Ιταλία
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
|
|||||
| Εθνικό σύνθημα: κανένα | |||||
| Εθνικός ύμνος: Il Canto degli Italiani (Το τραγούδι των Ιταλών) |
|||||
 |
|||||
| Πρωτεύουσα (και μεγαλύτερη πόλη) |
Ρώμη 41°54′N, 12°29′E |
||||
| Επίσημες γλώσσες | Ιταλικά1 | ||||
| Πολίτευμα Πρόεδρος Πρωθυπουργός |
Κοινοβουλευτική δημοκρατία Τζόρτζιο Ναπολιτάνο Ρομάνο Πρόντι |
||||
| Ανεξαρτησία - Ένωση - Δημοκρατία |
17 Μαρτίου 1861 29 Ιουνίου 1946 |
||||
| Έκταση | 301.318 km² (71η) | ||||
| Νερό (%) | 2,4 | ||||
| Πληθυσμός - Εκτίμηση 2006 - Απογραφή 2001 - Πυκνότητα |
59,131,287 (23ηη) 57,110,144 196,2 κάτ./km² (54ηη) |
||||
| Α.Ε.Π. - Ολικό - Κατά κεφαλή |
Εκτίμηση 2006 1,956 τρισ. $ (8η) 31.200 $ (20η) |
||||
| Νόμισμα | Ευρώ2 ( EUR) |
||||
| Ζώνη ώρας - Θερινή ώρα |
CET (UTC+1) (UTC+2) |
||||
| Internet TLD | it |
||||
| Κωδικός κλήσης | +39 |
||||
| 1 Τα Γαλλικά είναι δεύτερη επίσημη γλώσσα στην Κοιλάδα της Αόστα και τα Γερμανικά είναι δεύτερη επίσημη στο Νότιο Τυρόλο. 2 Πριν από το ευρώ, λιρέττα. |
|||||
Η Ιταλική Δημοκρατία ή Ιταλία (Στα Ιταλικά: Repubblica Italiana ή Italia) είναι χώρα της νότιας Ευρώπης, αποτελούμενη από μία χερσόνησο σε σχήμα μπότας και δύο μεγάλα νησιά στη Μεσόγειο θάλασσα: τη Σικελία και τη Σαρδηνία. Βόρεια συνορεύει με την Ελβετία και την Αυστρία, δυτικά με τη Γαλλία και ανατολικά με τη Σλοβενία, ενώ ανήκει στην Ιταλία και η πόλη Καμπιόνε ντ'Ιτάλια, που βρίσκεται στο έδαφος της Ελβετίας. Οι ανεξάρτητες χώρες του Σαν Μαρίνο και του Βατικανού βρίσκονται εξ ολοκλήρου μέσα σε ιταλικό έδαφος.
Πίνακας περιεχομένων |
[Επεξεργασία] Ιστορία
Η ιστορία της Ιταλίας είναι στενά συνδεδεμένη με τον πολιτισμό όλης της περιοχής της Μεσογείου αλλά και της Ευρώπης γενικότερα.
Η χερσόνησος της Ιταλίας κατοικείται ήδη από τα προϊστορικά χρόνια. Η Μεγάλη Ελλάδα, ο Ετρουσκικός πολιτισμος, η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία άφησαν πίσω τους κατάλοιπα του πολιτισμού τους σε αυτή την περιοχή.
Η σύγχρονη Ιταλία διαμορφώθηκε το 1861, όταν ενώθηκαν πολλά από τα κρατίδια της χερσονήσου οπότε και ιδρύθηκε το Βασίλειο της Ιταλίας, ενώ το σημερινό πολίτευμά της είναι η Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, μετά από δημοψήφισμα που διενεργήθηκε στις 2 Ιουνίου 1946, μετά το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και το οποίο τέθηκε σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 1948.
Η Ιταλία σήμερα είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης, του ΝΑΤΟ, του Συμβουλίου της Ευρώπης, του ΟΗΕ (για τη διετία 2007-2008 συμμετέχει ως μη-μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού), της ομάδας G8 των οκτώ πλουσιοτέρων χωρών. .
[Επεξεργασία] Πολιτική
To πολίτευμα της Ιταλίας είναι Προεδρευόμενη Κοινοβουλευτική Δημοκρατία.
[Επεξεργασία] Διοικητικές περιφέρειες
Η Ιταλία διαιρείται σε 20 περιφέρειες (regioni, ενικός regione). Σε πέντε απ' αυτές (σημειώνονται με *) ισχύει ένα ειδικό καθεστώς αυτονομίας που τους επιτρέπει να νομοθετούν αυτόνομα για κάποια τοπικά θέματα.
| Περιφέρεια | Πρωτεύουσα | Έκταση | Πληθυσμός |
|---|---|---|---|
| Αμπρούτσο (Abruzzo) | Λ'Ακουίλα | 10.794 km² | 1.305.000 |
| Απουλία (Puglia) | Μπάρι | 19.362 km² | 4.071.000 |
| Βένετο (Veneto) | Βενετία | 18.391 km² | 4.738.000 |
| Εμιλία-Ρομάνια (Emilia Romagna) | Μπολόνια | 22.124 km² | 4.187.000 |
| Καλαβρία (Calabria) | Καταντζάρο | 15.080 km² | 2.004.000 |
| Καμπανία (Campania) | Νάπολη | 13.595 km² | 5.790.000 |
| Κοιλάδα της Αόστα (Valle d'Aosta)* | Αόστα | 3.263 km² | 123.000 |
| Λάτιο (Lazio) | Ρώμη | 17.207 km² | 5.304.000 |
| Λιγουρία (Liguria) | Γένοβα | 5.421 km² | 1.610.000 |
| Λομβαρδία (Lombardia) | Μιλάνο | 23.861 km² | 9.375.000 |
| Μάρκε (Marche) | Ανκόνα | 9.694 km² | 1.528.000 |
| Μολίζε (Molise) | Καμπομπάσσο | 4.438 km² | 320.000 |
| Μπαζιλικάτα (Basilicata) | Ποτέντσα | 9.992 km² | 594.000 |
| Ούμπρια (Umbria) | Περούτζια | 8.456 km² | 867.000 |
| Πεδεμόντιο (Piemonte) | Τορίνο | 25.399 km² | 4.341.000 |
| Σαρδηνία (Sardegna)* | Κάλιαρι | 24.090 km² | 1.655.000 |
| Σικελία (Sicilia)* | Παλέρμο | 25.708 km² | 5.017.000 |
| Τοσκάνη (Toscana) | Φλωρεντία | 22.997 km² | 3.619.000 |
| Τρεντίνο-Άνω Αδίγης ή Νότιο Τυρόλο (Trentino-Alto Adige)* | Τρέντο | 13.607 km² | 985.000 |
| Φρίουλι-Βενετία Τζιούλια (Friuli Venezia Giulia)* | Τεργέστη | 7.855 km² | 1.208.000 |
Όλες οι περιοχές εκτός από την Κοιλάδα της Αόστα διαιρούνται παραπέρα σε δύο ή περισσότερες επαρχίες (province). Συνολικά υπάρχουν 109 επαρχίες και 8.101 δήμοι (comuni).
[Επεξεργασία] Επαρχίες με πληθυσμό άνω των 800.000 κατοίκων
|
|
|
[Επεξεργασία] Γεωγραφία
Η Ιταλία αποτελείται κυρίως από μία μεγάλη χερσόνησο σε σχήμα μπότας, που εισχωρεί στην Μεσόγειο, ανάμεσα στην Αδριατική θάλασσα, το Ιόνιο πέλαγος και το Τυρρηνικό πέλαγος. Τα Απέννινα όρη διαμορφώνουν τη ραχοκοκαλιά της χερσονήσου, και φτάνουν ως τα βόρεια όπου ενώνονται με τις Άλπεις. Εκεί βρίσκεται και η μεγάλη πεδιάδα του ποταμού Πάδου.
Έχει επίσης 2 μεγάλα νησιά -τη Σικελία και τη Σαρδηνία.
Το ψηλότερο σημείο είναι το Λευκό Όρος με υψόμετρο 4.810 μέτρα, αλλά για την Ιταλία κυρίως γνωστά είναι τα ηφαίστεια του Βεζούβιου κοντά στη Νάπολη και της Αίτνας στη Σικελία.
[Επεξεργασία] Δημογραφία
Η Ιταλία είναι σε μεγάλο βαθμό ομοιογενής γλωσσικά και θρησκευτικά, ενώ παρουσιάζει σημαντικές πολιτιστικές, οικονομικές και πολιτικές ανομοιομορφίες. Είναι η χώρα με τη 5η μεγαλύτερη πυκνότητα πληθυσμού στην Ευρώπη με 196 άτομα ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Υπάρχουν μικρές ομάδες αυτογενών μειονοτήτων.
Ο Καθολικισμός είναι η θρησκεία της πλειοψηφίας των κατοίκων (85% των κατοίκων αυτοπροσδιορίζονται ως καθολικοί). Ωστόσο υπάρχουν κοινότητες Προτεσταντών και Εβραίων ενώ υπάρχει και αυξανόμενος αριθμός μεταναστών Μουσουλμάνων.
[Επεξεργασία] Πολιτισμός
Η Ιταλία είναι γνωστή για τις τέχνες, τον πολιτισμό, και πολλά μνημεία της, όπως ο Πύργος της Πίζα και το Ρωμαϊκό Κολοσσαίο, όπως και για την κουζίνα της (πίτσα, μακαρονάδες, κλπ.), κρασί, τρόπος ζωής, μόδα, ντιζάιν, κινηματογράφος, θέατρο, λογοτεχνία, ποίηση, εικαστικές τέχνες, μουσική (κυρίως όπερα), διακοπές, και γενικότερα, για το γούστο της.
Η Αναγεννησιακή περίοδος της Ευρώπης ξεκίνησε στην Ιταλία το 14ο και 15ο αιώνα. Λογοτεχνικά αριστουργήματα, όπως η ποίηση του Δάντη, Πετράρχη, Tορκουάτο Τάσσο και Λουδοβίκου Αριόστο και η πεζογραφία του Βοκάκκιου.
Η μουσική επιρροή των Ιταλών συνθετών Παλεστρίνα, Κλάουντιο Μοντεβέρντι, Αρκάντζελο Κορέλλι και Αντόνιο Βιβάλντι αποδείχτηκε τεράστια. Τον 19ο αιώνα, η ιταλική ρομαντική όπερα άνθισε με συνθέτες, όπως οι Τζοακίνο Ροσίνι, Τζουζέπε Βέρντι και Τζάκομο Πουτσίνι.
Οι σύγχρονοι Ιταλοί καλλιτέχνες, συγγραφείς, σκηνοθέτες, αρχιτέκτονες, συνθέτες και σχεδιαστές συνεχίζουν να συνεισφέρουν σημαντικά στο δυτικό πολιτισμό.
Το Ποδόσφαιρο είναι το εθνικό άθλημα των Ιταλών και το πάθος τους για το άθλημα αυτό είναι φανερό. Η Ιταλία έχει κερδίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο Ποδοσφαίρου τέσσερις φορές : το 1934, 1938, 1982 και 2006.
[Επεξεργασία] Γλώσσες
Στην Ιταλία μιλούνται πολλές διάλεκτοι των ιταλικών. Μερικοί εκτιμούν πως πολλές από αυτές αποτελούν ξεχωριστές γλώσσες. Υπάρχουν περίπου 33 διάλεκτοι, εκ των οποίων σημαντικότερες, ως προς τον αριθμό των ομιλούντων είναι η διάλεκτος της Λομβαρδίας και της Λιγουρίας, τα ναπολετάνικα, τα σικελιάνικα, η διάλεκτος της Σαρδηνίας και της Μπολόνια. [1].
[Επεξεργασία] Ναυτιλία
Κυριότεροι λιμένες της Ιταλίας είναι: η Γένοβα, η Τεργέστη, η Ανκόνα, το Μπρίντεζι ή Βρινδήσιο, η Οτράντο, ο Τάρας (Taranto) και η Νάπολη ή Νεάπολη . Το 1974 ό εμπορικός στόλος της Ιταλίας αριθμούσε 1050 πλοία συνολικής χωρητικότητας 8.877.825 κ.ο.χ. κατέχοντας την 9η θέση παγκόσμια.
[Επεξεργασία] Διάφορα θέματα
[Επεξεργασία] Εξωτερικοί σύνδεσμοι
- Presidenza della Repubblica - Επίσημο site του Ιταλού Προέδρου (στα ιταλικά)
- Parlamento - Επίσημο site του Ιταλικού Κοινοβουλίου (της Γερουσίας στα ιταλικά μόνο)
- Ministero degli Affari Esteri, Υπουργείο εξωτερικών
- Ιταλικό Μορφωτικό Ινστιτούτο Αθηνών
Αυστρία | Βέλγιο | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Δανία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ισπανία | Ιταλία | Κύπρος
Λεττονία | Λιθουανία | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Ολλανδία | Ουγγαρία | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τσεχία | Φινλανδία
Υποψήφιες χώρες: Κροατία | Π.Γ.Δ.Μ. | Τουρκία
Βέλγιο | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Δανία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Καναδάς | Λεττονία | Λιθουανία | Λουξεμβούργο | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Σλοβακία | Σλοβενία | Τουρκία | Τσεχία
Άγιος Μαρίνος | Αζερμπαϊτζάν1 | Αλβανία | Ανδόρρα | Αρμενία2 | Αυστρία | Βατικανό | Βέλγιο | Βοσνία και Ερζεγοβίνη | Βουλγαρία | Γαλλία | Γερμανία | Γεωργία2 | Δανία | Δημοκρατία της Ιρλανδίας | Ελβετία | Ελλάδα | Εσθονία | Ηνωμένο Βασίλειο | Ισλανδία | Ισπανία | Ιταλία | Κροατία | Κύπρος2 | Λεττονία | Λευκορωσία | Λιθουανία | Λιχτενστάιν | Λουξεμβούργο | Μάλτα | Μαυροβούνιο | Μολδαβία | Μονακό | Νορβηγία | Ολλανδία | Ουγγαρία | Ουκρανία | ΠΓΔΜ | Πολωνία | Πορτογαλία | Ρουμανία | Ρωσία1 | Σερβία | Σλοβακία | Σλοβενία | Σουηδία | Τουρκία1 | Τσεχία | Φινλανδία
Κτήσεις: Ακρωτήρι3 | Δεκέλεια3 | Νήσοι Φερόες | Γιβραλτάρ | Γκέρνσεϋ | Τζέρσεϋ | Νήσος Μαν
1. Κράτος μερικώς σε ασιατικό έδαφος. 2. Γεωγραφικά ανήκει στην Ασία, αλλά θεωρείται ευρωπαϊκό κράτος για ιστορικούς και πολιτισμικούς λόγους. 3. Βρετανικό έδαφος μέσα στην Κυπριακή Δημοκρατία.
