Eigendom
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Eigendom is het recht van een rechtssubject om over een zaak (stuk grond, voorwerp, idee, hoeveelheid geld enz.) naar eigen goeddunken te kunnen beschikken. Eigendom van een natuurlijke persoon heet particulier, privaat of privé-eigendom; eigendom van een gemeenschap of staat heet gemeenschappelijk of collectief eigendom. De rechthebbende van de eigendom van een zaak wordt eigenaar genoemd.
In het recht wordt eigendom onderscheiden van bezit, dat slechts de mogelijkheid inhoudt om te kunnen beschikken over een zaak, die bijvoorbeeld ook geleend, gehuurd of gestolen kan zijn.
De regulering van eigendom is één van de fundamenteelste onderdelen van een maatschappijordening, omdat ze de economische verhoudingen bepaalt: wie is eigenaar van schaarse productiemiddelen als grond, delfstoffen, industrie? Deze vraag heeft in de loop van de geschiedenis vele conflicten opgeleverd, variërend van filosofisch debat tot oorlogvoering.
Inhoud |
[bewerk] Juridisch
[bewerk] Nederland
- Eigendom is het meest omvattende recht dat een persoon op een zaak kan hebben.
- Art. 5:1 eerste lid Burgerlijk Wetboek.
Het tweede lid zegt: " Het staat de eigenaar met uitsluiting van een ieder vrij van de zaak gebruik te maken, mits dit gebruik niet strijdt met rechten van anderen en de op wettelijke voorschriften en regels van ongeschreven recht gegronde beperkingen daarbij in acht worden genomen." Het derde lid zegt: "De eigenaar van de zaak wordt, behoudens rechten van anderen, eigenaar van de afgescheiden vruchten."
[bewerk] België
- Eigendom is het recht om op de meest volstrekte wijze van een zaak het genot te hebben en daarover te beschikken.
- Art. 544 Burgerlijk Wetboek.
Uit deze terminologie kunnen we afleiden dat de term eigendom alleen van toepassing is op stoffelijke objecten die voor menselijke beheersing vatbaar zijn (zie ook: goederen en zaken). Van niet-stoffelijke objecten (vermogensrechten) is men geen eigenaar, doch "slechts" rechthebbende.
Een eigenaar mag binnen bepaalde grenzen alles met zijn of haar zaak doen. Het houdt in de regel zelfs het recht in om de zaak te vernietigen. Echter, het staat de eigenaar niet vrij om een zaak te gebruiken op een wijze die strijdig is met de wet, met de rechten van anderen of op een wijze die "misbruik van bevoegdheid" oplevert.
Een eigenaar is meestal ook de bezitter van de zaak, maar dat hoeft niet. Als de zaak namelijk is gestolen of op andere wijze uit het bezit van de eigenaar is ontvallen blijft het eigendomsrecht overeind. De eigenaar is te allen tijde bevoegd om de zaak van iemand die haar zonder recht houdt op te eisen (art. 5:2 BW). In een aantal gevallen kun je echter als eigenaar toch het nakijken hebben. Indien een dief de zaak namelijk verkoopt aan een derde die te goeder trouw is beschermt de wet in bepaalde gevallen de nieuwe eigenaar en vergaat het eigendomsrecht van de originele eigenaar (zogenaamde derdenbeschermende bepalingen; zie ook: overdracht).
Een eigenaar kan zijn eigendomsrecht overdragen aan een ander door een overdracht. Meestal gebeurt dit in het kader van een overeenkomst, zoals koop/verkoop, schenking of inbreng in vennootschap. Ook een huwelijkscontract is een overeenkomst waarbij eigendom kan overgedragen worden aan de huwelijksgemeenschap of aan de partner. Een eigendomsrecht kan ook overgedragen worden als onderdeel van een erfenis, door verjaring of door natrekking.
[bewerk] Cultuurverschillen
 |
Er wordt getwijfeld aan de feitelijke juistheid van dit gedeelte Raadpleeg de bijbehorende overlegpagina voor meer informatie, en pas na controle desgewenst het artikel aan. |
Een incorrecte opvatting is dat sommige groepen oorspronkelijke Noord-Amerikanen het begrip 'eigendom' niet kenden. Zo zouden de Indianen die Manhattan aan de Nederlanders verkochten, gedacht hebben een goede zaak te hebben gedaan, omdat grond van niemand is.
In vrijwel alle culturen is het begrip eigendom echter te vinden voor objecten van economische waarde. Sommige Afrikaanse jagerssamenlevingen kennen bijvoorbeeld geen eigendom van grond, maar wel eigendom van waterbronnen.
[bewerk] Zie ook
Juridisch:
Politiek/filosofie:
- Individualisme en collectivisme
- Kapitalisme, maatschappijorde gebaseerd op privé-eigendom
- Socialisme en communisme, maatschappijorden gebaseerd op collectief eigendom
