ประเทศอิตาลี

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

บทความนี้เกี่ยวกับประเทศในทวีปยุโรป สำหรับความหมายอื่น ดูที่ อิตาลี (แก้ความกำกวม)

อิตาลี (Italy) หรือชื่อทางการคือ สาธารณรัฐอิตาลี (Italian Republic) (ภาษาอิตาลี: Italia, IPA: /i'talja/ ) เป็นประเทศในยุโรปใต้ ประกอบด้วยคาบสมุทรที่มีรูปทรงคล้ายรองเท้าบูต และอีก 2 เกาะใหญ่ในทะเลเมดิเตอร์เรเนียน คือ เกาะซิซิลี (Sicily) และ เกาะซาร์ดีเนีย (Sardinia) และมีพรมแดนตอนเหนือในเทือกเขาแอลป์ ร่วมกับประเทศฝรั่งเศส สวิตเซอร์แลนด์ ออสเตรีย และสโลวีเนีย เป็นประเทศสมาชิกก่อตั้งของสหภาพยุโรป และเป็นสมาชิกองค์การสหประชาชาติ นาโต และกลุ่มจี 8

มีประเทศอิสระ 2 ประเทศ คือ ซานมารีโนและนครรัฐวาติกัน เป็นดินแดนที่ล้อมรอบไปด้วยพื้นที่ของอิตาลี ในขณะที่เมืองกัมปีโอเนดีตาเลีย (Campione d'Italia) เป็นดินแดนส่วนแยกของอิตาลีที่ถูกล้อมรอบด้วยพื้นที่ประเทศสวิตเซอร์แลนด์

เนื้อหา 1 ประวัติ 1.1 ยุคโบราณ 1.2 ยุคกลาง 2 การแบ่งเขตการปกครอง 3 อ้างอิง 4 แหล่งข้อมูลอื่น

[แก้] ประวัติ

[แก้] ยุคโบราณ

คาบสมุทรอิตาลีมีมนุษย์อาศัยตั้งแต่ยุคหินเก่า ดินแดนลุ่มแม่น้ำไทเบอร์เป็นที่ตั้งถิ่นฐานของมนุษย์นีแอนเดอร์ทัลตั้งแต่เมื่อประมาณ 5 หมื่นปีที่แล้ว และด้วยอิตาลีนั้นตั้งอยู่บนคาบสมุทรในทะเลเมดิเตอร์เรเนียนซึ่งมีอารยธรรมโบราณกล่าวคือ อารยธรรมมิโนนและไมซีเนียน อารยธรรมทีเป็นต้นกำเนินของอารยธรรมกรีกโบราณ อิตาลีจึงได้รับความเจริญต่างๆ ก่อนดินแดนอื่นๆ ในทวีปยุโรป

ในช่วง 1,600 ปีก่อนคริต์ศักราช พวกอีตรัสกัน (Etruscan) จากเอเชียไมเนอร์ก็ได้เข้ามาตั้งถิ่นฐานในบริเวณที่เป็นแคว้นตอสกานาในปัจจุบัน พร้อมกับนำอารยธรรมกรีกเข้ามาเผยแพร่ ส่วนพวกกรีกเองก็ได้เดินทางมาตั้งอาณานิคมชื่อว่า “แมกนากราเซีย” (Magna Graecia) ในตอนใต้ของอิตาลีใน 800 ปีก่อนคริสต์ศักราช มีพื้นที่ครอบคลุมบริเวณตั้งแต่เมืองนาโปลี จนถึงเกาะซิชิเลีย

ในศตวรรษที่ 6 ก่อนคริสต์ศักราช พวกอีตรัสกันได้มีอำนาจปกครองดินแดนตั้งแต่บริเวณชายฝั่งตะวันตกของคาบสมุทรอิตาลีตั้งแต่หุบเขาโป จนถึงบริเวณเมืองนาโปลี และดินแดนรอบๆ กรุงโรม ขณะเดียวกันชนเผ่าอื่นๆ ที่อาศัยอยู่ในคาบสมุทรอิตาลีก็รวมตัวกันจัดตั้งเป็น “นครรัฐ” ขึ้น เพื่อต่อต้านการขยายตัวและอำนาจของพวกอีตรัสกันและกรีก ชนเผ่าที่สำคัญในการต่อต้านอำนาจเหล่านี้ได้แก่พวกละติน หรือโรมัน ซึ่งเมื่อถึง 200 ปีก่อนคริสต์ศักราช พวกละตินก็ได้มีอำนาจเหนือดินแดนอิตาลี เกาะซาร์ดิเนียและซิซิเลีย ทั้งหมดแล้ว

ใน 27 ปีก่อนคริสต์ศักราช โรมได้เปลี่ยนแปลงระบอบการปกครองจากสาธารณรัฐเป็นระบอบจักรวรรดิ โดยมีจักรพรรดิออกตาเวียน (Octavian) เป็นจักรพรรดิพระองค์แรก นครหลวงแห่งนี้ได้เจริญถึงขีดสุดและสามารถขยายอำนาจปกครองอิทธิพลไปทั่วทั้งยุโรป และบริเวณรายรอบทะเลเมดิเตอร์เรเนียน อีกทั้งยังเป็นศูนย์กลางของการค้าและความเจริญในด้านวัฒนธรรมและศิลปวิทยาการแขนงต่างๆ แทนกรีกที่ได้ถดถอยลง ระหว่างปี ค.ศ. 96 – 180 เป็นช่วงระยะเวลาแห่งความเจริญรุ่งเรืองของจักรพรรดิที่ปกครอง 5 พระองค์ แต่หลังจากนั้น โรมต้องประสบปัญหาทั้งในทุกๆด้าน รวมไปถึงการรุกรานของพวกอนารยชน รวมทั้งการเสื่อมโทรมทางศีลธรรมจรรยา ใน พ.ศ. 855 (ค.ศ. 312) จักรพรรดิคอนสแตนติน ทรงยอมรับคริสต์ศาสนาเป็นศาสนาประจำชาติ ซึ่งมีผลให้คริสต์ศาสนามีโอกาสได้เผยแพร่ไปทั่วดินแดนที่อยู่ใต้อานัติของโรม

ในคริสต์ศตวรรษที่ 5 จักรวรรดิโรมันและกรุงโรมได้ถูกพวกอนารยชนเยอรมันเข้าปล้นสะดม ซึ่งต่อมาในปี พ.ศ. 1019 (ค.ศ. 476) จักรพรรดิโรมันพระองค์สุดท้ายก็ถูกพวกอนารยชนขับออกจากบัลลังก์ นับเป็นการสิ้นสุดจักรวรรดิโรมันตะวันตก ประวัติศาสตร์โลกสมัยโบราณ และโลกตะวันตกก็เข้าสู่ยุคกลาง

[แก้] ยุคกลาง

ในช่วงต้นของยุคกลาง ดินแดนต่างๆ ในยุโรปได้ตกอยู่ในสภาวะระส่ำระส่ายที่บ้านเมืองขาดผู้นำ ระบบการเมือง เศรษฐกิจและสังคมถูกทำลาย แต่ในขณะเดียวกันบิชอบแห่งโรม ก็ได้สามารถสถาปนาอำนาจสูงสุดในคริสตจักรซึ่งต่อมาคือ“สันตะปาปา” และสามารถจัดตั้งรัฐสันตะปาปา อีกทั้งยังเป็นผผู้สืบทอดอารยธรรมโรมันที่ยังหลงเหลืองให้คงอยู่ต่อไป อย่างไรก็ดี แม้นครรัฐต่างๆ ในคาบสมุทรอิตาลีจะขาดเอกภาพทางการเมือง แต่นครรัฐเหล่านั้นยังเป็นศูนย์กลางของความเจริญมั่งคั่งและการฟื้นตัวของศิลปะและวัฒนธรรมของยุโรป

ในกลางคริสต์ศตวรรษที่ 14 อิตาลีได้ประสบความสำเร็จในการฟื้นฟูศิลปวิทยาการของอารยธรรมกรีกและโรมัน (ยุคเรอเนซองส์) และเป็นผู้นำของลัทธิมนุษยนิยม ในขณะที่ประเทศต่างๆในยุโรปยังตกอยู่ภายใต้การปกครองแบบศักดินาหรือฟิวดัล แต่เมื่อเข้าปลายคริสต์ศตวรรษที่ 15 อิตาลีได้ตกเป็นสมรภูมิแย่งชิอำนาจงระหว่างฝรั่งเศส สเปน และออสเตรีย กล่าวคือเมื่อปี ค.ศ. 1494 พระเจ้าชาร์ลที่ 8 แห่งฝรั่งเศสได้เปิดการโจมตีคาบสมุทร ซึ่งได้ดำเนินเรื่อยมาถึงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 16 และการโจมตีเพื่อแย่งการเป็นเจ้าของระหว่างฝรั่งเศสและสเปน

[แก้] การแบ่งเขตการปกครอง

สาธารณรัฐอิตาลีแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 15 แคว้น (เรโจนี - Regioni) และ 5 แคว้นปกครองตนเอง* (เรโจนีเอาโตโนเม - Regioni autonome) ได้แก่

ที่	ชื่อ	เมืองเอก	พื้นที่ (km²)	ประชากร
1	อาบรุซโซ (Abruzzo)	ลากวีลา (L'Aquila)	10,794	1,305,000
2	บาซีลิกาตา (Basilicata)	โปเตนซา (Potenza)	9,992	594,000
3	กาลาเบรีย (Calabria)	กาตันซาโร (Catanzaro)	15,080	2,004,000
4	กัมปาเนีย (Campania)	นาโปลี (เนเปิลส์) (Napoli, Naples)	13,595	5,790,000
5	เอมีเลีย-โรมานญา (Emilia-Romagna)	โบโลนยา (Bologna)	22,124	4,187,000
6	ฟรีอูลี-เวเนเซียจูเลีย* (Friuli-Venezia Giulia)	ตรีเอสเต (Trieste)	7,855	1,208,000
7	ลาซิโอ (Lazio)	โรมา (โรม) (Roma, Rome)	17,207	5,304,000
8	ลิกูเรีย (Liguria)	เจโนวา (เจนัว) (Genova, Genoa)	5,421	1,610,000
9	ลอมบาร์เดีย (Lombardia, Lombardy)	มิลาโน (มิลาน) (Milano, Milan)	23,861	9,475,000
10	มาร์เก (Marche)	อังโกนา (Ancona)	9,694	1,528,000
11	โมลีเซ (Molise)	กัมโปบัสโซ (Campobasso)	4,438	320,000
12	ปิเอมอนเต (Piemonte, Piedmont)	โตรีโน (ตูริน) (Torino, Turin)	25,399	4,341,000
13	ปูเกลีย (Puglia, Apulia)	บารี (Bari)	19,362	4,071,000
14	ซาร์เดนญา* (Sardegna, Sardinia)	กาลยารี (Cagliari)	24,090	1,655,000
15	วัลเลดอสต์* (Vallée d'Aoste, Aosta Valley)	อาออสตา (Aosta)	3,263	123,000
16	ตอสกานา (Toscana, Tuscany)	ฟีเรนเซ (ฟลอเรนซ์) (Florence; Firenze)	22,997	3,619,000
17	เตรนตีโน-อัลโตอาดีเจ/ซึดทิโรล* (Trentino-Alto Adige)	เตรนโต (Trento)	13,607	985,000
18	อุมเบรีย (Umbria)	เปรูจา (Perugia)	8,456	867,000
19	ซิซีเลีย* (Sicilia, Sicily)	ปาแลร์โม (Palermo)	25,708	5,017,000
20	เวเนโต (Veneto)	เวเนเซีย (เวนิส) (Venezia, Venice)	18,391	4,738,000

[แก้] อ้างอิง

• อนันต์ชัย เลาหะพันธุ. สารานุกรมประเทศในทวีปยุโรป ฉบับราชบัณฑิตยสถาน. กรุงเทพฯ: ราชบัณฑิตยสถาน, 2550.
• Italy World Factbook

[แก้] แหล่งข้อมูลอื่น

• รายละเอียดประเทศอิตาลี จากเว็บกระทรวงต่างประเทศ

ด • พ • ก ประเทศในทวีปยุโรป
กรีซ · คอซอวอ · โครเอเชีย · จอร์เจีย1 · สาธารณรัฐเช็ก · ซานมารีโน · เซอร์เบีย · ไซปรัส1 · เดนมาร์ก · ตุรกี2 · นอร์เวย์ · เนเธอร์แลนด์ · บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา · บัลแกเรีย · เบลเยียม · เบลารุส · โปรตุเกส · โปแลนด์ · ฝรั่งเศส · ฟินแลนด์ · มอนเตเนโกร · มอลโดวา · มอลตา · มาซิโดเนีย · โมนาโก · ยูเครน · เยอรมนี · รัสเซีย2 · โรมาเนีย · ลักเซมเบิร์ก · ลัตเวีย · ลิกเตนสไตน์ · ลิทัวเนีย · นครรัฐวาติกัน · สเปน · สโลวาเกีย · สโลวีเนีย · สวิตเซอร์แลนด์ · สวีเดน · สหราชอาณาจักร · ออสเตรีย · อันดอร์รา · อาเซอร์ไบจาน1 · อาร์เมเนีย1 · อิตาลี · เอสโตเนีย · แอลเบเนีย · ไอซ์แลนด์ · ไอร์แลนด์ · ฮังการี
1. ทางภูมิศาสตร์อยู่ในทวีปเอเชีย แต่มักถูกจัดอยู่ในทวีปยุโรป เนื่องจากมีวัฒนธรรมที่คล้ายคลึงกัน; 2. มีพื้นที่ทั้งในทวีปยุโรปและในทวีปเอเชีย

ด • พ • ก สหภาพยุโรป
สมาชิก	กรีซ · สาธารณรัฐเช็ก · ไซปรัส · เดนมาร์ก · เนเธอร์แลนด์ · บัลแกเรีย · เบลเยียม · โปแลนด์ · โปรตุเกส · ฝรั่งเศส · ฟินแลนด์ · มอลตา · เยอรมนี · โรมาเนีย · ลัตเวีย · ลิทัวเนีย · ลักเซมเบิร์ก · สวีเดน · สหราชอาณาจักร · สเปน · สโลวาเกีย · สโลวีเนีย · ออสเตรีย · อิตาลี · เอสโตเนีย · ไอร์แลนด์ · ฮังการี
ประเทศที่สมัครเข้าร่วม	โครเอเชีย · ตุรกี · มาซิโดเนีย · แอลเบเนีย · บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา · มอนเตเนโกร · เซอร์เบีย

ด • พ • ก ประเทศสมาชิกคณะมนตรีความมั่นคงแห่งสหประชาชาติ
สมาชิกถาวร	จีน • ฝรั่งเศส • รัสเซีย • สหราชอาณาจักร • สหรัฐอเมริกา
สิ้นสุดวาระ 31 ธ.ค. 51	เบลเยียม • อินโดนีเซีย • อิตาลี • ปานามา • แอฟริกาใต้
สิ้นสุดวาระ 31 ธ.ค. 52	บูร์กินาฟาโซ • คอสตาริกา • โครเอเชีย • ลิเบีย • เวียดนาม

ด • พ • ก จี 8
สมาชิกเริ่มต้น	แคนาดา • ญี่ปุ่น • ฝรั่งเศส • เยอรมนี • รัสเซีย • สหรัฐอเมริกา • สหราชอาณาจักร • อิตาลี
ผู้แทนเพิ่มเติม	สหภาพยุโรป

ประเทศอิตาลี เป็นบทความเกี่ยวกับ ประเทศ เมือง หรือเขตการปกครองต่าง ๆ ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น ข้อมูลเกี่ยวกับ ประเทศอิตาลี ในภาษาอื่น อาจสามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ด้านซ้ายมือ