Letonia - Latvija
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
| Latvijas Republika República de Letonia |
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Letonia é un país do norte de Europa, limita ao norte con Estonia, ao leste con Rusia e con Bielorusia, ao sur coa Lituania, e ao oeste co Mar Báltico. Independizouse a primeira vez en 1918. Foi ocupado pola Unión Soviética en 1940 e ficou baixo dominio soviético ata 1991 cando novamente recuperou a súa independencia. O 1 de maio de 2004 pasou a integrarse á Unión Europea.
Índice |
[editar] Historia
- Artigo principal: Historia de Letonia.
O territorio hoxe coñecido como Letonia estivo habitado dende o 9000 a.C. Na primeira metade de 2000 a.C., as primitivas tribos bálticas chegaron ao territorio. Elas foron os ancestros do pobo letón.
Na Era Cristiá, o territorio hoxe coñecido como Letonia converteuse principalmente nunha encrucillada comercial. A famosa "rota dos Viquingos para a Grecia" mencionada en antigas crónicas partía da Escandinavia atravesando o territorio letón ao longo do río Daugava ata a antiga Rusia e o Imperio Bizantino.
Coñecida tamén como Livonia, a partir do século XIII a atual Letonia estivo baixo o dominio dos Cabaleiros Teutónicos. No século XVI converteuse en parte do reino de Polonia e Lituania. Nesta época, o luteranismo espallouse polo país. Nos séculos XVIII e XIX, Rusia fíxose co control de Letonia e as rexións veciñas. Coa devastación de Rusia pola Primeira Guerra Mundial, Letonia declarou a súa independencia o 18 de novembro de 1918.
En 1934 o país converteuse nunha república soviética, a República Socialista Soviética de Letonia, logo dun golpe de estado. O parlamento (Saiema) foi suspendido. O 17 de xuño de 1940 a Unión Soviética anexionou o país de acordo co pacto xermano-soviético (tamén coñecido como Pacto Ribbentrop-Molotov) de 1939.
Excepto por un curto período de ocupación alemá durante a Segunda Guerra Mundial, Letonia permaneceu como territorio soviético ata que as reformas da glasnost estimularon o movemento de independencia letona. O país converteuse novamente independente o 21 de agosto de 1991. Dende entón reforzou os seus lazos con Occidente e, o 1 de maio de 2004 entrou na Unión Europea e tamén na OTAN.
[editar] Política
Os 100 asentos do parlamento unicameral Letón, o Saeima, elíxense por voto directo, popular cada catro anos. O presidente elíxeo o Saeima nunha elección separada tamén cada catro anos. O presidente nomea un primeiro ministro que, xunto co seu gabinete, forma o poder executivo, o cal ten que recibir un voto de confianza do Saeima. O 20 de setembro do 2003, nun referendo nacional o 66.9% dos participantes votaron a favor da unión á Unión Europea. Letonia é membro da Unión Europea dende o 1 de maio do 2004 e da OTAN dende o 29 de marzo do mesmo ano.
[editar] Divisións administrativas
Letonia subdivídese en 26 condados (chamados rajoni en letón) e sete cidades cun estatus separado (lielpilsētas).
|
[editar] Xeografía
Letonia limita ao norte con Estonia, ó leste con Rusia, ó sur con Bielorrusia e Lituania e ó oeste co mar Báltico. A xeografía de Letonia caracterízase pola suavidade das súas elevacións montañosas, a cantidade de bosques, lagos, regatos e ríos, que van parar ó mar Báltico e ó Golfo de Riga. A meirande parte das terras letonas son chás, e están cubertas por depósitos de terra e lama con grandes zonas ocupadas por bosques de coníferas, páramos e pantanos. A chaira de Zemgale, ó sur, ata ó límite con Lituania, contén as terras máis fértiles, polo que se lle considera o celeiro do país.
[editar] Economía
- Ver artigo principal: Economía de Letonia.
A economía letona baséase principalmente na agricultura e na industria téxtil e sidometalúrxica. Actualmente, o turismo perfílase como unha importante fonte de ingresos grazas ao patrimonio histórico do país. A súa transición a unha economía de mercado está provocando certas perturbacións (10% de paro e déficit orzamentario) e sacrificios nas políticas sociais.
A moeda nacional é o lats letón (100 santami), que será sustituído polo Euro no 2011 cando Letonia se una á Eurozona xunto con Hungría, Polonia e Romanía.
A economia letona é unha das máis dinámicas dos novos socios da Unión Europea, cun incremento do 6.7% (dato revisado) no 2005 e agárdase un crecemento do 7% para o 2006.
[editar] Relixión
O cristianismo é a relixión principal no país, maioritariamente pertencentes á Igrexa Luterana con 450.000 fieis en 293 congregacións , á Igrexa Católica con 400.000 fieis en tres dioceses e á Igrexa Ortodoxa Letona (igrexa semiautónoma baixo a xurisdicción do Patriarcado de Moscova) maoritaria entre a minoría rusa. Da numerosa poboación de relixión xudía que había no país antes da Segunda Guerra Mundial tan só quedan 9.743. Outra relixión é a Dievturi (Os gardas de Deus), a cal ten a súa base histórica na era mitolóxica precristiá, pero que ten escasos membros, uns 600. A maioría da poboación non pertence a ningunha confesión relixiosa.
[editar] Demografía
| Composición étnica de Letonia | ||||
|---|---|---|---|---|
| letóns | 58.9% | |||
| rusos | 29.6% | |||
| bielorrusos | 4.1% | |||
| ucraínos | 2.7% | |||
| outros | 4.7% | |||
Letonia contaba cunha poboación de 2.306.306 habitantes en xullo do 2004, segundo estimacións do The World Factbook . A poboación de orixe letón representa pouco máis da metade dos habitantes do país e é minoría na súa capital Riga. Outros importantes comunidades son as de orixe rusa (28,8%), bielorruso, ucraíno, lituano e polaco. Co obxectivo de evitar tensións entre as diferentes nacionalidades, en 1998 os letóns votaron a favor de facilitar a obtención da nacionalidade. O crecemento da poboación é o máis baixo do mundo (-1,5% anual).
[editar] Cultura
País europeo do leste, Letonia é máis coñecida, no campo cultural, polos intérpretes e compositores de música erudita, como é o caso de Gidon Kremer e varios cantantes de ópera, para alén dos seus Coros, premiados internacionalmente. As Latvju Dainas, cancións populares, copiladas por Baróns e Smits xa no século XX, son tamén motivo de orgullo nacional.
A produción poética é extensa.
A epopeia "O Matador de Osos" (Lacplesis) de Andrejs Pumpurs é un símbolo nacional.
A cultura letona está moi marcada pola relación coa natureza. Marca diso mesmo é o feito de n dos seus eventos máis coñecidos, o Ligo (pronúnciese ligua), celebrándose na noite máis curta do ano, ó igual cá nosa noite de San Xoan. Celébrase de modo grupal, entre bailes e cancións, practicando algún deporte curioso (como guindar un facho a unha especie de caldeiro posto enriba dun mastro) ata o momento do solpor (no que os participantes entoan cancións tradicionais) e cando é o mencer, no que cantan o "Riita Saaule) ata que o sol está enteiro sobre o horizonte. O respecto polo ambiente é visíbel no cariño con que as cegoñas son tratadas neste país.
[editar] Referencias
[editar] Ligazóns externas
[editar] Goberno
- A Presidencia de Letonia
- O Gabinete de Ministros
- O Parlamento Letón (Saeima)
- O Ministerio de Asuntos Exteriores
[editar] Outros
- O Instituto Letón - O Instituto Letón
- Folclore Letón
- Benvidos a Letonia - Colección de ligazóns de Letonia
- Wikitravel de Letonia
- Folla Web da Lingua Letona
- Imaxes de Letonia
 Unión Europea |
|
 Alemaña |  Austria |  Bélxica | Chequia |  Chipre |  Dinamarca | Eslovaquia | Eslovenia |  España |  Estonia |  Finlandia |  Francia |  Grecia |  Hungría |  Irlanda |  Italia |  Letonia |  Lituania |  Luxemburgo |  Malta |  Países Baixos |  Polonia |  Portugal |  Reino Unido | Suecia |
|
| Membros desde o 1 de xaneiro de 2007: | |
 Bulgaria |  Romanía |
|
| Países candidatos: | |
 Croacia | Macedonia | Turquía |
|
| Organización do Tratado do Atlántico Norte (OTAN) | |
|---|---|
| Alemaña | Bélxica | Bulgaria | Canadá | Chequia | Dinamarca | Eslovaquia | Eslovenia | España | Estados Unidos | Estonia | Francia | Grecia | Hungría | Islandia | Italia | Letonia | Lituania | Luxemburgo | Noruega | Países Baixos | Polonia | Portugal | Reino Unido | Romanía | Turquía | |
| Países do mundo | Europa |
| Albania | Alemaña | Andorra | ARI Macedonia | Austria | Bielorrusia | Bélxica | Bosnia - Hercegovina | Bulgaria | Chequia | Chipre | Croacia | Dinamarca | Eslovaquia | Eslovenia | España | Estonia | Finlandia | Francia | Grecia | Hungría | Irlanda | Islandia | Italia | Letonia | Liechtenstein | Lituania | Luxemburgo | Malta | Moldova | Mónaco | Montenegro | Noruega | Países Baixos | Polonia | Portugal | Reino Unido | Romanía | San Mariño | Serbia | Suecia | Suíza | Ucraína | Cidade do Vaticano |
| Países con parte do seu territorio en Europa |
