa

autonomiczna część Wielkiej Brytanii

Głowa państwa

Elżbieta II

Szef rządu

premier Peter Robinson

Powierzchnia
• całkowita

13 843 km²

Liczba ludności (2006)
• całkowita
• gęstość zaludnienia

1 741 600
122 osób/km²

Jednostka monetarna

Funt szterling (GBP, £)

Strefa czasowa

UTC , czas letni: UTC+1

Domena internetowa

.uk, .ie, .eu

Kod telefoniczny

+44

Irlandia Północna – jedna z części składowych w Wielkiej Brytanii, jest częścią składową Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej (prowincja). Jej stolicą jest Belfast.

[edytuj] Historia

Irlandia Północna powstała w 1921 roku, gdy po utworzeniu Wolnego Państwa Irlandzkiego, sześć z dziewięciu hrabstw północno-wschodniej prowincji Ulster (irl. Ulaidh) pozostało przy Zjednoczonym Królestwie. W hrabstwach tych dominowali protestanci, w większości potomkowie szkockich i angielskich osadników, którzy nie chcieli mieszkać w katolickiej Irlandii.

Konflikty w Irlandii Północnej trwają od średniowiecza, kiedy cała Irlandia znalazła się pod panowaniem Anglii. W XVII wieku rozpoczęto zasiedlanie Irlandii przez ludność angielską i szkocką, a ziemie dla osadników zdobywano, usuwając z nich właścicieli irlandzkich. Zapoczątkowało to wrogość między Anglikami a Irlandczykami, spotęgowaną różnicami religijnymi: Irlandczycy to katolicy, przybysze zaś to głównie protestanci. Liczne bunty i powstania doprowadziły w 1921 roku do utworzenia niepodległej Irlandii. Jednak w granicach Wielkiej Brytanii pozostała Irlandia Północna, którą w większości zamieszkują protestanci pochodzenia angielskiego. Walkę o połączenie z Irlandią prowadziła Irlandzka Armia Republikańska (IRA). Dopiero w 1998 roku zawarto porozumienie pokojowe, za które dwaj jego współtwórcy – John Hume i David Trimble – otrzymali pokojową nagrodę Nobla. W 2005 roku Irlandzka Armia Republikańska ogłosiła całkowite rozbrojenie.

Na współczesną sytuację w Irlandii Północnej wpływ mają stosunki demograficzne. Dwie najsilniejsze grupy etniczne – Irlandczycy i Anglicy mają własną wizję na temat przyszłych losów prowincji i najczęściej narodowość determinuje opcje polityczne, choć z chwilą obecną zaczyna się to powoli zmieniać.

Według danych brytyjskich w 2001 roku w Irlandii Północnej mieszkało 1,685,267 osób.

[edytuj] Demografia

Miejsce urodzenia:

Irlandia Północna: 1 534 268 (91,0%)
Anglia: 61 609 (3,7%)
Szkocja: 16 772 (1,0%)
Walia: 3 008 (0,2%)
Republika Irlandii: 39 051 (2,3%)
inny kraj Unii Europejskiej: 10 355 (0,6%)
inny kraj: 20 204 (1,2%)

Spis został wykonany jeszcze przed otwarciem rynku Wielkiej Brytanii dla obywateli nowych krajów Unii Europejskiej – nie uwzględniają więc napływu licznych pracowników niepochodzących z Wysp Brytyjskich.

Ponad 99% mieszkańców jest rasy białej, jest to największy odsetek w Wielkiej Brytanii.

[edytuj] Wyznania religijne

Najsilniejszą zwartą grupą religijną jest katolicyzm – ok. 40% społeczeństwa. Wyznawcy protestantyzmu są nieco liczniejsi, jednak dzielą się na kilka odłamów.

**Wyznania religijne w Irlandii Północnej w latach 1961–2001**
Religie	1961	1991	2001
Katolicy	34.9%	38.4%	40.3%
Prezbiteriański Kościół w Irlandii (Presbyterian Church in Ireland; kalwini)	29.0%	21.4%	20.7%
Kościół Irlandii (Church of Ireland; anglikanie)	24.2%	17.7%	15.3%
Inne religie (również inne wyznania protestanckie)	9.3%	11.5%	9.9%
Religia nieokreślona lub jej brak	2.0%	11.1%	14.0%

Irlandia Północna nie ma kościoła państwowego. Niegdyś ustanowiony Kościół Irlandii (Church of Ireland) został oddzielony od państwa ustawą 1869, która weszła w życie w 1871 roku. Obecnie skupia około 15,3% populacji Irlandii Północnej. Największym kościołem protestanckim jest Prezbiteriański Kościół Irlandii, skupiający około 20,7% populacji. Razem z innymi kościołami, protestanci stanowili około 53,1% populacji prowincji (2001).

[edytuj] Poglądy polityczne

Związane są z wyznaniem religijnym mieszkańców Irlandii Północnej. Najbardziej licznie reprezentowani są zwolennicy pozostania prowincji w granicach Zjednoczonego Królestwa (ok. 38% społeczeństwa), natomiast liczba osób pragnących przyłączenia do Republiki Irlandii wynosiła w 2004 niewiele ponad 20% osób. W ostatnich latach obserwuje się wzrost zwolenników trzeciej opcji – powstania niezależnego państwa Irlandii Północnej – chęć taką deklaruje 29% protestantów (na 68% poglądów pro-brytyjskich) oraz 36% katolików (wobec 60%, będących zwolennikami zjednoczenia Irlandii. Ogólnie sondaże szacują liczbę osób, które mogłyby poprzeć trzecią opcję na 35%, a więc więcej niż pro-irlandzką^[1].