Orient Express
Z Wikipedii
Orient Express nazwa najbardziej luksusowego pociągu pasażerskiego, który często nazywany był Titanic na szynach i kursował pod szyldem międzynarodowej spółki Compagne Internationale des Wagons-Lits. Pomysłodawcą i założycielem był Belg Georges Nagelmackers. Trasa o długości 2880 km wiodła z Paryża z dworca wschodniego do Konstantynopola (dzisiejszy Stambuł). Pierwszy skład zainicjował kursowanie w 1883. Był to jedyny środek transportu łączący dwa krańce Europy – wschód i zachód, uosobienie komfortu i bogactwa. Luksusowe wagony sypialne i wagony restauracyjne słynące ze swej kuchni sprawiły, że pociągiem podróżowały osoby szlacheckiego pochodzenia, dyplomaci i ludzie biznesu.
Na trasie z Paryża do Stambułu przez Strasburg, Monachium, Wiedeń, Budapeszt, Bukareszt i Warnę pociąg kursował w latach 1883-1914, 1919-1939 oraz 1945-1977, do Aten – 1962.
Spis treści |
[edytuj] Pierwszy Orient Express
Pierwsza podróż pociągu Orient Express zainicjowana została 4 października 1883, na trasie z Paryża do Giurgiu w Rumunii przez Monachium i Wiedeń. W Giurgiu, pasażerowie zmuszeni byli przesiąść się na prom przez Dunaj i w Ruse w Bułgarii przesiąść się do mniej luksusowego pociągu udającego się przez Warnę do Konstantynopola. W 1885 r. Orient Express kursował na trasie do Stambułu przez Wiedeń, Belgrad, Nisz i Płowdiw.
W 1889 roku całą 67 godzinną podróż można było odbyć bezpośrednio. Orient Express ruszał z Paryża do Budapesztu, przez Belgrad, Bukareszt i Konstancję nad Morzem Czarnym do Stambułu. Pociąg rozwijał (jak na te czasy) zawrotną szybkość 80 km/h.
[edytuj] Okres dwudziestolecia międzywojennego
Kursowanie pociągu zawieszono na czas trwania I wojny światowej w 1914 r. Po jej zakończeniu połączenie zostało ponownie wznowione w 1918 r. W 1919 otwarty został, najdłuższy w tamtych czasach, kolejowy Tunel Simplon wydrążony w masywie Monte Leone na wysokości 634-705 m n.p.m. i liczący 19,8 kilometra długości, łączący miasta Brig i Domodossola (Szwajcarię i Włochy). Dzięki niemu trasa Orient Expressu zaczęła przebiegać przez Lozannę, Mediolan, Wenecję i Triest. Podróż wtedy na całej trasie skrócona została do 56 godzin.
Pociąg kursujący tą południową trasą zwany był Simplon Orient Express i stał się najważniejszym połączeniem Paryż – Istambuł. Trzecią trasą kursował Arlberg Orient Express, który to poprzez Zurych, Innsbruck i Budapeszt a następnie Bukareszt, docierał aż do Aten. Złote lata pociągu przypadają na lata trzydzieste XX wieku.
Wagony Orient Expressu były świadkiem wielu ważnych dla historii wydarzeń. Mimo, że kursowanie pociągu zostało zawieszone na okres wojen światowych to w 1918 r. w jednym z wagonów (nr 2419) niemiecka delegacja podpisała dokumenty kapitulacji. W czasie II wojny światowej, w 1940 roku, Adolf Hitler wykorzystał ten sam wagon jako miejsce do podpisania kapitulacji przez Francję.
[edytuj] Okres po II wojnie światowej
Wybuch II wojny światowej w 1939 r. po raz kolejny przerwał kursowanie pociągu. Połączenie wznowiono dopiero w 1945 r. jednak bez trasy do Aten. Spowodowane to było tym, iż trasa przebiegała przez Jugosławię, której granice były zamknięte. Ponowne otwarcie trasy do Aten nastąpiło dopiero w 1951 r. W tym samym roku z powodu konfliktu Bułgarii z Turcją i zamknięcia granicy pomiędzy tymi państwami wstrzymane zostało na rok kursowanie Orient Expressu do Stambułu. Kolejną przeszkodą była żelazna kurtyna. Trwająca zimna wojna bardzo utrudniała kursowanie pociągu, lecz nigdy definitywnie jej nie przerwała. Państwa komunistyczne zgodnie ze swoimi rozporządzeniami zmieniały oryginalne wagony Wagon-Lits na swój skład, w związku z tym trudno mówić o kursowaniu oryginalnego Orient Expressu. Jednak w latach 50. XX w. pociąg kursował regularnie z Paryża do Stambułu i Aten trzy razy w tygodniu.
W roku 1962 r. wstrzymane zostały definitywnie dwa z trzech połączeń. Jedynym ciągle kursującym pociągiem był Simplon Orient Express, który został zamieniony w wolniejsze połączenie nazwane Direct Orient Express. W 1971 roku, Wagon-Lits Company wstrzymała produkcję nowych wagonów, a istniejące składy sprzedała narodowym przewoźnikom. Ostatni regularny kurs Orient Expressu na trasie Paryż – Stambuł miał miejsce 19 maja 1977 roku. Jednak pociąg pod nazwą Orient Express kursował dalej na trasie Paryż – Bukareszt, która w 2001 r. została skrócona do Wiednia, gdzie dołączano go do expresu Paryż – Strasburg oznaczanym na rozkładach nazwą Orient Express. Z chwilą uruchomienia przez SNCF połączenia TGV Paryż – Strasburg trasa Orient Expressu w czerwcu 2007 r. została skrócona do odcinka Strasburg – Wiedeń
[edytuj] Orient Express dzisiaj
W 1982 milioner James Sherwood założył prywatną spółka Venice-Simplon Orient Express, która odkupiła od państwowych przewoźników oryginalne wagony Wagon-Lits z lat 20. i 30. XX wieku, skompletowała wszystkie 35 wagonów i podjęła się ich renowacji i restauracji, tak aby przywrócić im dawną świetność. Wyposażenie i wykończenie wagonów było wzorowane na wystroju, jaki Wagons-Lits miał w roku 1903. Rekonstrukcją 9 wagonów Pullmana zajęli się angielscy rzemieślnicy z Carnforth (hr. Lancashire), a przeróbka wagonów sypialnych została powierzona niemieckiej firmie Bramer Wagonbau oraz warsztatom Wagons-Lits w Ostendzie.
25 maja 1982 roku nowy Orient Express ponownie wyruszył w podróż przez Europę na trasie Londyn – Wenecja. Bilet w ten dziewiczy kurs kosztował 1,200 £. Niestety z uwagi na brak zgody kolei francuskich SNCF na użytkowanie starej nazwy Orient Express zmieniono ją na Venice-Simplon Orient Express. Nowym Orient Expressem podróżowały m. in. takie sławy, jak John Travolta z rodziną, który specjalnie przyleciał swoim prywatnym samolotem do Wenecji czy Liza Minnelli.
Na chwilę obecną firma Venice-Simplon Orient Express uruchamia kilka różnych połączeń, np. Londyn – Rzym i tylko część z nich ograniczona jest do jednego kursu rocznie. Możliwa jest również przejażdżka prawie oryginalną trasą Orient Expressu z Paryża przez Budapeszt i Bukareszt do Stambułu.
[edytuj] Orient Express w Polsce
Legendarny pociąg Orient Express po raz pierwszy w swojej ponad 100-letniej historii zatrzymał się w Polsce. Bilety na podróż Słowiańskie marzenia z Wenecji przez Wiedeń, Kraków, Tarnów, Warszawę, Malbork, Bydgoszcz, Poznań, Leszno, Wrocław do Pragi kosztowały 6 tys. €. Skład liczył 16 biało-granatowych i granatowych wagonów z pozłacanymi napisami ze 102 pasażerami i 44 pracownikami obsługi na pokładzie. Następny przejazd Orient Expressu przez Polskę planowany jest przez spółkę Venice-Simplon Orient Express 12 lipca 2008 r. – pociąg zawita tylko do Krakowa.[1]
[edytuj] Orient Express w kulturze
Orient Express stał się inspiracją dla 6 filmów fabularnych i 19 książek oraz seriali (m.in.):
- Kryminał Agaty Christie – Morderstwo w Orient Expressie
- Powieść Pociąg do Stambułu (Stamboul Train) Grahama Greene'a,
- Filmy gdzie powieść Agaty Christie – Morderstwo w Orient Expressie zaadaptowano na scenariusz
- Film z 2004 pt. W osiemdziesiąt dni dookoła świata,
- Film z serii James Bond – Pozdrowienia z Rosji,
- Serial TV Arsene Lupin – 8 odcinek trzeciej serii zatytułowany Venezia-SuperExpress.
- Gra PC The Last Express autorstwa Smoking Car Productions.
[edytuj] Galeria
 |
 |
 |
 |
 |
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona Orient Expressu (en)
- Historia składu Orient Expresu (en)
- Wagony Orient Expressu (fr)
- Galeria zdjęć z podróży Orient Expressu przez Polskę
