Kalwinizm
Z Wikipedii
| Kalwinizm | |
| Główna religia | Chrześcijaństwo |
| Czas założenia | XVI wiek |
| Wyznanie macierzyste | Kościół katolicki |
| Założyciel | Jan Kalwin |
| Klasyfikacja religii | |
|
protestantyzmu |
| Luteranizm |
| Kalwinizm |
| Baptyzm |
| Metodyzm |
| Adwentyzm |
| Pentekostalizm |
Kalwinizm to jedna z ważniejszych doktryn i wyznań protestanckich. Kalwinizm zaliczany jest do ewangelicyzmu historycznego tj. wyznań wywodzących się wprost z reformacji. Kalwinizm wywodzi się z reformacji szwajcarskiej, którego działaczem był m.in. Huldrych Zwingli. Ostateczną postać nadał jej Jan Kalwin. Kalwinizm odegrał znaczną rolę w formowaniu się wielu ruchów protestanckich: purytanów, hugenotów, anabaptystów, szkockich prezbiterian. Obecnie stanowi dominujące wyznanie w Holandii, Szkocji, oraz wielu kantonach Szwajcarii. Ponadto najwięcej osób wyznaje kalwinizm w Republice Południowej Afryki, Niemczech i w USA. W Polsce liczy blisko 5000 wyznawców, zrzeszonych w Kościele Ewangelicko-Reformowanym w RP oraz w Ewangelicznych Kościołach Reformowanych.
Spis treści |
[edytuj] Doktryna
Kalwin oparł swoją doktrynę na Biblii uznając, że tradycja podlega stałej rewizji (ecclesia reformata et semper reformanda). Jej centralnym punktem była nauka o predestynacji, wedle której ludzie od chwili urodzenia są przeznaczeni przez Boga albo do zbawienia, albo do potępienia. Bóg dokonał tego wyboru przed stworzeniem świata i nie będzie on zmieniony. Spełnianie dobrych uczynków jest wyłącznie dowodem, że należymy do grona wybranych przez Boga. Również powodzenie w biznesie i w życiu jest dowodem łaski Bożej. Teologia kalwińska inspirowała się poglądami św. Augustyna.
Kalwinizm surowo podchodził do wszelkich ozdób, zabaw, tańców, gier hazardowych. W kościołach nie umieszczano obrazów ani rzeźb. Kult koncentrował się wokół czytań biblijnych. Obowiązywała praktyka chrztu niemowląt.
Według Maksa Webera chęć udowodnienia przynależności do grupy, która zostanie zbawiona motywowała ludzi do wytężonej pracy, czym przyczyniła się do rozwoju kapitalizmu.
[edytuj] Główne zasady
Doktrynalnie kalwinizm różni się nie tylko od katolicyzmu, lecz także od większości innych wyznań chrześcijańskich:
- zasada ciągłego reformowania się i ewoluowania doktryny kościelnej (wedle zasady Ecclesia reformata semper reformanda - Kościół reformowany ciągle reformujący się) - przez to pierwotny kalwinizm ze swoimi surowymi zasadami stał się jednym z bardziej liberalnych wyznań chrześcijańskich
- dwa sakramenty - chrzest i eucharystia. (podczas sakramentu Komunii, zwanego Wieczerzą Pańską nie uznaje się transsubstancjacji, jest ona jedynie aktem symbolicznym obecności Chrystusa)
- zakaz umieszczania w kościele obrazów i rzeźb - w odróżnieniu od kościołów luterańskich w kalwinizmie nie stosuje się nawet krucyfiksów, czyli krzyży z figuralną postacią Chrystusa
- kult Biblii, zwłaszcza Ewangelii
- tradycja kościelna nie ma wpływu na doktryny kościelne
- odrzucona jest (podobnie jak w wielu innych wyznaniach protestanckich) tzw. sukcesja apostolska
- powszechne kapłaństwo wszystkich wiernych (księża pełnią funkcję kaznodziejów, ordynowanych z urzędu; brak rozbudowanej hierarchii).
- zbawienie jest ograniczone, tzn. Jezus umarł nie dla zbawienia wszystkich ludzi, lecz tylko tych wybranych przez Boga
- doktryna predestynacji (w liberalnych gałęziach kalwinizmu przestaje być postrzegana jako pewna i bezwzględna)
- niezależność od państwa (różnica np. z luteranizmem)
- odrzucenie wolnej woli człowieka (łaski Boga raz danej nie można stracić, ani z własnej woli odrzucić)
- akcentowanie wszechmocy Boga i nicości człowieka, "skażonego" przez grzech pierworodny
- podkreślanie roli zbawienia przez wiarę dzięki Łasce Bożej ("religia wiary") w opozycji do innych tzw. "religii uczynków" (np. katolicyzmu)
[edytuj] Zobacz też
- Organizacja Kościoła kalwińskiego
- Kościół Ewangelicko-Reformowany w Polsce
- Konfederacja Kościołów Reformowanych w Polsce
- Polskie Towarzystwo Hugenockie
- Purytanizm
- Reformacja
- afera plakatów
