Anticommunisme
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
| Communisme |
 |
| Stromingen |
|
Marxisme |
| Personen |
|
Marx · Engels |
| Landen |
|
Sovjet-Unie |
| Verwante onderwerpen |
|
Socialisme |
Anticommunisme is een politieke grondhouding die zicht richt tegen de communistische ideologie en tegen de politiek die uit naam van deze ideologie wordt bedreven. Onder het anticommunisme valt een breed spectrum aan van ideologieën, waaronder de orthodoxe islam, het fascisme, het liberalisme, de christen-democratie en de sociaal-democratie.
De term wordt wereldwijd gebruikt sinds de Koude Oorlog, waarin de kapitalistische en overgebleven fascistische landen zich vijandig opstelden tegen wat zij noemden 'de expansionistische buitenlandse politiek' van de Sovjet-Unie. Ook de Moedjahedien die zich verzetten tegen de bezetting van Afghanistan waren anticommunistisch.
Tijdens het grootste deel van de periode tussen 1950 en 1991 was anticommunisme één van de belangrijkste elementen van de Koude Oorlog en van het beleid van de leiders van de Verenigde Staten m.b.t. de Sovjet-Unie.
Inhoud |
[bewerk] Achtergrond
Een belangrijk punt van kritiek van anticommunisten is het gebrek aan individuele vrijheid in communistische landen. Ze bekritiseren de interpretatie van het concept democratie door communisten (de Volksdemocratie), en protesteren tegen de sociaal-economische programma's van de communisten.
Veel communisten spreken deze kritiek tegen door te zeggen dat democratie net essentieel is voor een geplande economie en om staatskapitalisme te voorkomen, waarin het net zo slecht voor de arbeiders zou zijn als voor de bedrijven.
Na de Oktoberrevolutie in 1917 werden de critici geïnspireerd om de communistische ideologie vanuit een conservatief oogpunt te bevechten. Het Stalinisme in de jaren twintig en dertig ging gepaard met grove schendingen van de mensenrechten, hetgeen de Sovjet-Unie kritiek opleverde van vele liberale communisten, trotskisten en sociaaldemocraten. Tijdens de Spaanse burgeroorlog stonden in het republikeinse kamp anarchisten en communisten tegenover elkaar. Het anticommunisme werd in de jaren twintig en dertig gebruikelijk bij zowel links als rechts.
[bewerk] Types van anticommunisme
Verschillende mensen hebben het communisme bekritiseerd voor verschillende redenen. Conservatieve en liberale critici richten zich vaak op het Marxisme of zelfs socialisme als geheel. Ze zien communisme als een doctrine gebaseerd op radicale en onjuiste argumenten. Ze geloven dat het kapitalisme economische vrijheid schenkt aan iedereen (i.p.v. enkel de burgerij versus de proletariërs volgens communisten). Ze zien het gebrek aan eigendomsrechten als een schending van wat zij verstaan onder mensenrechten.
Anderen fixeren zich op tegenstellingen of fouten in de communistische theorie en gebrekkige koppeling aan de praktijk. Veel anticommunisten vinden dat de theorie minder bekritiseerbaar is dan de machtsontplooiingen van communisten zelf. Sociaaldemocraten als Bertrand Russell en anarchistische theoretici als Noam Chomsky beschouwen het communisme als een doctrine met nobele doelen in theorie maar die erin faalt deze theoretische principes in de praktijk om te zetten (hoewel Chomsky opmerkt dat de term anticommunisme vaak bestrijding van links in het algemeen inhoudt).
Het atheïstische karakter van het communisme en de vaak anti-religieuze opstelling van communistische landen leidde er ook toe dat veel godsdiensten afwijzend tegenover het communisme kwamen te staan.
[bewerk] Fascisme en anticommunisme
Fascisme en "Sovjet"communisme zijn politieke systemen die tot ontplooiing kwamen na de Eerste Wereldoorlog. Geschiedkundigen van de periode tussen de Eerste en Tweede Wereldoorlog zoals Eric Hobsbawm wezen erop dat de liberale democratie onder zware druk stond in deze periode, het scheen een gedoemde filosofie te zijn. Het succes van de Russische Revolutie van 1917 resulteerde in een korte revolutiegolf in Europa, met name in Duitsland en Hongarije. De socialistische beweging splitste wereldwijd in verscheidene sociaal-democratische en Leninistische vleugels met de vorming van de Comintern of 'Derde Internationale', wat ernstige debatten binnen sociaal-democratische partijen veroorzaakte, met als resultaat dat verdedigers van de Russische Revolutie zich afscheurden om in de meeste geïndustrialiseerde en veel niet geïndustrialiseerde landen Communistische Partijen op te richten. Toen deze partijen de acceptatie van de oorlog door de sociaaldemocraten labelden als imperialisme, kregen ze voor veel mensen meer geloofwaardigheid.
Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog waren er pogingen en dreigingen tot socialistische opstanden in Europa. In Duitsland faalde de Spartacusopstand, geleid door Rosa Luxemburg en Karl Liebknecht, in januari 1919. In Beieren namen de communisten de regering over en riepen de Münchense Sovjetrepubliek uit, die van 1918 tot 1919 stand hield. In Hongarije werd er ook een kortstondige Sovjetregering in het leven geroepen door Béla Kun in 1919.
[bewerk] Bekende anticommunisten
[bewerk] Bekende anticommunisten
- Politici: Francisco Franco, Adolf Hitler, Benito Mussolini, Winston Churchill, Ronald Reagan, Joseph McCarthy, Margaret Thatcher, Gregory Lauder-Frost.
- Economen: Eugen von Böhm-Bawerk, Milton Friedman, Friedrich Hayek, Ludwig von Mises, Ayn Rand.
- Historici: Robert Conquest, Paul Johnson, Richard Pipes, Nikolai Tolstoy.
- Schrijvers: Taylor Caldwell, David Caute, Robert Heinlein, Arthur Koestler, Revilo P. Oliver, George Orwell, Aleksandr Solzjenitsyn, Peregrine Worsthorne.
- Religieuze leiders: Paus Johannes Paulus II, Francis Spellman, Sun Myung Moon.
[bewerk] Bekende anticommunistische dissidenten
- Václav Havel (Tsjecho-Slowakije) - De laatste president van Tsjecho-Slowakije (van 1990 tot 1993) en de eerste president van Tsjechië (van 1993 tot 2003).
- Lech Wałęsa (Polen) - President van Polen (van 1990 tot 1995).
- Zviad Gamsachoerdia (Sovjet-Unie) - Georgische dissident tijdens het Sovjetregime, later president van Georgië.
- Aleksandr Solzjenitsyn (Sovjet-Unie) - Russisch schrijver.
- Milovan Đilas (Joegoslavië)
- Harry Wu (China)
- Wang Youcai (China)
[bewerk] Anticommunistische politici en militairen
- Pieter Willem Botha - premier en president van Zuid-Afrika ten tijde van de apartheid 1978-1989
- Willy Brandt - als burgemeester van West-Berlijn
- Zbigniew Brzezinski - United States National Security Advisor to President Jimmy Carter, 1977-1980
- Winston Churchill - Brits premier, 1940-45, 1951-55, als minister betrokken in de Russische burgeroorlog.
- Martin Dies, Jr. - United States congressman 1930-1944, 1952-1958
- Ngo Dinh Diem - President of South Vietnam 1955-1963, vermoord
- Samuel Kanyon Doe - President of Liberia 1980-1990, vermoord
- Faisal - koning van Saoedi-Arabië, vermoord in 1975
- Francisco Franco - leider van Spanje 1939-1975, na de Spaanse Burgeroorlog
- Licio Gelli, head of P2
- Barry Goldwater - United States Senator 1953-1964, 1968-1987, Republican Party nominee for President in the 1964 election
- Jesse Helms - United States Senator
- Adolf Hitler - Rijkskanselier van Nazi-Duitsland 1933-1945
- Miklós Horthy - Regent of Hongarije 1920-1944
- Ion Antonescu - leider van Roemenië 1940-1944
- Félix Houphouët-Boigny - President of Côte d'Ivoire 1960-1993 [1]
- Chiang Kai-Shek - leader of the Republic of China 1928-1975, which was later relocated to Taiwan
- John F. Kennedy - President of the United States 1961-1963, vermoord
- Jomo Kenyatta - President of Kenia 1964-1978
- Nguyen Khanh - premier (1964) of South Vietnam and current Chief of State of the Government of Free Vietnam 2005-
- Ayatollah Khomeini, religious leader of Iran 1979-1989, toppled the last Shah of Iran
- Jeane Kirkpatrick - Amerikaans diplomaat onder President Reagan
- Henry Kissinger - Secretary of State onder Nixon en Ford
- Vytautas Landsbergis - leidde de Litouwse onafhankelijkheidsbeweging en was van 1990-1992 staatshoofd van het onafhankelijke Litouwen
- Daniel Malan - Zuid-Afrikaans premier (1948-1954), verbood de communistische partij
- Douglas MacArthur - United States generaal, ten tijde van de Koreaoorlog
- Carl Gustaf Emil Mannerheim - White military leader, later President of Finland 1867-1951
- Ferdinand Marcos - president van de Filipijnen 1965-1986, bouwde echter in 1975 diplomatieke relaties op met de Volkrepubliek China en de Sovjet-Unie
- Mobutu Sese Seko - president van Zaïre 1965-1997
- Joseph McCarthy - United States Senator 1947-1957
- Benito Mussolini - Fascistisch leider van Italië 1922-1944
- Richard Nixon - President of the United States 1969-1974, established diplomatic relations with Communist China
-->
- Lon Nol - Premier (later president) en dictator van Cambodja, afgezet door de Rode Khmer.
- Boun Oum - Prins van Laos.
- Mohammad Reza Pahlavi - Shah van Iran tussen 1953 en 1979, afgezet in de Iraanse revolutie.
- George Papadopoulos - Leider van Griekenland tussen 1967 en 1974.
- Augusto Pinochet - Leider van Chili tussen 1973 en 1990; zette de socialistische regering van Salvador Allende af.
- Ronald Reagan - President van de Verenigde Staten tussen 1981 en 1989.
- Syngman Rhee - President van Zuid-Korea tussen 1948 en 1960.
- António de Oliveira Salazar - Dictator van Portugal tussen 1932 en 1968.
- Jonas Savimbi - Rebelleerde tegen de Marxistische regering van Angola, gedood in een gevecht in 2002.
- Ian Smith - Eerste minister van Rhodesië, nu Zimbabwe.
- Paul Schäfer - Voormalig leider van de anticommunistische Colonia Dignidadgemeenschap in Chili.
- Kurt Schumacher - Duits sociaaldemocraat (1895-1952)
- Anastasio Somoza García - President van Nicaragua, vermoord.
- Anastasio Somoza Debayle - President van Nicaragua tussen 1967 en 1972, en tussen 1974 en 1979, afgezet door het Sandinistaans Nationaal Bevrijdingsfront, later vermoord in Paraguay.
- Luis Somoza Debayle - President van Nicaragua.
- Johannes Gerhardus Strijdom - Eerste minister van het apartheidsregime in Zuid-Afrika van 1954 tot 1958; verergerde de relaties met de Sovjet-Unie.
- Alfredo Stroessner - Leider van Paraguay tussen 1954 en 1989.
- Soeharto - President van Indonesië.
- Pehr Svinhufvud - President van Finland tussen 1931 en 1937.
- Robert Taft - Senator in de Verenigde Staten.
- Margaret Thatcher - Eerste minister (v) van het Verenigd Koninkrijk tussen 1979 en 1990.
- Nguyen Cao Ky - Premier (later vicepresident) van Zuid-Vietnam.
- Nguyen Van Thieu - President van Zuid-Vietnam tussen 1967 en 1975, nam ontslag enkele dagen voor de val van Saigon.
- Moise Tshombe - President van Katanga.
- Rafael Trujillo - leider van de Dominicaanse Republiek, vermoord.
- Harry S. Truman - President van de Verenigde staten, van 1945 tot 1953.
- Arthur H. Vandenberg - Senator in de Verenigde Staten.
- Hendrik Frensch Verwoerd - Eerste minister van het apartheidsregime in Zuid-Afrika van 1958 to 1966; bedenker van de 'apartheid', vermoord.
- Jorge Rafael Videla - Argentijns politiek en militair leider.
- Balthazar Johannes Vorster - Eerste minister van het apartheidsregime in Zuid-Afrika van 1966 tot 1978.
- George Patton - Generaal (VS)
[bewerk] Leiders van de Russische antibolsjewiekenbeweging
- Anton Ivanovich Denikin
- Pyotr Nikolayevich Wrangel
- Aleksandr Vasilevich Kolchak
- Nikolai Nikolaevich Yudenich
- Pyotr Nikolayevich Krasnov
[bewerk] Anticommunistische militanten
- Fanny Kaplan
- Luis Posada Carriles - Zou een Cubaans passagiersvliegtuig opgeblazen hebben in 1976, waarbij alle 73 passagiers omkwamen, en bekende ook aanvallen gepland te hebben op toeristische plekken.
- Orlando Bosch
- Stefano Delle Chiaie
- Kenkokukai - Japanse nationalisten die de Sovjetambassade in 1928 opbliezen.
- Eugène Terre'Blanche
- Michael Townley
- Osama Bin Laden - Financieel en logistiek ondersteund door de Mujahidienen in hun gevecht tegen de Sovjetinvasie van Afghanistan.
[bewerk] Zie ook
- Communisme
- Fascisme
- Koude Oorlog
- Joseph McCarthy
- Liever dood dan rood
- Nationaal-socialisme
- Operatie Condor
- Operatie Gladio
- Rode Angst
- Trumandoctrine
- Portaal: Politiek
[bewerk] Externe link
- (en) Industiële arbeiders van de wereld - De IWW vernietigd – een fragment uit Howard Zinns Een sociale geschiedenis van de Verenigde Staten
