Ucraina
E Vicipaedia
|
|||||
Sententia nationalis: Воля, злагода, добро (Volia, zlahoda, dobro) "Libertas, Concordia, Bonitas" |
|||||
![]() |
|||||
Lingua officialis | Lingua Ucrainica | ||||
Caput | Chiovia (Київ) | ||||
Praeses | Victor Iuscenco | ||||
Minister primus | Iulia Timosenco | ||||
Area | 603 700 km² | ||||
Numerus incolarum - Spissitudo incolarum |
47,732,079 - 80 / km² |
||||
Independentia | 24 Augusti 1991 | ||||
Moneta | Hryvnia (UAH) | ||||
Zona Horaria | UTC +2 | ||||
Hymnus Nationalis | Ще не вмерла Україна (Nondum mortua est Ucraina) | ||||
Interretis abbreviatio | .ua | ||||
Praefixum telephonicum | 380 |
Ucraina[1][2] seu Ucrania (Ucrainice, Україна, Ukrajina) est res publica in Europa, cuius territorium antiquum sub nomine Latino classico Sarmatia ac etiam ex parte Scythia cognitum erat. Metropolis Ucrainae est Chiovia (Kiovia). Lingua publica est lingua Ucrainica.
Index |
[recensere] Geographia
Ucraina in Europa orientali est, sita inter Poloniam, Rutheniam Albam, Russiam, Moldaviam, Romaniam, Hungariam et Slovaciam.
Regiones vastaeque plerumque Ucrainae occupant. Montes Carpates in occidente parte terrae illius sunt.
Maxima flumina Ucrainae sunt Danapris, Danastris, Danubius, Pripetius, etc.
Multae urbes in Ucraina sunt, quarum Chiovia (Kyjiv), Charcovia (Kharkiv), Donetscum (Donec'k), Dnipropetrovscum (Dnipropetrovs'k), Odessus (Odesa) plus decies centena milia incolarum habent.
[recensere] Multitudo
47 732 079 hominum Ucrainam incolunt. Gentes terrae illius sunt Ucraini (77,8 centesimarum populationis), Russi (17,3 centesimarum populationis), Rutheni Albi (0,6 centesimarum populationis), Tartari Crimaeani (0,5 centesimarum populationis), Moldaviani (0,5 centesimarum populationis), Bulgari (0,4 centesimarum populationis), Poloni (0,3 centesimarum populationis) etc.[3]
[recensere] Historia
- Pagina principalis: Historia Ucrainae
Tempore antiquo gentes multae territorium hodiernae Ucrainae habitabant: Scythae (ab saeculo VII a.C.n.), Sarmatae (ab saeculo II a.C.n.), Slavi et aliae. Graeci nonnullas colonias prope litore boreali Ponti Euxini condiderunt.
Saeculis III – VI numerosae gentes (e.g., Gothi et Hunni) terras ad septentriones a Ponto Euxino invaserunt. Saeculis IV – VII unio gentium Slavicarum, Antae nominatur, regionem in cursu medio fluminis Danapris obsedit.
Saeculis IX – X concrevit regnum Slavorum orientalium nomine Ruthenia, cuius metropolis ab anno 882 Chiovia fuit. Territorium hodiernae Ucrainae erat pars centralis regni ellius. Religio Christiana annis 988 – 989 facta est religio publica in terra illa. Saeculo XII detritus Rutheniae unitae accidit, multi ducatus formabantur.
Anno 1187 nomen Ucraina in chronicis primo obvium est.
Anno 1237 copiae nonnullarum ducatuum Ruthenorum pugnam contra Mongolo-Tartaros prope flumen nomine Calca habuerunt et perdiderunt. Anno 1239 Mongolo-Tartari Rutheniam meridionalem invaserunt. Adventus causa Chiovia, Czernihovia, Pereaslavia et multae aliae urbes destructae sunt. Ducatus occupati fuerunt possessio Ordae Aureae – regni Mongolo-Tartarorum.
Saeculo XIV in territorio Ucrainae locati ducatus Ruthenici partes Magni Ducatus Lituaniae et Poloniae facti sunt. Ruthenia Subcarpathanea adiuncta est ad Hungariam.
Anno 1654 Ucraina a Bohdano Chmielnicio ducta et contra Poloniam Lituanuamque pro libertate sua bellans decreto Concilii Pereaslaviensis se Russiae (regno Moscoviensi) adiunxit, in qua terra ad annum 1764 autonomiam habebat.
Post divisiones regni Polonicae annis 1772 – 1795 pars magna territorii Ucrainae ad occidentem ab Danapri inclusa est in Imperium Russicum. Illo tempore Ucraina occidentalis (Halicia, etc.) adiuncta est ab Imperio Austriaco.
Post detritum Imperii Russici (anno 1917) in Ucraina exsistebant Res Publica Ucrainica Popularis (annis 1918 – 1919), Res Publica Ucrainica Popularis Occidentalis (annis 1917 – 1921), etc.
Ab anno 1920 territorium terrae illius plerumque inclusum est in Ucrainicam Sovieticam Socialisticam Rem Publicam (25 Decembris anno 1917 condita), quae anno 1922 cum Russia, Ruthenia Alba et Foederatione Transcaucasica Unionem Sovieticam formavit. Partes Ucrainae, quae in Imperio Austro-Hungarico fuerunt, iniunctae sunt a Polonia (Ucraina occidentalis), Romania (Bucovina) et Bohemoslovacia (Ruthenia Subcarpathanea).
Ab anno 1939 Ucraina occidentalis pars Ucrainae est.
Tempore Belli Magni Patrii copiae Germaniae occupaverunt territorium Ucrainae. In Ucraina orientali centralique partisani (bellatores tecti) contra occupantos pugnabant. Nationalistae Ucrainae occidentalis operam contra Unionem Sovieticam cum Germania sociaverunt. Anno 1944 Ucraina liberata est a copiis Sovieticis.
Anno 1945 Ruthenia Subcarpathanea et Bucovina adiunctae sunt ad Ucrainam.
Anno 1954 Crimaea, quae pars Russiae erat, pars Ucrainae facta est.
Anno 1991 Unio Sovietica dissolvata est, Ucraina facta est natio sui iuris.
Anno 1991 Leonidas Cravciuc (Kravčuk) ad praesidentiam electus est.
Anno 1994 Leonidas Cucima (Kučma) ad praesidentiam electus est.
Anno 2004 electio ad presentem fuit. In stadio primo suffragionis (31 Octobris), 39.90% electores ad Victorem Iuscenco (Juščenko) et 39.26% ad Victorem Ianucovicium (Janukovič), "candidatum gubernationis", suffragati sunt. Ex summa declarata stadii secundi (21 Novembris) Ianucovicius paucis sententiis vicit, quod effectus iudicio multorum hominum falsificatus est. Hominibus in viis evasis Revolutio Aurantina nata est. Die 26 Decembris electio iterata est. Victor Iuscenco ad praesidentiam electus est.
Die 26 Martii 2006 Supremum Concilium, ipso vulgo Rada dicitur, electum est. Ab Ianucovicio ducta Factio Regionum (Ucrainice: Партія Регіонів, Partija Rehioniv) vicit, quae in ultimo coalitionem cum factionibus Socialistica, Communistica et Nostra Ucraina (Ucrainice: Наша Україна, Naša Ukrajina, "factio Iuscenco") formavit. 5 Augusti Victor Ianucovicius denuo factus est minister primus gubernationis Ucrainae.
[recensere] Notae
- ↑ Iohannes Iacobus Hofmannus, Lexicon Universale[1] (1698)
- ↑ Carolus Egger, Sermo Latinus Hodiernus: Acta Diurna (1986), p. 79
- ↑ http://www.suputnyk.site.pl
[recensere] Nexus externus
![]() |
Vicimedia Communia plura habent quae ad Ucrainam spectant. |
- Lexicon Universale Hofmanni: Ucraina - descriptio Ucrainae saeculi XVII
Europa — Civitates |
Ager Merulensis | Albania | Andorra | Armenia | Austria | Batavia | Belgia | Bohemia | Bosnia et Herzegovina | Bulgaria | Croatia | Cyprus | Dania | Estonia | Finnia | Francia | Georgia | Germania | Graecia | Helvetia | Hibernia | Hispania | Hungaria | Islandia | Italia | Lettonia | Lichtenstenum | Lituania | Lusitania | Luxemburgum | Melitta | Moldavia | Monoecus | Mons Niger | Norvegia | Polonia | Regnum Britanniarum | Respublica Macedonica | Res publica Sancti Marini | Romania | Russia | Ruthenia Alba | Serbia | Slovachia | Slovenia | Suecia | Turcia | Vaticanum | Ucraina |
Europa — Territoria
|
Balcania | Balticum | Britannia Maior | Gallia | Hibernia (insula) | Iberia | Lapponia | Pannonia | Scandinavia |