Egypte

Van Wikipedia

Dit artikel is gesjreve in 't Mestreechs. 't Weurt gewaardeerd óm in dit artikel 't Mestreechs aan te hauwe of aan te gaeve welk anger dialek gebroek is.

---

Egypte
Officieel taol	Arabisch
Houfstad	Caïro
Staotsvörm	Rippebliek (dictatuur)
Staotshouf	Hosni Mubarak (sins 1981)
premier	Achmed Nazif
Groondgebeed % water	1.001.450 km² 0,6%
Einwoeners	74,7 miljoen
Munt	Egyptisch pond (EGP)
Tiedzaone	UTC +2
Nationale fiesdaag	23 juli
Volkshymne	Biladi, biladi, biladi
Landcode	EGY
TLD	.eq
Tillefoon	+20

Egypte (مصر, Misr of Masr in Egyptisch dialek), officieel de Arabische Rippebliek Egypte (جمهوريّة مصرالعربيّة) is e land in 't oeterste noordooste vaan Afrika. 't land bevat ouch de Sinaï-weuste, die al tot Azië gerekend weurt. Hoofstad is Caïro. De naom Egypte is vaan Griekse orizjien (op zien beurt wier 'n vervörming vaan Hu-ka-Ptah) en stamp al oet de ajdheid; 't land herbergde daan ouch ein vaan de ierste minseleke civilisaties. 't Land steit bekind es ein hoonderde kilometers lang oase in de Sahara-weuste; die weurt gevörmp door de Niel.

Inhawd 1 Bestuurleke indeiling 2 Taole 3 Historie 4 Externe link

[bewirk] Bestuurleke indeiling

Egypte is ingedeild in 26 muhafazâh (gouverneminte), mèt ummer 'n groete stad es naomgever en centrum.

Alexandrië Aswan Asyut Al-Bahru l-Ahmar Bani Suwayf Al-Buhayrah Caïro Ad-Daqahliyah Dumyat

Al-Fayyum Al-Gharbiyah Al-Isma'iliyah Janub Sina' Al-Jizah Kafru sh-Shaykh Matruh Al-Minufiyah Al-Minyah

Port Saïd Al-Qalyubiyah Qina Shamal Sina' Ash-Sharqiyah Suhaj As-Suways Al-Wadiyyu l-Jadid

[bewirk] Taole

Volkstaol vaan zoe good wie de ganse bevölking is Arabisch, in de Egyptische variant (de intellectuele spreke wel MSA). Ander taole weure veural door immigrante gesproke, wie Ingels en Frans. In de zeventiende iew of later is 't Koptisch, de imheimse taol vaan Egypte, oetgestörve geraak.

[bewirk] Historie

• Ajdheid

In 't veerde millennium veur Christus vörmde ziech in de Nielvallei 'n besjaving, die um 3200 v. Chr. door farao Menes tot eine staot vereineg woorte. In dit land oontstoonte e sjrif, oetgebreide steidebouw, handel, en expansie, die op 't eind tot in Palestina reikde. Nao de opkoms vaan 't Perzisch Riek kós Egypte ziech neet mier handhave en in 341 v.Chr. veel de Daartegste dynastie door de Perzische inval. Later kaom 't land in Griekse (zuug Ptolemeeë), Roemeinse, Byzantiense en wier Perzische hen.

• Middelieuwe en Törksen tied

In de zevende iew vele de Arabiere Egypte binne, die d'n Islam brachte, 't Arabisch introduceerde en Caïro stiechtte. In 1250 stiechte de Mamloeke, 'n lokaal dynastie, 'nen eige Egyptische staot, los vaan 't kalifaat. Dit land bleef bestoon bis 1517 wie de Osmaanse Törke binnevele en 't land mier es drei iewe zouwe regere. 't Land waor sjatpliechteg aon de sultan, zoelaank me vaanoet Istanbul 't land nog kós controlere.

• Modernen tied

Wie in de achtiende en negentiende iew de mach vaan 't Osmaans Riek verzwakde begóste westerse machte invlood op 't land te kriege. In 1869 woort 't Suezkenaal geëupend, gefinancierd door Franse geldsjeters. In 1882 bezat 't vereineg Keuninkriek 't land, allewel tot 't formeel tot 't Osmaans Riek bleef hure, tot in 1914 d'n Ierste Wereldoorlog oetbraok. In 1922 woort 't groetendeils oonaofhenkelek. Vaan 1924 tot 1936 had 't land 'n westers georiënteerde constitutie en 'n liberaal regering. In 1953 woort de Rippebliek Egypte oetgerope. 'n Initiatief um al Arabische staote tot ei land te vereinege mislökde; vaan 1958 bis 1961 vörmde 't allein mèt Syrië de Vereinegde Arabische Rippebliek.

In 1981 kaom Hosni Mubarak aon de mach, dee veur 'n gemateg boetelandse polletiek zörgde (heer bemiddelde dèks tösse de Israëli's en Palestiene), meh in eige land oonder greujende kritiek kaom te stoon. In 2005 beloufde heer democratische electies.

[bewirk] Externe link

• Hollandstaoleg startpazjena veur Egypte

Len in Afrika
Algerieë | Angola | Benin | Boeroendi | Burkina Faso | Centraal Afrika | Comore | Djiboeti | Egypte | Equatoriaal Guinee | Eritrea | Ethiopië | Gabon | Gambia | Ghana | Guinee | Guinee-Bissau | Ivoorkös | Kaapverdië | Kameroen | Kenia | Kongo (Brazzaville) | Kongo (Kinshasa) | Lesotho | Liberia | Libië | Madagaskar | Malawi | Mali | Marokko | Mauretanië | Mauritius | Mozambiek | Namibië | Niger | Nigeria | Oeganda | Roeanda | São Tomé en Príncipe | Seisjelle | Senegal | Sierra Leone | Soedaan | Somalië | Swaziland | Tanzania | Togo | Tsjaad | Tunesië | Westelike Sahara1 | Zambia | Zimbabwe | Zuud-Afrika
Aafhenkelike gebejer: Azore | Canarische eilen | Ceuta | Madeira | Mayotte | Melilla | Réunion | Sint-Helena
1. Sins 1979 door Marokko bezat.