Oekraïne
Van Wikipedia
Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Mestreechs aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.
| Oekraïne | |||
|
|||
|
|
|||
| Basisgegevens | |||
| Offesjeel taol | Oekraïens | ||
| Hoofstad | Kiev | ||
| Staotsvörm | Rippebliek | ||
| Staotshoof | Viktor Jusjtsjenko (sins 2005) | ||
| Premier | Viktor Janoekovytsj | ||
| [[{{{titelhoofregering1}}}]] | {{{naomhoofregering1}}} | ||
| [[{{{titelhoofregering2}}}]] | {{{naomhoofregering2}}} | ||
| [[{{{titelhoofregering3}}}]] | {{{naomhoofregering3}}} | ||
| Religie | {{{religie}}} | ||
| Opperflaakde – % water |
603.700 km² -% |
||
| Inwoeners – Deechde: |
47,7 miljoen 79/km² |
||
| Euverige | |||
| Munteinheid | Hryvna (UKH) |
||
| Tiedzaone | UTC +2 | ||
| Nationale fiesdaag | 24 januari | ||
| Vouksleed | Sjtsje ne vmerla Oekrajniny | ||
| Web | Code | Tel. | .uk | UKR | +380 | ||
Oekraïne is 'n rippebliek in Oos-Europa. 't Land grèns aon Wit-Rösland, Pole, Slowakije, Hongarije, Roemenië, Moldavië en Rösland en ligk aon de Zwarte Zie. De reviere de Dnjepr en de Dnjestr loupe dedoor. Hoofstad is Kiev, aander veurnaom stei zien Charkiv, Dnjepropetrovsk, Donjetsk, Lviv en Odessa. In 't zuijje ligk 't sjiereiland de Krim.
[bewirk] Bestuurleke indeiling
De Oekraïne besteit oet veerentwinteg oblaste (provincies), twie stadsprovincies (mèt e sterreke aongegeve) en ein otonoom rippebliek, de Krim.
|
|
[bewirk] Taole
Offesjeel taol is 't Oekraïens, meh 't Rössisch weurt hiel väöl gebroek. In 't ooste en op de Krim woene etnische Rösse; in Kiev en Odessa euverhierse de etnische Oekraïeners wel, meh sprik de mierderheid toch Rössisch - Oekraïens gèlt dao es de taol vaan 't platteland. Inkel in 't weste is 't Oekraïens algemein; in 't uterste noordweste sprik de boerebevölking nog wel Rusyn.
[bewirk] Historie
In de aajdheid woort 't land door de Scyte bewoend. Later vörmde de Oekraïne 't middelpunt vaan de ierste Oos-Slavische staot, Roes, die Kiev es hoofstad had. Dees staot woort geregeerd door de Roerik-dynastie.
In de zevende iew woort 't ooste vaan 't land door 't Chazareriek bezat. Kiev woort in deen tied 't middelpunt vaan gans Oos-Europa. Oet de elfde iew dateert de term Oekraïne, wat grensland beteikent.
Tijens de Mongoolse invasie vaan 't Riek van de Gawwe Horde verzwakde 't Kiev-Rössisch riek. In de veertiende iew kaom 't gebeed in Poolse han; de Roerik-dynastie verplaotsde häör riek naor Nizjnij-Novgorod, later nao Moskou. Daomèt kaom 't middelpunt vaan Rösland veurgood boete de Oekraïne te ligke.
In de zeventiende iew woort 't Kozakkehetmanaat gestiech, 'ne vrijjstaot dee ziech vaan de Poolse euverhiersing wouw bevrije. Mèt de Poolse deilinge in de achtiende iew kaom 't gebeed lankzaam in Rössische en Oosteriekse han.
In 1918 perbeerde 't land, of e deil devaan, ziech vaan Rösland aof te sjeie; oeteindelek kraog de USSR 't land in [1922]] oonder controle, boenao 't de Oekraïense SSR góng vörme. In 1954 droog Nikita Chroesjtsjov de Krim aon de Oekraïne euver, wat nao de ónaofhenkelekheid vaan de Oekraïne veur probleme zouw zörge. In 1986 voltrok ziech in 't land ein vaan de groetste miljeurampe oet de historie: de kernsentrale in Tsjerbobyl explodeerde en lègkde 't openbaar leve, teminste de landbouw, in gaans Europa tijdelek stèl.
In 1991 verklaorde 't land ziech ónaofhenkelek; door drök oet Moskou evels wiste de etnische Rösse de mach jaore te behawwe. In 2004, wie de Rösland-gezinde kandidaat Viktor Janoekovitsj de verkezinge won, kaome väöl etnische Oekraïners in opstand, boenao de verkezinge euvergedoon móste weure, deeskier mèt internationaal woerneumers. Noe won d'n etnisch-Oekraïense kandidaat Viktor Janoekovitsj. Wie dee geïnaugureerd woort begós heer 'n polletiek die ziech naodrökkelek op 't weste riechde, zoonder gaans mèt Rösland te breke.
| Lenj in Europa |
|---|
| Albanië | Andorra | Armenië2 | Azerbaidzjan1 | Belsj | Bosnië en Hercegovina | Bulgarieë | Cyprus2 | Daenemarke | Duutsjlandj | Esland | Finland | Frankriek | Griekelandj | Hongarieë | Ierland | Iesland | Italië | Kroatië | Letland | Liechtenstein | Litouwe | Luxemburg | Macedonië | Malta | Moldavië | Monaco | Montenegro | Nederlandj | Noorwege | Oekraïne | Oesteriek | Pole | Portugal | Roemenië | Ruslandj1 | San Marino | Servië | Sjlovenië | Sjlowakieë | Sjpanje | Turkije1 | Tsjechië | Vaticaansjtad (Heilige Sjtool) | Vereineg Keuninkriek | Wit-Ruslandj | Zjwaede | Zjwitserland |
| Aafhenkelike gebejer: Akrotiri en Dhekelia2 | Faeröer | Gibraltar | Guernsey | Jan Mayen | Jersey | Eilandj Man | Sjpitsberge |
| 1. Dit landj lik gedeiltelik in Azië. 2. Dit landj lik geografisch in Azië, meh weurt óm cultureel en historische raejes bie Europa ingedeild. |
