Tsjekkia

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

Česká republika
Flagg Riksvåpen
Nasjonale motto: Pravda vítězí. (Sanninga sigrar)
Offisielle språk	Tsjekkisk
Hovudstad	Praha
Styresett President Statsminister	Republikk Václav Klaus Mirek Topolánek
Flatevidd  - Totalt  - Andel vatn	78 866 km² (117.) 2 %
Folketal  - Estimert (2005)  - Folketeljing (—)  - Tettleik	10 241 138 (79.) — 130/km² (58.)
Sjølvstende	Delinga av Tsjekkoslovakia 1. januar, 1993
BNP   - Totalt (2005)   - Per innbyggjar	198&npsp;976 mill. USD (42.) 19 475 USD (38.)
Valuta	koruna
Tidssone	UTC +1
Nasjonalsong	«Kde domov můj»
Nasjonaldag	28. oktober
Internasjonal telefonkode	+420
Nasjonale toppdomene	.cz

Tsjekkia er eit land på grensa mellom Aust- og Mellom-Europa, og er omgjeve av land på alle kantar. Det grensar mot Tyskland i vest, Austerrike i sør, Slovakia i aust og Polen i nord. Landet, som offisielt heiter Den tsjekkiske republikken, vart oppretta 1. januar 1993 og omfattar dei historiske landskapa Böhmen (tsjekkisk Čechy) og Mähren (Morava), i tillegg til ein liten del av Schlesien (České Slezsko). Landet utgjorde fram til 1993 saman med det noverande Slovakia staten Tsjekkoslovakia. Tsjekkia blei med i NATO i 1999 og i EU i 2004.

Innhaldsliste 1 Geografi 1.1 Byar 1.2 Klima 2 Internasjonal pressefridom 3 På verdsveven

[endre] Geografi

Tsjekkia har eit variert landskap, og er hovudsakleg delt inn i dei to områda Böhmen og Mähren. Böhmen i vest er eit område som vert drenert av elvene Labe (Elbe på tysk) og Vltava (Moldau på tysk), og er omringa av stort sett låge fjell som Sudetane. Krkonoše er ein del av Sudetane, og her finn ein det høgaste punktet i landet, Sněžka på 1 602 meter. Mähren, den austlege delen, er òg forholdsvis åslendt og vert hovudsakleg drenert av elva Morava, men elva Odra (Oder på tysk) har òg sitt utspring her. Vatnet frå Tsjekkia renn ut i tre forskjellige hav: Nordsjøen (Elbe), Austersjøen (Oder) og Svartehavet (Morava via Donau).

Tsjekkia har òg ein 30 000 m² eksklave midt i hamna til Hamburg i Tyskland. Denne vart gjeve til Tsjekkoslovakia av Artikkel 364 i Versaillestraktaten for å gje landet, som er omgjeve av land, ein stad å transportere varer ned elvene og vidare ut på havgåande skip. Dette området vert gjeve tilbake til Tyskland i 2018.

[endre] Byar

Store tsjekkiske byar er Praha, Brno (tysk Brünn), Plzeň (Pilsen) og Olomouc (Olmütz). Andre kjende byar er České Budějovice, heimstaden til ølsorten Budvar eller ekte Budweiser; Český Krumlov er ein vakker historisk by som står på UNESCO si verdsarvliste; Karlovy Vary (Karlsbad) og Mariánské Lázně (Marienbad) er gamle kurbad, Liberec ligg vakkert nedanfor Krkonoše. Ústí nad Labem og Teplice er industribyar nord i Böhmen, Tábor sør på den tsjekkiske høgsletta er ein historisk stad med minner frå Husittkrigen, og Znojmo ved grensa til Austerrike er ein naturskjønn jordbruksby med vidkjende vin- og agurkavlingar.

[endre] Klima

Tsjekkia har eit temperert kontinentalklima med relativt varme somrar og kalde og skya vintrar, vanlegvis med snø. Det meste av regnet kjem om sommaren. Sidan landet ligg langt frå hav er temperaturskilnadane mellom sommar og vinter forholdsvis stor.

[endre] Internasjonal pressefridom

• Pressefridomssindeks: Rangert som nummer 41 av 139 land.

[endre] På verdsveven

• Foto frå Tsjekkia
• Kart over Tsjekkia

Den europeiske unionen (EU) og EØS-området: Austerrike | Belgia | Bulgaria | Danmark | Estland | Finland | Frankrike | Hellas | Irland | Italia | Republikken Kypros | Latvia | Liechtenstein | Litauen | Luxembourg | Malta | Nederland | Polen | Portugal | Romania | Slovakia | Slovenia | Spania | Tsjekkia | Tyskland | Storbritannia | Sverige | Ungarn

Berre EØS: Island | Liechtenstein | Noreg

Den nordatlantiske traktat-organisasjonen (NATO)	Fil:Flag of NATO.svg
Belgia | Bulgaria | Canada | Danmark | Estland | Frankrike | Hellas | Island | Italia | Latvia | Litauen | Luxembourg | Nederland | Noreg | Polen | Portugal | Romania | Slovakia | Slovenia | Spania | Storbritannia | Tsjekkia | Tyrkia | Tyskland | Ungarn | USA