Lijst van -ismen

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Dit is een lijst van begrippen met het achtervoegsel -isme.

A - B - C - D - E - F - G - H - I - J - K - L - M - N - O - P - Q - R - S - T - U - V - W - X - Y - Z

[bewerk] A

Aardmagnetisme - het verschijnsel dat de Aarde wordt omringd door een magnetisch veld.
Abolitionisme - de overtuiging dat slavernij moet worden afgeschaft (Abolitionisme (slavernij)), een opvatting over het strafrecht (Abolitionisme (strafrecht)), en een 19e eeuwse beweging tegen reglementering van prostitutie Abolitionisme (prostitutie).
Absolutisme - regeringsvorm waarbij alle mensen en instellingen ondergeschikt zijn aan het gezag van een monarch.
Abstract expressionisme - stroming binnen de schilderkunst in de 20e eeuw.
Absurdisme - stroming binnen de filosofie en de kunst, waarbij ervan wordt uitgegaan dat het leven geen betekenis heeft.
Accusativisme - verschijnsel in de grammatica waarbij voor een mannelijk zelfstandig naamwoord het lidwoord in de lijdende vorm optreedt, ook als die geen lijdend voorwerp is.
Actinisme - het verschijnsel dat elektromagnetische straling fotochemische effecten veroorzaakt.
Activisme - verzamelterm voor buitenparlementaire activiteiten die worden toegepast om een politiek doel te bereiken.
Actualisme - zie Uniformitarianisme.
Adoptianisme - de overtuiging dat Jezus niet God was, maar een door God uitverkoren profeet.
Aforisme - een korte bondige uitspraak, met een boodschap van wijsheid erin.
Afrikaans socialisme - stroming binnen het socialisme die positief staat tegenover Afrikaanse tradities.
Afrikanernationalisme - politiek-culturele stroming die een voorkeur heeft voor de blanke inwoners van Zuid-Afrika die van Nederlandse afkomst zijn.
Afweermechanisme - een psychologisch mechanisme dat dient om pijnlijke of anderszins nadelige impulsen of herinneringen uit het bewustzijn te verdringen of weg te houden.
Agnosticisme - de overtuiging dat men niet weet/kan weten of er een God of goden bestaan.
Albinisme - het ontbreken van het pigment melanine in haar, huid en oogiris, waardoor de huid en het haar wit en de ogen rood zijn.
Alcoholisme - het verslaafd zijn aan alcohol.
Allegorisme - schilderstijl waarin gebruik gemaakt wordt van personificaties.
Alpinisme - klimsport.
Altruïsme - onbaatzuchtigheid.
Amerikaans conservatisme - algemene term voor het geheel aan conservatieve denkbeelden zoals die in de Verenigde Staten worden waargenomen.
Amerikanisme - de overtuiging dat de Verenigde Staten een speciale, superieure plaats in de wereld innemen en die zouden moeten behouden.
Amida-boeddhisme - zie Zuiver Land-boeddhisme.
Amidisme - zie Zuiver Land-boeddhisme.
Amitabha-boeddhisme - zie Zuiver Land-boeddhisme.
Amsterdams Impressionisme - stroming binnen de schilderkunst in de 19e eeuw.
Anabaptisme (of mennonisme) - stroming binnen het protestantisme, bekend vanwege de volwassendoop.
Anabolisme - stofwisseling, het geheel van biochemische processen in cellen en organismen.
Anachronisme - een inbreuk in de chronologische samenhang in een situatie of toestand; iets dat niet "in die tijd" past.
Analfabetisme - het niet kunnen lezen en/of schrijven.
Anarchisme - politieke stroming die streeft naar een samenleving zonder regering.
Anarcho-primitivisme - stroming binnen het anarchisme die streeft naar een niet-technologische, primitieve samenleving.
Anarchocommunisme - stroming binnen het anarchisme die streeft naar een communistische samenleving.
Anarchokapitalisme - stroming binnen het anarchisme die streeft naar een volledig vrije markt.
Anarchopacifisme - - stroming binnen het anarchisme die streeft naar geweldloosheid.
Anarchosyndicalisme - stroming binnen het anarchisme die streeft naar organisatie binnen syndicaten, of vakbonden.
Andersglobalisme - beweging die zich verzet tegen een neoliberale manier van globalisering.
Andersmondialisme - zie Andersglobalisme.
Aneurisme - of aneurysma, een verwijding in een deel van het vaatstelsel.
Anglicanisme - christelijke stroming, verenigd in de Anglicaanse Kerk.
Anglicisme - een Nederlands woord of uitdrukking, dat ontleent is aan het Engels.
Aniconisme - de afwezigheid van afbeeldingen, meer speciaal van afbeeldingen van God of levende wezens.
Animisme - wereldbeeld of religie, waarbij alle wezens en dingen een ziel hebben.
Antagonisme - het tegengesteld zijn, een tegenpool zijn.
Anti-Amerikanisme - een afkeer van de Verenigde Staten en haar politiek en/of cultuur.
Anti-Hispanisme - het beschouwen van het (historische) Spanje en de Spanjaarden als wreed en intolerant.
Anti-intellectualisme - afkeer van intellectuelen en intellectuele instellingen.
Anti-Martinisme - (historische) beweging die zich richtte tegen het Martinisme.
Anti-papisme - gevoel van afkeer voor de Rooms-katholieke Kerk of de beweging die zich tegen die kerk keert.
Anticommunisme - beweging die zich verzet tegen het communistische gedachtegoed en communistische organisaties.
Antidisestablishmentarianisme - beweging in de 19e eeuw in Engeland, die zich verzette tegen voorstellen om de Anglicaanse Kerk de status van staatskerk te ontnemen.
Antidisestablishmentisme - zie Antidisestablishmentarianisme.
Antifascisme - beweging die zich verzet tegen het fascistische gedachtegoed en fascistische organisaties.
Antiferromagnetisme - vorm van magnetisme die optreedt in materialen die ongepaarde spins bevatten waartussen die wisselwerkingen die deze spins in tegengestelde richting willen plaatsen sterker zijn dan de wisselwerkingen die de spins evenwijdig trachten te zetten.
Antiglobalisme - beweging die zich verzet tegen alle vormen van globalisering.
Antiklerikalisme - beweging die zich verzet tegen de invloed van de clerus, de geestelijkheid, van een kerk.
Antikythera mechanisme - bronzen navigatieinstrument, in 1901 opgedoken uit een gezonken schip in de buurt van het Griekse eiland Antikythera.
Antimilitarisme - beweging die zich keert tegen het militarisme en het bestaan van een krijgsmacht.
Antiparlementarisme - afkeer van de parlementaire democratie, of de beweging die zich tegen de parlementaire democratie verzet.
Antireëlectionisme - beweging die zich keert tegen de mogelijkheid van herverkiezing.
Antisacerdotalisme - religieuze beweging die zich verzet tegen het onderscheid wat wordt gemaakt tussen leken en clerici binnen de hiërarchie van de Rooms-katholieke Kerk.
Antisemitisme - vijandige houding ten opzicht van joden.
Antropocentrisme
Antropomorfisme
Apollinarisme
Arabisch nationalisme
Arabisch socialisme
Archaisme
Arianisme
Aristotelisme
Ascetisme
Astigmatisme
Atavisme
Atheisme - de overtuiging dat er geen God of goden bestaan.
Atomisme
Atypisch autisme
Audiotoerisme
Austro-fascisme
Austromarxisme
Austroslavisme - politieke stroming die streefde naar hervorming van de Oostenrijks-Hongaarse monarchie.
Autisme
Autodidacticisme
Automatisme
Automobilisme
Automorfisme
Autonomisme - het streven naar autonomie of naar een alternatieve orde buiten de gevestigde samenleving.
Autoritarisme
Avant-Gardisme
Averroisme
Avontuurtoerisme