Chequia - Česko
Na Galipedia, a wikipedia en galego.
|
|||
| Lema: Pravda vítězí (Checo: A verdade prevalece) |
|||
 |
|||
| Lingua oficial | Checo | ||
| Capital | Praga | ||
| Presidente | Václav Klaus | ||
| Primeiro-ministro | Mirek Topolánek | ||
| Área - Total - % auga |
114º maior 78,866 km² 2% |
||
| Poboación - Total (2000) - Densidade |
76º máis poboado 10,264,212 130 h/km²; |
||
| Independencia - Data |
Na división de Checoslovaquia, 1 de xaneiro de 1993 |
||
| Moeda | Coroa checa (koruna) | ||
| Fuso horario | UTC +1 | ||
| Hino nacional | Kde domov můj | ||
| TLD (Internet) | .CZ | ||
| Código telefónico | 420 | ||
A República Checa (en checo: Česká republika) ou Chequia (en checo: Česko ou Czechia) é un país do centro de Europa, limitado ao norte por Polonia, ao leste por Eslovaquia, ao sur por Austria e ao noroeste por Alemaña. Está formado polas rexións históricas de Bohemia, Moravia, partes de Silesia e partes da Baixa Austria. O 1 de maio de 2004 pasou a formar parte da Unión Europea.
Índice |
[editar] Historia
Primeiramente Principado, logo Reino Checo, 1621-1918 parte do Impero Austriaco. En 1918 despois da primeira guerra mundial formou, xunto con Eslovaquia, a Checoslovaquia (1918-1992) 1939-1945 ocupado por Alemaña, 1948-1989 rexime comunista. O 1 de xaneiro do 1993 separáronse a Chequia e Eslovaquia. Dende 2004 é membro da UE.
[editar] Política
A forma do Estado é a República parlamentaria cunha Constitución ratificada en 1992 e que entrou en vigor o 1 de xaneiro de 1993 que recoñece o sistema multipartidista e as libertades fundamentais..
O xefe de Estado é o Presidente, que é elixido en sesión conxunta polas dúas cámaras cada cinco anos. Actualmente é Václav Klaus. Non pode gobernar máis de dúas lexislaturas seguidas.
O xefe do goberno é o Primeiro Ministro que sae da lista máis votada nas eleccións xerais ó Parlamento (ou dunha coalición de partidos, como o modelo galego). Esta votación realízase cada catro anos. Actualmente é Jiří Paroubek.
Sistema bicameral:
- Cámara de Deputados (Poslanecká sněmovna): 200 escanos, mandato de catro anos. Os partidos deben acadar un mínimo do 5% dos votos para ter representación.
- Senado (Senát): 81 escanos, mandato de seis anos. Cada dous anos renóvanse 27 escanos senatoriais.
En 1999 ingresou na OTAN e en 2004 converteuse en membro de pleno dereito da UE. Chequia foi o primeiro país ex-comunista en recoñecer un estatus legal ás parellas do mesmo sexo (2006).
[editar] Subdivisións
Administrativamente, Chequia divídese en trece rexións (kraje) maila capital (Hlavní město):
Rexións:
- Rexión Moravia do sur (Jihomoravský kraj)
- Rexión Bohemia central (Středočeský kraj)
- Rexión Hradec Králové (Královéhradecký kraj)
- Rexión Vysočina (Kraj Vysočina)
- Rexión Carlsbad (Karlovarský kraj)
- Rexión Liberec (Liberecký kraj)
- Rexión Moravia-Silesia (Moravskoslezský kraj)
- Rexión Olomouc (Olomoucký kraj)
- Rexión Pardubice (Pardubický kraj)
- Rexión Plzeň (Plzeňský kraj)
- Rexión Bohemia do sur (Jihočeský kraj)
- Ústí nad Labem (Ústecký kraj)
- Rexión Zlín (Zlínský kraj)
Capital:
- Praga (Hlavní město Praha)
Antigamente dividíase en Bohemia (Cechy), Moravia (Morava) e Silesia (Slezsko).
|
|
 |
|||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||||||||
[editar] Xeografía
Ó oeste, Bohemia atópase nunha depresión, irrigada polos ríos Elba e Vltava, rodeados polos Sudetes e polos Karkonosze. Nesta última cordilleira atópase o punto máis alto, o monte Sněžka con 1.602 m.
Moravia, no leste, é unha rexión máis escarpada, o río principal é o Morava, pero tamén está o nacemento do río Oder.
O clima é temperado, con veráns cálidos e invernos húmidos e fríos.
[editar] Economía
Véxase: Economía da República Checa
[editar] Demografía
O 95% da poboación é étnica e lingüisticamente checa. Minorías a destacar son alemáns, xitanos e polacos. Os eslovacos non chegan ó 2%. Dende a disolución de Checoslovaquia os cidadáns da antiga república podían cruza-la fronteira en ámbolos dous sentidos.
No distrito de Český Těšín os polacos constitúen entre o 10 e o 45% da poboación, o idioma polaco é cooficial en varios concellos do distrito e é aprendido en escolas públicas.
Os alemáns constituían ata o fin da Segunda Guerra Mundial case a terceira parte da poboación, segundo o censo de 2001 só en 13 concellos os alemáns superan o 10% da poboación.
A relixión maioritaria e a católica (27%) a maioría da poboación considérase non relixiosa (59%).
En xullo de 2005 a poboación era de 10,241,138 cunha esperanza media de vida de 76 anos.
[editar] Cultura
| Data | Nome en galego | Nome local | Observacións |
|---|---|---|---|
[editar] Referencias
[editar] Ligazóns externas
 Unión Europea |
|
 Alemaña |  Austria |  Bélxica | Chequia |  Chipre |  Dinamarca | Eslovaquia | Eslovenia |  España |  Estonia |  Finlandia |  Francia |  Grecia |  Hungría |  Irlanda |  Italia |  Letonia |  Lituania |  Luxemburgo |  Malta |  Países Baixos |  Polonia |  Portugal |  Reino Unido | Suecia |
|
| Membros desde o 1 de xaneiro de 2007: | |
 Bulgaria |  Romanía |
|
| Países candidatos: | |
 Croacia | Macedonia | Turquía |
|
| Organización do Tratado do Atlántico Norte (OTAN) | |
|---|---|
| Alemaña | Bélxica | Bulgaria | Canadá | Chequia | Dinamarca | Eslovaquia | Eslovenia | España | Estados Unidos | Estonia | Francia | Grecia | Hungría | Islandia | Italia | Letonia | Lituania | Luxemburgo | Noruega | Países Baixos | Polonia | Portugal | Reino Unido | Romanía | Turquía | |
| Países do mundo | Europa |
| Albania | Alemaña | Andorra | ARI Macedonia | Austria | Bielorrusia | Bélxica | Bosnia - Hercegovina | Bulgaria | Chequia | Chipre | Croacia | Dinamarca | Eslovaquia | Eslovenia | España | Estonia | Finlandia | Francia | Grecia | Hungría | Irlanda | Islandia | Italia | Letonia | Liechtenstein | Lituania | Luxemburgo | Malta | Moldova | Mónaco | Montenegro | Noruega | Países Baixos | Polonia | Portugal | Reino Unido | Romanía | San Mariño | Serbia | Suecia | Suíza | Ucraína | Cidade do Vaticano |
| Países con parte do seu territorio en Europa |
