Nazi Almanyası
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Almanya tarihi |
Antik Çağlar
Orta Çağ
Ulusun Kuruluşu
İmparatorluk
1945-sonrası
Günümüzde
Özel konular
|
Nazi Almanyası, Alman tarihinin Hitler'in 30 Ocak 1933 tarihinde Alman Şansölyesi -başbakan- olarak atanmasıyla başlayan ve II. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar süren tarihsel dönemidir.
Başbakan olmasına karşın Hitler'in başkanı olduğu NSDAP -Nasyonel Sosyalist Alman İşçi Partisi- hükümette azınlıktaydılar. Onbir bakanlıktan üçü NSDAP'dendir.
Hitler, başbakan olduğu gün, genel seçim kararı alınmasını sağlamıştır. Seçim kampanyaları sırasında 27 Şubat 1933 gecesi ünlü Reichstag yangını, izleyen günlerde çok sayıda sosyalist ve komünist parti liderinin ve parlamenterin tutuklanmasına yol açmıştır.
Seçim sonuçları NSDAP'nin parlamentoda çoğunluğu elde etmesini sağlamıştır. NSDAP'ın oyları yüzde 37'den yüzde 44'e yükselmiştir. 23 Mart 1933 de Hitler, Reichstag’a, “Halkta ve Almanya’daki Sıkıntının Kaldırılmasına Dair Kanun” adıyla beş maddelik bir kanun tasarısı sunmuştur. Yasama yetkisinin, bütçe denetiminin, Anayasa değişikliği yapma yetkisinin, dört yıl süreyle kabineye devredilmesi hükümlerini getiriyordu. Açık anlatımla Reichstag, dört yıl için tatil ediliyor, tüm yetkileri başbakan olarak Hitler’e devrediliyordu.
Reichstag'ın etkinliğinin ortadan kaldırılması ardından bakanlar kurulu da devre dışı kalmış, Hitler tek başına Almanya'yı yöneten bir lider durumuna gelmiştir.
İzleyen yıllarda Nazi Almanyası, II. Dünya Savaşı'na yol açan gelişmelerde birincil rol oynamış, ülke içindeki uygulamalarıyla kendini göstermiştir. Nazilerin, Ruslara yenilmesi tarihçileri hala düşündürür. Onlara göre, "Almanların nasıl yenildi değil, Rusların Almanları nasıl yenebildiği" açıklanamamıştır, çünkü Alman orduları kara ve deniz gücü olarak o yıllarda dünyanın en büyük, hava gücü olaraksa en büyük ikinci gücüydü.