Çek Cumhuriyeti
Vikipedi, özgür ansiklopedi
| Slogan: "Pravda vítězí" (Czech) "Truth prevails" |
|
| Ulusal marş: Kde domov můj | |
 |
|
| Başkent | Prag |
| En büyük şehir | Prag |
| Resmi dil(ler) | Çekçe (de facto)1 |
| Hükümet | Cumhuriyet |
| - Başkan | Václav Klaus |
| - Başbakan | Mirek Topolánek |
| Bağımsızlık | (formed 9. yy) |
| - Avusturya-Macaristan'dan | 28 Ekim 1918 |
| - Çekoslavakya dissolved | 1 Ocak 1993 |
| AB'ye kabul | 1 Mayıs 2004 |
| Yüzölçümü | |
| - Toplam | 78,866 km² (117..) |
| 30,450 sq mi | |
| - Sular (%) | 2.0 |
| Nüfus | |
| - 2006 yılında | 10,287,189 (77th.) |
| - 2001 sayımına göre | 10,230,060 |
| - Yoğunluk | 130/km² (77th.) 337/sq mi |
| GSMH | [[2006 IMF]] tahmini |
| - Toplam | $236.536 billion (42nd2.) |
| - kişi başına | $23,100 (33rd.) |
| Gelişmişlik Endeksi (2004) |  0.885 (30th.) – high |
| Para birimi | Czech koruna (CZK) |
| Saat dilimi | CET (UTC+1) |
| - Yaz | CEST (UTC+2) |
| İnternet alan adı | .cz4 |
| Telefon kodu | +4205 |
Çek Cumhuriyeti (Çekçe:Česká republika), ya da Çekya (Çekçe: Česko), Orta Avrupa'da bir ülkedir. Kuzeyinde Polonya, batı ve kuzeybatısında Almanya, güneyinde Avusturya ve doğusunda Slovakya ile komşudur.
Tarihi Prag kenti, ülkenin başkenti ve en büyük kenti olmasının yanısıra, çok ilgi çeken bir turizm merkezidir. Ülke, Bohemya ve Moravya bölgelerinden oluşur ve daha büyük Silezya bölgesinin bir parçasıdır. Çek Cumhuriyeti 1 Mayıs 2004'te Avrupa Birliği'nin üyesi olmuştur.
Ülkenin dünya çapında tanınan ürünleri kristal ve cam işlemeleri ve granattir. Bunun yanında bira gerek üretim ve gerek kültür olarak ülkenin en önemli sembollerindendir. Türkiye dahil olmak üzere pek çok ülkede yerel bira üreticileri, isim haklarını, başta Bohemya bölgesine bağli Pilsen şehri olmak üzere bu ülkeden almıştır.
Konu başlıkları |
[değiştir] Tarih
- Ana madde: Çek Cumhuriyeti tarihi
Günümüzdeki Çeklerin ataları 5. yüzyılda Karadeniz ve Karpat dağlarından kalkarak Orta Avrupa'ya göç etmiş Slavlardır. 8. yüzyılda bölgede Büyük Moravya Prensliği kuruldu. 874 yılında Çek kökenli I. Bořivoj Hristiyanlığı kabul ederek Büyük Moravya Prensliği'nden bağımsızlığını ilan etti ve böylece ilk Bohemya devleti ortaya çıktı. I. Bořivoj'un kurduğu Přemyslovců Hanedanı Bohemya'yı Orta Çağ'ın sonuna kadar yönetti. Orta Avrupa'nın en güçlü devletlerinden biri olan Bohemya Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun bir parçasıydı.
Mezhep kavgalarından dolayı çıkan 15. yüzyıldaki Hussit Savaşları ve 17. yüzyıldaki Otuz Yıl Savaşları Bohemya halkına büyük zararlar verdi. 16. yüzyıldan itibaren bölge Habsburgların yönetimi altına girdi. Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu zayıfladıkça Bohemya önce Avusturya İmparatorluğu sonra da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun bir parçası haline geldi.
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu I. Dünya Savaşı sonunda yıkılınca 1918 yılında Slovakya, Bohemya, Moravya, Silezya, ve Karpat Rutenya birleşerek Çekoslavakya adında bir ülke haline geldiler. II. Dünya Savaşı'nın başlamasından sonra Slovakya Nazi Almanyası'yla anlaşarak Çekoslovakya'dan ayrıldı. Nihayet 9 Mayıs 1945 tarihinde Sovyet ve Amerikan birlikleri ülkeye girerek Alman işgaline son verdiler. Çekoslovakya tekrar birleşti. 1948 yılında yönetim komünistlerin eline geçti. Bu tarihten sonra 41 yıl boyunca Çekoslovakya Doğu Bloku'nda yer aldı.
5 Ocak 1968 tarihinde iktidara gelen Alexander Dubček siyasi bir liberalleşme dönemi başlattı. Ancak Prag Baharı adı verilen bu dönem aynı yılın 20 Ağustosunda Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ve Varşova Paktı müttefiklerinin (Romanya hariç) ülkeyi işgal etmesi ile sona erdi. Kasım 1989'da Çekoslovakya Kadife Devrimi adı verilen kansız bir devrimle demokrasiye dönüş yaptı. 1 Ocak 1993 tarihinde ülke barışçı bir biçimde Çek Cumhuriyeti ve Slovakya olmak üzere iki ülkeye ayrıldı. Her iki ülkede geniş çaplı ekonomik reformlar yapıldı. Çek Cumhuriyeti 12 Mart 1999 tarihinde NATO'ya 1 Mayıs 2004 tarihinde de Avrupa Birliği'ne katıldı.
[değiştir] Nüfus
[değiştir] Demografi
Çek Cumhuriyeti nüfusunun %94.2 si Çekler'den oluşur. Küçük azınlıklar olarak Slovak (%1.9) ve Alman'lar(%0.4) vardır.Ayrıca ülkede bir miktar Leh de yaşar. Nüfusun büyük çoğunluğu şehirlerde yaşar. Nüfusun en yoğun olduğu yerler başkent Prag ile Pilsen, Brünn ve Ostrava'dır.
| Çek Cumhuriyeti Nüfusu[1] | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Yıl | Toplam | Artış | Yıl | Toplam | Artış |
| 1857 | 7,016,531 | - | 1930 | 10,674,386 | 6.6% |
| 1869 | 7,617,230 | 8.6% | 1950 | 8,896,133 | -16.7%54t45t |
| 1880 | 8,222,013 | 7.9% | 1961 | 9,571,531 | 7.6% |
| 1890 | 8,665,421 | 5.4% | 1970 | 9,807,697 | 2.5% |
| 1900 | 9,372,214 | 8.2% | 1980 | 10,291,927 | 4.9% |
| 1910 | 10,078,637 | 7.5% | 1991 | 10,302,215 | 0.1% |
| 1921 | 10,009,587 | -0.7% | 2001 | 10,230,060 | -0.7% |
[değiştir] Din
Çek Cumhuriyeti AB'de Estonya'dan sonra en büyük dinsiz (Ateist) nüfusu barındıran ülkedir.(*) Ülkenin büyük çoğunluğu Ateisttir (%59). Diğer inançlar ise Katolik (%26.8), Protestan (%2.5)
[değiştir] Askeri bilgiler
Çek Cumhuriyeti 12 Mart 1999 yılından beri NATO üyesidir. Ülke GDP sinin %1.8 ini Askeri harcamalara ayırmaktadır.
 Çekli Askerler |
 Prag Kalesi |
[değiştir] Dış Bağlantılar
[değiştir] Kaynaklar
Aday ülkeler: Türkiye • Hırvatistan • Makedonya
ABD • Almanya • Avustralya • Belçika • Birleşik Krallık • Çek Cumhuriyeti • Danimarka • Finlandiya • Fransa • Güney Kore • Hollanda • İrlanda • İspanya • İsveç • İsviçre • İtalya • İzlanda • Japonya • Lüksemburg • Meksika • Norveç • Polonya • Portekiz • Slovakya • Türkiye • Yeni Zelanda • Yunanistan
 |
Çek Cumhuriyeti ile ilgili bu madde bir taslaktır. İçeriğini geliştirerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz. |
