Dobre Miasto
Z Wikipedii
Współrzędne: 53°59'15" N 20°23'45" E
Dobre Miasto | |||
|
|||
Województwo | warmińsko-mazurskie | ||
Powiat | olsztyński | ||
Gmina - rodzaj |
Dobre Miasto miejsko-wiejska |
||
Założono | 1326 | ||
Prawa miejskie | 1329 | ||
Burmistrz | Stanisław G. Trzaskowski | ||
Powierzchnia | 4,86 km² | ||
Położenie | 53° 59'15'' N 20° 23'45'' E |
||
Liczba mieszkańców (2004) - liczba ludności - gęstość |
10 579 2176,7 os./km² |
||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
89 | ||
Kod pocztowy | 11-040 | ||
Tablice rejestracyjne | NOLxxxx | ||
Położenie na mapie Polski
|
|||
TERC10 (TERYT) |
6283614034 | ||
Urząd miejski3
[1]ul. Warszawska 1411-040 Dobre Miasto tel. 89 616-13-14; faks 89 616-14-43 (e-mail) |
|||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |||
Strona internetowa miasta |
Dobre Miasto (dawniej niem. Guttstadt) - miasto w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie olsztyńskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Dobre Miasto. Ośrodek usługowy i przemysłowy na Pojezierzu Olsztyńskim nad Łyną, ok. 25 km na północ od Olsztyna.
W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. olsztyńskiego.
Według danych z 31 grudnia 2004, miasto miało 10 579 mieszkańców.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Dobre Miasto powstało w miejscu grodu pruskiego, położonego pośród bagien i rozlewisk, na wyspie pomiędzy ramionami rzeki Łyny. Nazwa miasta najprawdopodobniej wywodzi się od pruskiego słowa gudde oznaczającego krzak, zarośla. W dniu 26 grudnia 1329 biskup warmiński Henryk II Wogenap nadał osadzie prawa miejskie. Z 1336 pochodzi łaciński zapis miasta - Bona Civitas.
Herbem miasta był jeleń trzymający w pysku gałązkę dębu z dwoma żołędziami, stojący na zielonej trawie. Patronką miasta była święta Katarzyna Aleksandryjska.
Dobre Miasto było ośrodkiem dóbr biskupich, siedzibą kapituły kolegiackiej (do 1811), a także ośrodkiem handlu i rzemiosła. W 1466, na mocy postanowień pokoju toruńskiego wraz z całą Warmią, znalazło się w granicach inkorporowanych do Polski Prus Królewskich. W 1627 zostało zniszczone przez Szwedów, którzy zrabowali również cenną bibliotekę kapituły.
Do rozbiorów Dobre Miasto znajdowało się na autonomicznym obszarze podległym władzy biskupów warmińskich - Dominium Warmińskim. W 1772 dostało się pod zabór pruski. W latach 1865-1896 było siedzibą władz powiatu lidzbarskiego. W październiku 1810 dekretem króla Prus zlikwidowano kolegiatę, a w latach 1830-1834 wybudowano w mieście kościół ewangelicki, którego fundatorem był Fryderyk Wilhelm III, a projektantem Karl Friedrich Schinkel.
W 1939 liczyło 5931 mieszkańców. Formy nazewnicze do 1945 roku: niem. Guttstadt - inne nazwy: Guddestat, Godenstat, Gudinstat, Gutberg, Gutenstat, Guthenstadt, Guthinstadt)
Po wojnie miasto zostało odbudowane i rozbudowane. 14 maja 1960 prymas Polski kardynał Stefan Wyszyński przywrócił do życia kapitułę kolegiacką w Dobrym Mieście.
[edytuj] Zabytki
- gotycka kolegiata Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych - druga co do wielkości świątynia Warmii; tytuł Bazyliki Mniejszej (1989)
- rzeźba Madonny z XV wieku
- późnobarokowy ołtarz z 1748
- epitafium biskupa warmińskiego A. Ch. Załuskiego
- klasycystyczny kościół ewangelicki (1830-1832)
- fragmenty murów obronnych z gotycką wieżą z XIV wieku, nazywaną Basztą Bocianią
- późnobarokowa kaplica św. Mikołaja z ok. 1740
[edytuj] Miasta partnerskie
- Quakenbrück - Niemcy od 2000
- Montierchaume - Francja od 2002
[edytuj] Współpraca krajowa
Dobre Miasto - Radzionków - Boguszów Gorce 2003
[edytuj] Osoby pochodzące z Dobrego Miasta
- Augustyn Bludau
- Wacław Ciepłucha
- Krzysztof Daukszewicz
- Friedrich Ernst Dorn
- Łukasz Kadziewicz
- Zdzisława Kobylińska
- Piotr Kolberg
- Waldemar Milewicz
- Daniel Wołodźko
[edytuj] Zobacz też
- Kościół Najświętszego Zbawiciela i Wszystkich Świętych w Dobrym Mieście
- Warmińska kapituła kolegiacka
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
Miasta powiatowe:
Bartoszyce • Braniewo • Działdowo • Elbląg • Ełk • Giżycko • Gołdap • Iława • Kętrzyn • Lidzbark Warmiński • Mrągowo • Nidzica • Nowe Miasto Lubawskie • Olecko • Olsztyn • Ostróda • Pisz • Szczytno • Węgorzewo
Miasta gminne:
Barczewo • Biała Piska • Biskupiec • Bisztynek • Dobre Miasto • Frombork • Górowo Iławeckie • Jeziorany • Kisielice • Korsze • Lidzbark • Lubawa • Mikołajki • Miłakowo • Miłomłyn • Młynary • Morąg • Olsztynek • Orneta • Orzysz • Pasłęk • Pasym • Pieniężno • Reszel • Ruciane-Nida • Ryn • Sępopol • Susz • Tolkmicko • Zalewo
Miasta: Barczewo • Biskupiec • Dobre Miasto • Jeziorany • Olsztynek
Gminy miejsko-wiejskie: Barczewo • Biskupiec • Dobre Miasto • Jeziorany • Olsztynek
Gminy wiejskie: Dywity • Gietrzwałd • Jonkowo • Kolno • Purda • Stawiguda • Świątki