Pieniężno

Z Wikipedii

Współrzędne: 54°13' N 20°07' E54.2166667 20.1166667 (Pieniężno)

Pieniężno


Herb Pieniężna	Flaga Pieniężna

Gmina
- rodzaj

Pieniężno
miejsko-wiejska

Prawa miejskie

1312

Burmistrz

Kazimierz Kiejdo

Powierzchnia

3,83 km²

Położenie

54° 13' N
20° 07' E

Liczba mieszkańców (2004)
- liczba ludności
- gęstość

2095
5000,8 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

14-520

Tablice rejestracyjne

NBR

Położenie na mapie Polski

Pieniężno

TERC10
(TERYT)

6283502054

Miasta partnerskie

Lichtenau

Niemcy
Gusiew

Rosja

Urząd miejski³

ul. Generalska 8
14-520 Pieniężno
tel. 55 243-60-75; faks 55 243-61-59

Strona internetowa miasta

Zamek - zachowane skrzydło zachodnie

Kościół PW. św. Piotra i Pawła z XIV w.

Pieniężno (dawniej Melzak, niem. Mehlsack) - miasto w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Pieniężno. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. elbląskiego.

Według danych z 31 grudnia 2004, miasto miało 2975 mieszkańców.

Pieniężno położone jest w pasie Wzniesień Górowskich nad rzeką Wałszą.

[edytuj] Zabytki

Kościół św. Piotra i Pawła z XIV wieku;
Zamek Kapituły Warmińskiej z XIV wieku;
Ratusz z XIV-XV wieku;
Muzeum Misyjno-Etnograficzne Księży Werbistów;
Most kolejowy o wysokości 30-metrów i długości 160 m z połowy XX wieku;
Wieża ciśnień z 1905 roku;
pomnik generała Iwana Czerniachowskiego
Klasztor Księży Werbistów

[edytuj] Nazwa miasta

Najstarsza znana nazwa związana z miejscowością jest pochodzenia staropruskiego i brzmiała Melcekuke (od "malte", "malko" – drzewo, zarośla, las i "kuke", "kauks" – diabeł, czart, czyli "czarci las"). Niemieccy koloniści osadzeni tu po lokacji miasta przez Krzyżaków przyswoili ją fonetycznie jako Mehlsack ("worek mąki"). Osadnictwo mazurskie w Prusach Książęcych w następnych wiekach sprawiło, że pojawiła się także równoległa forma polska Melzak. Była ona używana oficjalnie po przyłączeniu miasta do Polski w 1945, jednak w 1947, ze względu na swoje niemieckie brzmienie, została zastąpiona nazwą Pieniężno, ukutą od nazwiska Seweryna Pieniężnego – wydawcy przedwojennej polskiej "Gazety Olsztyńskiej".

[edytuj] Historia

Prusowie założyli w tym miejscu gród obronny, który nazywał się Melcekuke. Ostatnim księciem staropruskim był prawdopodobnie Wewa. W połowie XIII w. stoczył krwawy bój z Krzyżakami ponosząc klęskę. W efekcie, zgodnie z umową między Krzyżakami a papieżem Innocentym IV, Warmię otrzymał biskup, a Terra Wewa przekazana została kapitule. Pierwsze zapiski w kronikach zakonu krzyżackiego podają datę 1282 r., kiedy to biskup warmiński przekazał posiadłości Wewy kapitule z poleceniem założenia parafii i wzniesienia kościoła. Krzyżacy nazywali miasto Mehlsack.

Nie jest dokładnie znana data nadania praw miejskich, niektóre źródła podają 1295 r., jednak w dokumentach po raz pierwszy nazwy civitas (łac. – miasto) użyto w 1312 r., gdy kapituła warmińska wystawiła przywilej lokalizacyjny na prawie chełmińskim. Prawa ze względu na około 90% zniszczenie miasta podczas II wojny światowej zostały w 1945 r. utracone. Ponownie Pieniężno odzyskało prawa miejskie dopiero w 1973 r.

Pod Pieniężnem zginął radziecki generał Iwan Czerniachowski, na cześć którego nadano nazwę Czerniachowsk miastu Wystruć w północnej części obwodu kaliningradzkiego (byłe Prusy Wschodnie) a w Pieniężnie stanął pomnik upamiętniający radzieckiego generała. Wiosną 2001 roku na cokole pomnika pojawiły się napisy KAT AK i MORDERCA^[1].