Oekraïne
vanuit Wikipedia, die vrye ensiklopedie.
|
|||||
| Nasionale leuse: geen | |||||
| Volkslied: "Shche ne vmerla Ukrainy" ("Die Glorie van die Okraïne het nie vergaan") |
|||||
 |
|||||
| Hoofstad | Kiëv 50°27′N 30°30′E |
||||
| Grootste stad | Kiëv | ||||
| Amptelike tale | Oekraïens | ||||
| Regering
President
Eerste Minister |
Parlementêre Demokrasie Viktor Yushchenko Yulia Tymoshenko |
||||
| Onafhanklikheid
Onafhanklikheid van die Sowjet Unie
Onafhanklikheid Referendum |
24 Augustus 1991 1 Desember 1991 |
||||
| Oppervlakte - Totaal - Water (%) |
1 E8 603 700 km2 (44th) 233 090 myl2 |
||||
| Bevolking - 2005 skatting - 2001 sensus - Digtheid |
46 481 000 (27ste) 48 457 102 77 / km2 (114de) 199 / myl2 |
||||
| BBP (KKP) - Totaal - Per capita |
2005 skatting |
||||
| Geldeenheid | Hryvnia, гривня (UAH) |
||||
| Tydsone - Somertyd |
EET (UTC+2) EEST (UTC+3) |
||||
| Internet-TLD | .ua | ||||
| Skakelkode | +380 |
||||
Oekraïne is ‘n land in Oos-Europa wat in die suide grens aan die Swart See, in die ooste aan Rusland, in die noorde aan Wit-Rusland en in die weste aan Pole, Slowakië, Hongarye, Roemenië en Moldawië.
Oekraïne is die grootste land wat in sy geheel in Europa lê. Die hoofdstad is Kiëv.
Ten noorde van Kiëv lê Tsjernobil waar daar in 1986 ‘n kernramp plaasgevind het. Drie groot riviere deurkruis die land, die Djnepr, die Dnestr en die Donets
[wysig] Staatsinrigting
Oekraïne verklaar onhafhanklikheid op 24 Augustus 1991 toe die staatsgreep van konserwatiewe magte in die Sowjetunie misluk. Die bevolking spreek hulle op 1 Desember per referendum uit ten gunste van onafhanklikheid. Enkele weke later hou die Sowjetunie op bestaan.
Tans is Oekraïne lid van die Gemenebes van Onafhanklike State.
Diverse staatkundige gegewens:
- Staatshoof: President Viktor Joesjtsjenko
- Regeringsleier: Premier Yulia Tymoshenko
- Parlement: Verchovna Rada. Die 450 parlementslede dien ‘n termyn van vier jaar.
- Administratiewe indeling: 24 geweste (oblaste), 1 outonome republiek (die Krim) en 2 gemeentes.
- Nasionale leuse: "Volja, Zlahoda, Dobro", (Oekraïens: Wilskrag, Eendrag, Tevredenheid)
[wysig] Geskiedenis
[wysig] Onafhanklikheid
Ná die ontbinding van die Sowjetunie het die Oekraïene met meer as 600 000 vierkante kilometer die grootste staat op die vasteland van Europa geword. Die voormalige KP-funksionaris Leonid Krawtsjoek is in 1991 as die eerste president verkies en het een van die drie medestigters van die Gemenebes van Onafhanklike State geword. Die land het van alle kernwapens op sy kerngebied ontslae geraak.
Ondanks die ekonomiese agteruitgang, stagnasie, voortrekkery en korrupsie het die tyd ná die onafhanklikwording anders as in Rusland vreedsaam verloop. Een van die grootste vraagstukke was die etniese diversiteit van die land. Daar is meer as twintig persent Russe en ander belangrikhede minderhede soos Pole, Roemene, Wit-Russe en Islamitiese Tatare (veral op die Krim-skiereiland). Die gebrek aan 'n sterk historiese tradisie was 'n ander probleem.
Met die verkiesing van die tweede president Leonid Koetsjma, 'n voormalige bestuurder van 'n wapenfabriek, was daar hoop dat die ekonomie sou herstel. Alhoewel 'n nuwe geldeenheid, die Hriwnja, ingevoer is, het die skadu-ekonomie steeds die helfte van alle ekonomiese aktiwiteite in Oekraïene beslaan.
President Koetsjma het in sy buitelandse beleid duidelik in die rigting van die Wes-Europese demokrasieë begin beweeg: Die doodstraf is afgeskaf en die Tsjernobil-kernkragsentrale, een van vyf in die land, is in 2000 gesluit. Politieke verhoudinge met die buurlande Pole en Roemenië, wat in die verlede vertroebel was, het duidelik verbeter.
Nogtans is die politieke bande met Wes-Europa nie vasbeslote ontwikkel nie, en Koetsjma het eerder 'n soort "twee-vektore-beleid" ten opsigte van sy betrekkinge met die buiteland gevolg, en steeds ook noue bande met Rusland gehandhaaf.
Baie Russiese politikusse beskou Oekraïene nog steeds as 'n integrale bestanddeel van Rusland, en die Russiese optrede teen Oekraïene het by 'n aantal politieke en ekonomiese geskille verskerp. Die Russiese Vloot maak nog steeds gebruik van sy basisse op die Krim-skiereiland, en die deurvoer en invoerpryse van Russiese gas is al jare lank 'n strydpunt tussen die twee lande. Die gas-konflik het teen die einde van die jaar 2005 verskerp, toe Rusland sy gasuitvoere na Oekraïene drasties verminder het. Hierdie stap het ook groot dele van Wes-Europa geraak, aangesien die druk in die Russiese gaspyplyne orals op die vasteland duidelik gedaal het en minder gas ontvang is.
Koetsjma het ook geprobeer om beter betrekkinge met die Verenigde State te handhaaf, onder meer deur sowat 1 700 Oekraïense soldate in Irak te stasioneer.
Die Eerste Minister Viktor Joesjtsjenko het in 2000 en 2001 ekonomiese hervorming aangepak en het ook die parlementêre verkiesing in 2002 gewen. Hy is egter deur die Kommunistiese en oligargiese opposisiepartye gedwing om te bedank. In 2004 is hy as president ingehuldig, terwyl Viktor Janoekowitsj as eerste minister verkies is.
Die ekonomie het begin stabiliseer, tog bly die demografiese situasie kommerwekkend. Miljoene Oekraïense burgers bly in die buiteland om daar te werk, en die bevolking het sedert 1991 van 52 tot 47 miljoen in 2006 gedaal.
