Reino Unido - United Kingdom

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
Reino Unido de Gran Bretaña e Irlanda do Norte ¹

	Imaxe:Coat of arms of the United Kingdom.png
Bandeira	Escudo

Lema: Dieu et mon droit (Galego: Deus e o meu dereito)
Himno nacional: God Save the Queen (Galego: Deus salve á Raíña)



Capital • Poboación	Londres 60.690.500 (2006)
Lingua oficial	n/d
Forma de goberno	Monarquía constitucional
Raíña Primeiro Ministro	Isabel II Gordon Brown
Formación	1 de xaneiro de 1801 ³
Superficie • Total • % auga Fronteiras Costas	Posto 78º 244.825 km² 1,34 n/d km n/d km
Poboación • Total • Densidade	Posto 22º 60.209.500 244 hab/km²
PIB (nominal) • Total (2006) • PIB per cápita	Posto 5º $ 2.373.685 mill. $ 39.213 (2006)
PIB (PPA) • Total (2006) • PIB per cápita	Posto 6º $ 2.121.766 mill. $ 35.051 (2006)
IDH	n/d
Moeda	Libra esterlina (`GBP`)
Xentilicio	británico
Fuso horario	GMT +0 e UTC +1
Dominio de Internet	.uk ⁴
Prefixo telefónico	`+44`
Prefixo radiofónico	`2AA-2ZZ, GAA-GZZ, MAA-MZZ, VPA-VSZ, ZBA-ZJZ, ZNA-ZOZ, ZQA-ZQZ`
Código ISO	826 / GBR / GB
Membro de: Commonwealth, UE, OTAN, ONU, OCDE, OSCE, G-8
¹ · Teyrnas Unedig Prydain Fawr a Gogledd Iwerddon en Galés · An Rìoghachd Aonaichte na Breatainn Mhòr agus Eirinn mu Thuath' en Gaélico escocés · Ríocht Aontaithe na Breataine Móire agus Thuaisceart Éireann' en Irlandés · Unitit Kinrick o Great Breetain an Northren Ireland' en Scots ² Dende 2005 son recoñecidos oficialmente ademais do inglés o galés e o gaélico escocés. ³ Constituido como United Kingdom of Great Britain and Ireland. Renomeado como United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland en 1927. ⁴ Según ISO 3166-1 é .gb.
Tódolos países do mundo

O Reino Unido de Gran Bretaña e o Norte de Irlanda (en inglés United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland), comumente coñecido como o Reino Unido (in: United Kigdom), ou RU (in: UK) e incorrectamente chamado Gran Bretaña ou Inglaterra, é un país insular situado na costa noroeste da Europa continental.

Índice

1 Xeografía
- 1.1 Cidades
- 1.2 Cidades principais
2 Composición
3 Historia do Reino Unido
4 Goberno e política
5 Demografía
6 Lingua
7 Véxase tamén
- 7.1 Artigos relacionados

[editar] Xeografía

O Reino Unido da Gran Bretaña e do Norte de Irlanda é un país da Europa occidental. O país está formado pola illa de Gran Bretaña (maior parte de Inglaterra, Escocia e Gales) e o norleste da illa de Irlanda (Irlanda do norte), xunto con outras illas menores. O Reino Unido atópase principalmente entre os 49° e 59° N de latitude (as Illas Shetland chegan ós 61° N) , e os 8° O to 2° L de lonxitude. O Royal Greenwich Observatory, situado preto da cidade de Londres, é o punto definitorio do Meridiano de Greenwich. O Reino Unido ten unha superficie total de 245.000 km cadrados. O RN atópase entre o océano atlántico norte e o Mar do Norte, atopándose a 35 km da costa de Francia, da cal está separada pola Canle da Mancha. Irlanda do Norte comparte 360 km coa República de Irlanda. O Eurotúnel une na actualidade o Reino Unido con Francia.

[editar] Cidades

As capitais dos países que forman o Reino Unido son:

[editar] Cidades principais

Cidades por poboación
Listaxe	Cidade	País constituínte	Pob.	Listaxe	Cidade	País constituínte	Pob.
1	Londres	Inglaterra	7.172.091	11	Coventry	Inglaterra	303.475
2	Birmingham	Inglaterra	970.892	12	Kingston upon Hull	Inglaterra	301.416
3	Glasgow	Escocia	629.501	13	Bradford	Inglaterra	293.717
4	Liverpool	Inglaterra	469.017	14	Cardiff	Gales	292.150
5	Leeds	Inglaterra	443.247	15	Belfast	Irlanda do Norte	276.459
6	Sheffield	Inglaterra	439.866	16	Stoke-on-Trent	Inglaterra	259.252
7	Edimburgo	Escocia	430.082	17	Wolverhampton	Inglaterra	251.462
8	Bristol	Inglaterra	420.556	18	Nottingham	Inglaterra	249.584
9	Manchester	Inglaterra	394.269	19	Plymouth	Inglaterra	243.795
10	Leicester	Inglaterra	330.574	20	Southampton	Inglaterra	234.224
Censo do 2001

Cidades porriba dos 7 millóns de habitantes: Londres
porriba dun millón: Birmingham
porriba dos 500.000 habitantes: Glasgow
400.000 – 500.000: Liverpool, Leeds, Sheffield, Edimburgo, Bristol
300.000 – 400.000: Manchester, Leicester, Coventry, Kingston upon Hull
250.000 – 300.000: Bradford, Cardiff, Belfast, Stoke-on-Trent, Wolverhampton
200.000 – 250.000: Nottingham, Plymouth, Southampton, Reading, Derby

[editar] Composición

Este reino está formado por 4 nacións: Inglaterra, Escocia e País de Gales (Illa da Gran Bretaña) e Irlanda do Norte (Illa da Irlanda). Inclue tamén territorios que non pertencen a ningunha destas nacións, como a Illa de Man e as Illas do Canal (ou Illas Anglo Normandas), e varias posesións espalladas polo mundo:

Europa
- Xibraltar
Asia
- Territorio Británico do Océano Índico
África
- Santa Helena
América
- Bermudas
- Illas Caimáns
- Illas Virxes Británicas
- Montserrat
- Turks e Caicos
- Anguila
- Malvinas (Falkland, en inglés)
Oceanía
- Pitcairn

[editar] Historia do Reino Unido

Artigo principal: Historia do Reino Unido

Escocia e Inglaterra teñen existido como entidades separadas unificadas dende o século X. Gales, baixo control británico dende o Estatuto de Rhuddlan en 1284, fíxose parte do Reino de Inglaterra pola Acta de Unión de 1536. Coa Acta de Unión de 1707, os reinos separados de Inglaterra e Escocia, habendo compartido o mesmo monarca dende 1603, acordou unha unión permanente como o Reino de Gran Bretaña. Isto ocurriu nun tempo no que Escocia estaba na ruina económica; e a decisión foi pouco popular na ampla poboación escocesa.

O Imperio Británico en 1897, en vermello, que era a cor na que se coloreaban os dominios británicos nos mapas.

A Acta de Unión de 1800 uniu o reino de Gran Bretaña co reino de Irlanda, que fora tomado gradualmente polo control británico entre 1169 e 1691, para formar o Reino Unido de Gran Bretaña e Irlanda. Esta tamén foi unha decisión impopular, levándose a cabo xusto despois da infructuosa Rebelión dos Irlandeses Unidos de 1798 (véxase tamén Sociedade dos Irlandeses Unidos). A ocasión elexida para esta unión, cando se temeu unha intervención ou invasión napoleónica, foi debida predominantemente a problemas de seguridade.

En 1922, tras amargas loitas que fan eco na actual corrente política, o Tratado anglo-irlandés partiu Irlanda no Estado Libre Irlandés e Irlanda do Norte, coa última parte permanente no Reino Unido. Como se probou no tratado, Irlanda do Norte, que consiste en seis dos nove condados da provincia irlandesa de Ulster, inmediatamente optou por permanecer no Reino Unido. A nomenclatura do Reino Unido foi cambiada en 1927 para recoñecer a saída da maior parte de Irlanda, sendo adoptado o nome de Reino Unido de Gran Bretaña e Irlanda do Norte.

[editar] Goberno e política

Artigo principal: Goberno e política do Reino Unido

S.M. a Raíña Isabel II do Reino Unido de Gran Bretaña e Irlanda do Norte

O Reino Unido é unha monarquía parlamentaria baseada en 'common law' pero non ten unha constitución, sendo o único país Europeo que non a ten. Os seus principios e prácticas son inherentes ás institucións de goberno, que son a Coroa, o gabinete de ministros, o Consello Privado e o Parlamento.

O monarca británico é o xefe de Estado e do executivo, así como máxima autoridade da Igrexa Anglicana. Ademais elixe formalmente ó primeiro ministro e ó goberno.

As funcións executivas son realizadas por varios ministros dirixidos polo primeiro ministro e para iso dependen do apoio da maioría de membros da cámara dos Comúns. O partido con dita maioría é o encargado de formar goberno e o primeiro ministro é o líder do partido. O primeiro ministro (elexido polo monarca), escolle aos ministros do goberno.

O Partido Conservador e o Partido Laborista teñen dominado a vida política do país dende o fin da Primeira Guerra Mundial.

Na actualidade as forzas políticas e a sociedade británica en xeral, enfróntanse sobre a postura que o estado debe asumir fronte á UE.

Por este motivo o tratado polo que se establece unha Constitución para Europa vai ser ratificado mediante referendo, impulsado polo primeiro ministro, Tony Blair, que respalda o tratado e que ademais ten buscado durante o seu goberno que o estado adopte a moeda única, o euro.

[editar] Demografía

A maioría da poboación está conformada por brancos de orixe anglosaxón ou celta. Hai tamén outros europeos, negros, indios, caribeños, estadounidenses, suramericanos, centroamericanos, pobladores de Oceanía, rusos, paquistaníes, chineses, coreáns, nipóns e outros.

Poboación: 59.657.000 (2002)
Crecemento anual: 0,3 % (1985-2000)
Estimación para o ano 2015: 60.566.000 (2000)
Crecemento anual cara o 2015: 0,1 % (2000)
Poboación urbana: 89,5 % (2000)
Crecemento urbano: 0,5 % (2000)
Fillos por muller: 1,7 (2000)

[editar] Lingua

Vexa o artigo principal: Idiomas do Reino Unido

Malia non ter xuridicamente lingua oficial, a lingua que predomina no Reino Unido é o inglés. As outras linguas autóctonas son o escocés e varias linguas celtas, que poden clasificarse en dous grupos: as linguas celtas-P (galés e córnico) e as linguas celtas-Q (irlandés, gaélico escocés e manxés).

[editar] Véxase tamén

[editar] Artigos relacionados

Commons ten máis contidos multimedia sobre:

Reino Unido - United Kingdom

Unión Europea
Alemaña \| Austria \| Bélxica \| Chequia \| Chipre \| Dinamarca \| Eslovaquia \| Eslovenia \| España \| Estonia \| Finlandia \| Francia \| Grecia \| Hungría \| Irlanda \| Italia \| Letonia \| Lituania \| Luxemburgo \| Malta \| Países Baixos \| Polonia \| Portugal \| Reino Unido \| Suecia
Membros desde o 1 de xaneiro de 2007:
Bulgaria \| Romanía
Países candidatos:
Croacia \| Macedonia \| Turquía

Organización do Tratado do Atlántico Norte (OTAN)
Alemaña \| Bélxica \| Bulgaria \| Canadá \| Chequia \| Dinamarca \| Eslovaquia \| Eslovenia \| España \| Estados Unidos \| Estonia \| Francia \| Grecia \| Hungría \| Islandia \| Italia \| Letonia \| Lituania \| Luxemburgo \| Noruega \| Países Baixos \| Polonia \| Portugal \| Reino Unido \| Romanía \| Turquía

Países do mundo | Europa

Países con parte do seu territorio en Europa

Rusia | Turquía

Categorías: Países | Reino Unido