Ferdinand Marcos
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
| Ferdinand Marcos | |
|---|---|
 |
|
| 10e president van de Filipijnen | |
| Ambtstermijn | 30 dec 1965 - 25 feb 1986 |
| Voorganger | Diosdado Macapagal |
| Opvolger | Corazon Aquino |
| Geboren | 11 sept 1917 |
| Overleden | 28 september 1989 |
| Politieke partij | Nacionalista Party (1965-1978) Kilusang Bagong Lipunan (1978-1986) |
| Vicepresident | Fernando Lopez (1965-1972) geen (1972-1986) |
Ferdinand Marcos (Sarrat, 11 september 1917 - Honolulu, 28 september 1989) was de tiende en langst regerende president van de Filipijnen. Hij kwam in 1965 aan de macht. Na het afkondigen van de staat van beleg af tijdens zijn tweede termijn in 1972 regeerde Marcos het land op dictatoriale wijze totdat de EDSA-revolutie in 1986 hem dwong af te treden en te vluchten naar Hawaï. Hij werd opgevolgd door Corazon Aquino.
Inhoud |
[bewerk] Vroege levensloop en carrière
Ferdinand Marcos werd geboren in Sarrat in de provincie Ilocos Norte op 11 september 1917. Zijn vader Mariano Marcos was politicus en zijn moeder Josefa Edralin lerares. Na zijn lagere en middelbare school in Sarrat en Manilla te hebben doorlopen ging de jonge Marcos in de jaren 30 rechten studeren aan de University of the Philipines. Nog tijdens zijn studie werden hij en zijn oom Pio Marcos aangeklaagd voor de moord op Julio Nalundasan, een politieke opponent van zijn vader, waarvoor zij in november 1939 ook werden veroordeeld. Een jaar later werden Marcos, die ondertussen cum laude was afgestudeerd, en zijn oom echter vrijgesproken door de Filipijnse hooggerechtshof tijdens het hoger beroep, waarbij hijzelf de verdediging voerde. Na zijn vrijspraak werd Marcos advocaat in Manilla.
Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak werd Marcos officier in het Filipijnse leger. Tijdens het hevige verzet van het Filipijnse leger tegen de Japanners in Bataan raakte Marcos een aantal maal gewond. Na drie maanden moesten de ongeveer 70.000 Amerikanen en Filipino's onder leiding van Edward P. King zich echter overgegeven en werden onder zware omstandigheden gedwongen om de 100 km naar het krijgsgevangenenkamp Camp O'Donnell te lopen. Deze mars werd later bekend als de Dodenmars van Bataan. Ongeveer 10.000 mannen kwamen onderweg om. Marcos overleefde de tocht echter en werd op 4 augustus 1942 vrijgelaten.
Na de oorlog werd Ferdinand Marcos in 1946 lid van de Liberal Party en diende als technisch assistent voor de oprichter van die partij en de toenmalige president Manuel Roxas van 1946 tot 1947. Van 1949 tot 1959 was hij lid van het Huis van Afgevaardigden. Daarna was hij van 1959 tot 1965 Filipijns senator. Van 1962 tot 1965 was hij bovendien president van het Filipijnse Senaat.
In 1954 trouwde Marcos met Imelda Romualdez.
In 1965 stapte Marcos over naar de Nationalista Party, die hem in tegenstelling tot de Liberal Party wel nomineerde als presidentskandidaat. Samen met zijn running mate Fernando Lopez ging hij de verkiezingsstrijd aan met de zittende president Diosdado Macapagal, die hij glansrijk won.
[bewerk] Presidentschap
[bewerk] Eerste termijn (1965-1969)
Zoals veel van zijn voorgangers beloofde Marcos bij zijn aantreden dat de problemen van het land zouden worden aangepakt en het beleid zou gaan veranderen. In zijn eerste “State of the Nation Address” (SONA) onthulde Marcos zijn plannen voor economische ontwikkeling en de aanpak van de overheidscorruptie. Marcos wilde daarvoor de infrastructuur aanpakken en had daarbij plannen voor de constructie van duizenden kilometers wegen en bruggen. Verder voorzagen zijn plannen in een nieuwe electriciteitesvoorziening van 1 miljoen kilowatt en watervoorzieningen voor acht regio’s en 38 plaatsen. Daarnaast wilde hij de rechterlijke macht vernieuwen en het gevecht aangaan met smokkel, criminaliteit en corruptie binnen de overheid.
Om zijn plannen te verwezelijken moest Marcos de financiele positie van het land stabiliseren. Hij probeerde dit te bereiken door het verhogen van de belastingen. Daarnaast leende hij grote bedragen bij internationale instituten. Met de middelen die hierdoor vrij kwamen werden grote infrastructerele werken, scholen en gezondheidscentra gebouwd. Zo werd in zijn eerste termijn bijvoorbeeld, met hulp van de genie van het Filipijnse leger, de North Diversion Road (de tegenwoordige North Luzon Expressway) aangelegd.
Marcos investeerde daarnaast ook in het verbeteren van de landbouwproductie. Het doel hierbij was om onder andere het importeren van grote hoeveelheden rijst overbodig te maken. Al deze binnenlandse investeringen vielen over het algemeen in goede aarde, zowel bij de Filipijnse elite als bij het volk. Een probleem dat Marcos echter grotendeels liet liggen was de noodzakelijke landbouwhervorming. Een groot deel van het land was in handen van een beperkt aantal Filipijnse families. Het rigoreus aanpakken van deze situatie zou zeker tot weerstand hebben geleid bij de invloedrijke leden van deze families en tot het verlies van belangrijke bondgenoten.
In de buitenlandse politiek stelde Marcos zich op als een trouw bondgenoot van de Verenigde Staten. Zo stuurde de Filipijnen in 1966 2000 soldaten naar Vietnam ter ondersteuning van de Amerikaanse troepen in de Vietnamoorlog. De Amerikanen zagen Marcos bovendien als een president bij wie de aanzienlijke Amerikaanse belangen in de Filipijnen in goede handen was. Ook regionaal probeerde Marcos om de banden aan te halen. Zo waren de Filipijnen een van de landen die in 1967 de ASEAN oprichtten met de bedoeling om de positie van de Zuidoost-Aziatische landen en hun samenwerking te verbeteren.
[bewerk] Tweede termijn (1969-1972)
In 1969 werd president Marcos als eerste Filipijnse president in de geschiedenis herkozen. Hoewel een deel van zijn herverkiezing te danken was aan de forse investeringen die gedaan waren in zijn eerste termijn, was ook bij de verkiezingen van 1969, net als bij veel andere verkiezingen in het land, sprake geweest van verkiezingsfraude.
In zijn tweede termijn werd Marcos met grote problemen geconfronteerd. Er was sprake van een economische crisis als gevolg van interne en externe factoren. Opstandige studenten eisten hervormingen in het onderwijssysteem, de criminaliteit nam toe en ook de communistische beweging werd weer groter.
[bewerk] Staat van beleg (1972-1981)
Op 21 september 1972 plaatste Marcos de Filipijnen onder een staat van beleg. De directe aanleiding daarvoor was een vermeende aanslag op minister van defensie Juan Ponce Enrile. De aanslag zou gepleegd zijn door de communisten, maar Enrile zou later toegeven dat de aanslag in scene was gezet.
Er werden ongeveer 30.000 tegenstanders, journalisten, studenten en activisten opgepakt en in staat van beschuldiging gesteld. Onder hen was ook senator en oppositieleider Benigno Aquino jr.. Veel krantenuitgevers werden gesloten en de media kwam onder strenge censuur te staan. Het Filipijns Congres werd opgeheven en Marcos riep op om een “New Society” (“nieuwe samenleving”) te creeren.
In deze periode nam de corruptie en machtsmisbruik van de Marcossen groteske vormen aan. Met hulp van haar echtgenoot werd ook Imelda Marcos steeds macht toebedeeld. Ze werd gouverneur van Metro Manilla en minister van “human settlements”. Op de hoge posities in het leger van de Filipijnen werden steeds meer Marcos-loyalisten benoemd. Een voorbeeld was Marcos' vertrouweling Fabian Ver, die steeds belangrijker posities kreeg toebedeeld. Uiteindelijk zou hij benoemd worden als commandant van de Filipijnse strijdkrachten.
In diverse industrietakken werden monopolies ingesteld, waarna vertrouwelingen van Marcos deze monopolierechten werden toebedeeld. Voorbeelden waren: kokosnootproductie (Eduardo Cojuangco jr. en Juan Ponce Enrile), tabakproductie (Lucio Tan), banaanproductie (Antonio Floirendo) en de suikerproductie (Roberto Benedicto). De Marcos en Romualdez families werden in de loop der tijd direct of indirect eigenaar van bijna alle grote bedrijven in de Filipijnen, zoals de Philippine Long Distance Company (PLDT), Philippine Airlines (PAL), Meralco, Fortune Tobacco, the San Miguel Corporation, diverse krantenuitgevers, radio en TV zenders en diverse banken.
De Verenigde Staten bleven ondertussen militaire en economische steun verlenen aan hun voormalige kolonie en kozen ervoor om zich grotendeels afzijdig te houden van de Filipijnse politieke situatie. Druk uitgeoefend door de VS speelde wel een rol bij de vrijlating van Benigno Aquino jr. in mei 1980. Hij mocht na acht jaar gevangenschap samen met zijn familie naar de VS vertrekken om zich daar te laten behandelen voor hartproblemen.
Op 17 januari 1981 werd de staat van beleg door president Marcos opgeheven. Aan de feitelijke situatie veranderde dit echter niet veel. De oppositie op Mindanao beweerde dat de maatregel slechts was genomen ten behoeve van het komende bezoek van Paus Johannes Paulus II.
[bewerk] Presidentsverkiezingen 1981
Enkele maanden na het opheffen van de staat van beleg werden er voor het eerst sinds twaalf jaar weer presidentiele verkiezingen gehouden. De oppositiepartijen UNIDO en Laban boycotten deze verkiezingen, omdat er geen eerlijke strijd verwacht werd. Zoals verwacht won Marcos met overmacht van de andere kandidaten Alejo Santos en Bartolome Cabangbang.
Gedurende deze periode verslechterde de gezondheid van Marcos, die leed aan de ziekte lupus erythematosus. Hij was soms enkele weken achtereen afwezig als gevolg van de behandelingen die hij moest ondergaan. Zijn vrouw Imelda trad in die periode steeds vaker op als vervanger van Ferdinand. Op militair gebied werd belangrijke beslissingen door Fabian Ver, de belangrijkste vertrouweling van Marcos, steeds vaker uitgesteld tot Marcos weer beschikbaar was. Er was Marcos en zijn getrouwen veel aan gelegen om de slechte gezondheid van de president zo veel mogelijk geheim te houden. Een aan het paleis verbonden arts die onthulde dat Marcos een niertransplantatie had ondergaan werd korte tijd later dood gevonden. De slechte gezondheid van de president en het feit dat Imelda steeds vaker als het gezicht van de regering optrad, deed veel mensen vrezen dat Imelda Marcos samen met Fabian Ver haar man zou gaan opvolgen indien Marcos zou komen te overlijden. [1]
[bewerk] Moord op Benigno Aquino
Na drie jaar in ballingschap, besloot oppositieleider Benigno Aquino terug te keren naar de Filipijnen. De reden voor het feit dat hij op dat moment wilde terug keren, ondanks de enorme risico’s die hij zou lopen bij een terugkeer om vermoord te worden, had te maken met de slechte gezondheidstoestand van Marcos. Hij vreesde dat Imelda de macht zou grijpen na het overlijden van haar man. In de Filipijnen wilde hij zijn politieke machtsbasis vergroten om zo invloed uit te kunnen oefenen op de komende gebeurtenissen. Hij vloog via diverse tussenstops, om het risico te minimaliseren naar Manilla. Het laatste stuk van zijn reis, op 21 augustus 1983, zat hij in het vliegtuig met diverse buitenlandse journalisten en droeg hij een kogelvrij vest als voorzorgsmaatregel. Het mocht echter niet baten, want kort na het afdalen van de vliegtuigtrap werd hij door een van de militairen die hem stonden op te wachten en verder begeleidden van achteren door zijn nek geschoten. De moord veroorzaakte veel commotie in de Filipijnen. In de maanden na zijn doord waren er veel demonstraties. De begrafenisstoet werd door 2 miljoen mensen bijgewoond. Veel mensen vermoeddden dat Marcos zelf, of anders Imelda de opdracht tot de moord gegeven had.
President Marcos stelde ondertussen naar aanleiding van de moord een waarheidscommissie samen onder leiding van opperrechter Enrique Fernando. Korte tijd later werd echter, onder grote publieke druk, een nieuwe onafhankelijke commissie ingesteld onder leiding van voormalig rechter van het Hof van Beroep, Corazon Agrava. Marcos gaf echter voor de commissie haar werk begon al aan dat de communisten verantwoordelijk waren geweest voor de aanslag
Na een jaar onderzoek kwam de commissie-Agrava uiteindelijk echter tot de conlusie dat diverse militairen van de Filipijnse krijgsmacht betrokken waren geweest bij de aanslag. Onder de beschuldigden bevonden zich enkele kolonels en generaals. De meest prominente beklaagde was de commandant van de Filipijnse strijdkrachten en vertrouweling van Marcos, Fabian Ver.
Hierop werden de 25 militairen samen met 1 burger in staat van beschuldiging gesteld en Fabian Ver werd door Marcos ontheven uit zijn functie. Op 2 december 1985 zouden de 25 militairen echter door de Sandiganbayan vrijgesproken en werd Ver weer benoemd in zijn oude funcie.
[bewerk] Afzettingsprocedure tegen Marcos
Op 13 augustus 1985 tekenden 56 parlementsleden een resolutie om te komen tot een afzettingssprodure van de president. Marcos werd beschuldigd van corruptie, ernstige schending van de grondwet, schending van de door hem afgelegde eed en enkele andere misdaden.
In de resolutie werd verwezen de nieuwsrapportage van San Jose Mercury News, die kort daarvoor bericht had over de miljoeneninvesteringen van de Marcossen in onroerend goed in de Verenigde Staten en elders. Imelda en Ferdinand Marcos zouden via een netwerk van allerlei tussenpersonen met overheidsgeld veel onroerend goederen verkregen hebben. Op de lijst van onroerende zaken stonden onder andere de Crown Building in New York, Lindenmere Estate, enkele apartementen in New Jersey en New York), een winkelcentrum in New York, villa’s in Londen, Rome en Honolulu, het Helen Knudsen Estate in Hawaii and drie gebouwen met appartementen in San Francisco.
De volgende dag werd de afzettingsprocedure door de Commissie voor Recht, Mensenrechten en Behoorlijk Bestuur echter afgewezen wegens onvoldoende grond en bewijs.
[bewerk] Presidentsverkiezingen 1986 en de EDSA-revolutie
 Zie EDSA-revolutie voor het hoofdartikel over dit onderwerp. |
Op 23 november 1985 kondigde Marcos volledig onverwacht vroegtijdige presidentsverkiezingen aan voor februari 1986. Oorspronkelijk stonden de verkiezingen een jaar later gepland en het naar voren halen van de verkiezingen zou zijn gebeurd onder druk van de Amerikanen naar aanleiding van de toenemende rapporten over misstanden door Marcos. Hoewel senator Salvador Laurel aanvankelijk werd gezien als de kandidaat van de oppositie, werd na een intensieve lobby, Corazon Aquino, de weduwe van de vermoorde Benigno Aquino, overgehaald om het op te nemen tegen Marcos. Salvador Laurel nam genoegen met een kandidatuur voor het vicepresidentschap.
De verkiezingen op 7 februari 1986 werden ontsierd door geweld en berichten van fraude. Volgens COMELEC, de officiële instantie verantwoordelijk voor de verkiezingen in de Filipijnen, werden de verkiezingen gewonnen met 10.807.197 tegen 9.291.761 stemmen gewonnen door Marcos. De National Movement for Free Elections (NAMFREL) kwam echter tot een andere conclusie. Deze instantie riep Aquino met 7.835.070 stemmen tegen 7.053.068 stemmen, tot winnaar uit. De Filipijnse bisschoppenconferentie veroordeelde daarop namens de invloedrijke Katholieke Kerk de uitslag van de verkiezingen en ook de Amerikaanse Senaat nam een resolutie aan met een dergelijke verklaring. Zowel Marcos als Aquino riepen zichzelf tot winnaar van de verkiezingen uit.
Op 22 februari verklaarden minister van defensie Juan Ponce Enrile en luitenant-generaal Fidel Ramos dat ze de zittende president niet langer konden steunen nadat hij volgens hen de verkiezingen had gestolen. Samen met enkele honderden soldaten barricadeerden ze zich in twee tegenover elkaar liggende militaire bolwerken langs de rondweg van Manilla, de EDSA. Marcos probeerde daarop het tij te keren door de opstandelingen gevangen te laten nemen. Hierop riep de invloedrijke kardinaal Jaime Sin burgers op om de opstandelingen te komen helpen. Enkele honderdduizenden mensen gaven gehoor aan de oproep en wierpen zich op als menselijk schild voor de omsingelde troepen van Ramos en Enrile. In een paar dagen tijd groeide de mensenmassa aan tot naar schatting 1 tot 2 miljoen mensen. Marcos durfde het met het oog op de aanwezige burgers niet aan om de aanval op de opstandelingen in te laten zetten en steeds meer legereenheden sloten zich aan bij de opstandelingen. In de ochtend van 25 februari werd Corazon Aquino in een eenvoudige inauguratieceremonie ingezworen als de nieuwe president van de Filipijnen. Niet veel later hield ook Ferdinand Marcos een dergelijke ceremonie. Aan het eind van die dag moest Marcos echter onder druk van de grote mensenmassa's, later ook wel aangeduid als de EDSA-revolutie of de "People Power Revolution", het groeiend aantal overlopers binnen het leger en de diplomatieke druk van de Verenigde Staten besluiten om samen met zijn gezin Malacañang Palace te ontvluchtten. Ze werden door twee Amerikaanse helicopters naar Clark Air Base gevlogen, waarvandaan ze de volgende ochtend met een militair transportvliegtuig naar Guam gevlogen werden. Later kon de familie Marcos zich vestigen op Hawaii.
[bewerk] Ballingschap in Hawaii en zijn overlijden
Hoewel Marcos vanuit Hawaii nog diverse malen aangaf de rechtmatige president van de Filipijnen te zijn en zelfs eenmaal op het punt stond om terug te keren zou Marcos zijn vaderland niet meer terugzien. Hij overleed op 72-jarige leeftijd in het St. Francis Medical Center te Honolulu aan een hartstilstand nadat hij 10 maanden eerder in het ziekenhuis was opgenomen vanwege hart-, long- en nierfalen [2]. Het lichaam van Marcos is sinds die tijd ingevroren geweest. Eerst in een mausoleum in de Byodo-In Temple op het eiland Oahu, omdat president Corazon Aquino het Imelda Marcos niet toestond om het lichaam van Marcos naar de Filipijnen over te laten brengen. Vier jaar na zijn dood kreeg Imelda, van haar Aquino’s opvolger Fidel Ramos, toestemming om het lichaam over te vliegen. Sinds 7 september 1993 bevindt het zich in zijn geboorteprovincie Ilocos Norte, waar het in een voor publiek opengesteld mausoleum naast het Marcos Museum, bijgezet is in een gekoelde kist[3]. Imelda wilde haar man in eerste instantie begraven op het Libingan ng Mga Bayani (een begraafplaats voor nationale helden). Dit voornemen stuitte echter op verzet en ging daarom niet door. Tot op de dag van vandaag is Marcos nog steeds niet begraven, omdat de familie Marcos wil dat het een begrafenis met volledige militaire eer zal plaatsvinden.
| Presidenten van de Filipijnen |  |
|---|---|
|
Emilio Aguinaldo - Manuel Quezon - José Laurel - Sergio Osmeña - Manuel Roxas - Elpidio Quirino - Ramon Magsaysay - Carlos Garcia - Diosdado Macapagal - Ferdinand Marcos - Corazon Aquino - Fidel Ramos - Joseph Estrada - Gloria Macapagal-Arroyo |
|
| Persoonsgegevens | |
|---|---|
| NAAM | Marcos, Ferdinand |
| KORTE OMSCHRIJVING | 10e president van de Filipijnen |
| GEBOORTEDATUM | 11 september 1917 |
| GEBOORTEPLAATS | Sarrat |
| OVERLIJDENSDATUM | 28 september 1989 |
| OVERLIJDENSPLAATS | Honolulu |
