Wieczny kalendarz

Z Wikipedii

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi. Należy w nim poprawić: zła definicja, kongruencja Zellera (zob. interwiki), niepotrzebne implementacje, imć Mariusz Meller. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu. Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

Kalendarz wieczny – tabela lub wzór pozwalająca w prosty sposób odnaleźć określony dzień tygodnia w kalendarzu gregoriańskim dla każdej daty w postaci dzień miesiąca, miesiąc, rok. Przy pomocy wiecznego kalendarza nie ma możliwości obliczenia np: roku na podstawie daty w postaci: dzień tygodnia, dzień miesiąca - gdyż dni tygodnia dla danego dnia miesiąca powtarzają się acyklicznie w kalendarzu gregoriańskim.

[edytuj] Uniwersalny wzór Zellera dla lat 1 - 9999 n.e.

Kalendarz stuletni daje sprowadzić się do dość prostego algorytmu, który w pierwotnej wersji został zaproponowany przez Christiana Zellera, w kolejnych publikacjach, które ukazywały się w latach 1882-1886 (m.in. w Acta Mathematica, vol.9 (1886-1887), pp.131-6).

Algorytm Zellera został uproszczony przez matematyka, Mikea Keitha do postaci:

dzień tygodnia = ([23m/9] + d + 4 + y + [z/4] - [z/100] + [z/400] - 2 (if m >= 3) ) mod 7

gdzie

[ ] oznacza dzielenie bez reszty z zaokrągleniem w dół

mod - funkcja modulo

m - numer miesiąca (od stycznia = 1 do grudnia = 12)

d - numer dnia miesiąca

z = y - 1 jeśli m < 3,

z = y w pozostałych przypadkach

Zaletą wzoru Mike'a Keitha jest możliwość zapisania go w języku programowania C w jednej linii liczącej raptem 45 znaków:

(d+=m<3?y--:y-2,23*m/9+d+4+y/4-y/100+y/400)%7

która to linia kodu generuje wartość kodującą dzień tygodnia od niedzieli (0) do soboty (6)

Aby ten wzór był poprawny dla lat od 1 do 1582 trzeba uwzględnić różnicę pomiędzy stylem juliańskim a gregoriańskim która wynosi C - C div 4 - 2 (po przesunięciu początku roku do 1 marca)

Wzór ten został opublikowany w Journal of Recreational Mathematics, Vol. 22, No. 4, 1990, p. 280.

[edytuj] Implementacja w Pascalu

Zapis w języku Pascal algorytmu obliczania dnia tygodnia w kalendarzu gregoriańskim (bez ww. poprawki dla kalendarza juliańskiego):

function dzien_tygodnia(Year,Month,Day:word):string;
var M,C,D,N:integer;
const week:array[0..6]of string[12]=('Niedziela','Poniedziałek','Wtorek','Środa','Czwartek','Piątek','Sobota');
begin
        M := 1 + (Month + 9) mod 12 ; if M>10 then Dec(Year) ;
        C := Year div 100 ; D := Year mod 100 ;
        N := ((13*M-1) div 5 + D + D div 4 + C div 4 + 5*C + Day) mod 7 ;
        dzien_tygodnia:=week[N];
end;

gdzie Month, Day = numer miesiąca i dnia miesiąca, Year = czterocyfrowy zapis roku, N = kod dnia tygodnia poczynając od niedzieli (0) do soboty (6),

mod = funkcja modulo, div = funkcja dzielenia liczb całkowitych bez reszty z zaokrągleniem w dół, if ... then - funkcja warunkowa

Często wzór Zellera jest podawany w formie, w której występuje wartość 2*C zamiast 5*C, która to forma prowadzi jednak przy niektórych latach do wartości N - ujemnych oraz nie sprawdza się dla niektórych dat.

[edytuj] Implementacja w C

Oto funkcja napisana na podstawie algorytmu Zellera

char* week[7]={"Niedziela","Poniedzialek","Wtorek","Sroda","Czwartek","Piatek","Sobota"};
int zeller(int d,int m,int y,int s){
int Y,C,M,N,D;
M=1+(9+m)%12;
Y=y-(M>10);
C=Y/100;
D=Y%100;
if (s!=0) N=((13*M-1)/5+D+D/4+C/4+5*C+d)%7;
else N=((13*M-1)/5+D+D/4+6*C+d+5)%7;
return (7+N)%7;
}

Oto funkcja napisana przez Mariusza Mellera na podstawie analizy tablic zamieszczonych w Małej Encyklopedii Powszechnej PWN z 1959 r.

char* week[7]={"Niedziela","Poniedzialek","Wtorek","Sroda","Czwartek","Piatek","Sobota"};
 
int dow(int m, int d, int y, int s)
{
  int mon[12]={0,1,1,2,5,6,2,3,4,0,1,4};
  int leap;
  int a,b,c;
  leap=(s==0&&y%4==0||s!=0&&(y%4==0&&y%100!=0||y%400==0));
  a=(y%100)%28;
  b=(s==0)*(4+(y%700)/100+2*(a/4)+6*((!leap)*(1+(a%4))+(leap)*((9+m)/12)))%7+
    (s!=0)*(2*(1+(y%400)/100+(a/4))+6*((!leap)*(1+(a%4))+(leap)*((9+m)/12)))%7;
  c=(3*mon[m-1]+d)%7;
  return (c+6*b)%7;
}

Funkcja zwraca indeks do tablicy "week". Parametr s oznacza styl

• s==0 dla stylu juliańskiego
• s!=0 dla stylu gregoriańskiego

[edytuj] Kalendarze stuletnie

Na podstawie wzoru Zellera można w prosty sposób utworzyć tabele, które bywają nazywane kalendarzami stuletnimi choć mogą one praktycznie obejmować dowolny okres. Przykładowy "kalendarz stuletni" (a właściwie stuczterdziestoletni) dla lat 1901-2040:

[edytuj] Bibliografia

• Omówienie wzoru Zellera na stronie Dr J R Stockton.
• Algorytm Mike'a Kitha - omówiony na jego stronie osobistej