Aostralia

Diwar Wikipedia, an holloueziadur digor

Labour zo d'ober c'hoazh a-raok peurechuiñ ar pennad-mañ. Ma fell deoc'h reiñ un tamm skoazell, krogit e-barzh. Mar karfec'h reiñ hoc'h ali ha netra ken, grit 'ta e pajenn ar gaozeadenn.

Emañ Aostralia, pe Commonwealth of Australia hervez hec'h anv riez en Emisferenn ar Su e Gevred Azia. Endalc'h a ra ar c'hevandir bihanañ a zo er bed ha meur a enezenn e Meurvor Indez, e Meurvor ar Su hag ar Meurvor Habask. Ar broioù amezek dezhi a zo Indonezia, Timor ar Reter ha Papoua-Ginea Nevez en Norzh, Inizi Salomon, Vanuatu ha tiriad gall Kaledonia-Nevez (Kanaky) er Biz ha Zeland-Nevez er Gevred.

E-pad 40 000 bloaz ne oa nemet Aostralianed a-orin (an Aborijened) o vevañ er c'hevandir a-bezh. Gweladennet e oa an tiriad gant pesketaerien eus an inizi tost, met ne dizhas an enezenn vras ergerzherien ha marc'hadourien europat nemet er XVII^vet kantved. E 1770 ec'h embannas Breizh-Veur he gwirioù war ar vro goude dilestrañ James Cook, met tizhet e oa bet Botany Bay gant Louis de Saint-Allouarn en e raok hep ma voe embannet an dalc'h e anv ar roue gall Loeiz XV. E 1788 e stalias Breizh-Veur un drevadenn anvet "Kembre-Nevez"' evit kas ar c'haleourien di. Kement a gresk a voe e niver ar boblañs ken e krouas ar Saozon trevadennoù roueel all a-hed an XIX^vet kantved.

E 1901 e voe savet kevread Aostralia dre unvanidigezh 6 trevadenn bodet dindan an anv Commonwealth of Australia (Kenglad Aostralia) staget ouzh Rouantelezh Breizh-Veur. Ur gouarnamant dibar a zo bet staliet gant ur renad-parlamant hag ur vuhez politikel demokratel. Tizhet en deus ar boblañs 20,4 milion a dud, an darn-vuiañ anezho a zo o vevañ er c'hêrioù bras, an holl anezho war an aodoù. Ar c'hêrioù pennañ a zo Sydney, Melbourne, Brisbane, Perth hag Adelaide.

[kemmañ] Gerdarzh an anv

Dont a ra ar ger Aostralia eus al latin australis = eus ar c'hreisteiz. Kredet e veze er Grennamzer e c'hellje bezañ ur c'hevandir bennak er Su da Azia, met den ne ouie e pelec'h e oa.

[kemmañ] Banniel

Tresadenn banniel Aostralia a oa bet dibabet gant ur c'honkour aozet e 1901, a c'houde adveret e 1909. Ar sterenn vras seizh barr dindan UNION Jack, ne oa nemet c'hwec'h barr e orin, a arouezi c'hwec'h stad (Aostralia-Kornôg, Aostralia-ar c'hreisteiz, Queensland, Kembre ar Su ,Tasmania hag an dachenn norzh. Ar pemp sterenn da zek eur rik a arouezi ar Groaz Su, ar steredeg hanterzouar kreisteiz.

s • k • e Kenglad ar Broadoù (Commonwealth)
Stadoù dizalc'h	Antigua ha Barbuda • Aostralia • Bahamas • Bangladesh • Barbados • Belize • Botswana • Brunei • Kameroun • Kanada • Republik Kiprenez • Dominika • Fidji • Gambia • Ghana • Grenada • Guyana • India • Jamaika • Kenya • Kiribati • Lesotho • Malawi • Malaysia • Maldivez • Malta • Moris • Mozambik • Namibia • Nauru • Zeland-Nevez • Nigeria • Pakistan • Papoua Ginea-Nevez • Sant Kitts ha Nevis • Santez Lusia • Sant Visant hag ar Grenadinez • Samoa • Sechelez • Sierra Leone • Singapour • Inizi Solomon • Suafrika • Sri Lanka • Swaziland • Tanzania • Tonga • Trinidad ha Tobago • Tuvalu • Ouganda • Rouantelezh Unanet • Vanuatu • Zambia
Tiriadoù emren	Rouantelezh Unanet Akrotiri ha Dhekelia (Kiprenez) • Anguilla • Bermuda • Tiriad Breizhveurat Meurvor Indez • Inizi Gwerc'h Breizh-Veur • Inizi Cayman • Inizi Maloù • Inizi Pitcairn • Jibraltar • Gwernenez • Manav • Jerzenez • Tiriad Breizhveurat Antarktika • Saint Helena (gant Enez Ascension ha Tristan da Cunha) • Enez Montserrat • Inizi Georgia ar Su hag Inizi Sandwich ar Su • Inizi Turks ha Caicos Aostralia Inizi Ashmore ha Cartier • Tiriad Aostralian Antarktika • Enez Christmas • Cocos (Keeling) Islands • Inizi ar Mor Koural •Enez Heard hag Inizi McDonald • Enez Norfolk Zeland-Nevez Inizi Cook • Ross Dependency (Antarktika) •Niue • Tokelau India Inizi Andaman ha Nicobar • Lakshadweep

Kevandirioù ha rannvedoù
Norzhamerika	Europa	Eurazia	Azia
Amerikaoù	Eurafrazia	Okeania	Aostralia
Suamerika	Afrika	Antarktika	Gourgevandirioù kozh : Gondwana • Laurazia • Pangea • Rodinia