Usu dî participi passati nun cuntratti
Di Wikipedia, la nciclupidìa lìbbira.
Ntâ lingua siciliana, s'ùsanu assai furmi passati "longhi" mentri nta l'àutri lingui neolatini s'ùsanu picca (sparti ntô spagnolu e ntô purtughisi).
[cancia] Asempi
havi agghiuntu -> havi agghiunciutu
havi ammisu/ammissu -> havi ammittutu
havi annessu -> havi annittutu
haiu chiusu -> haiu chiudutu
havi cummisu/cummissu -> havi cummittutu
havi cunnessu -> havi cunnittutu
haiu cotu/cortu -> haiu cugghiutu
havi cumpressu -> havi cumprimutu
havi cumprisu ->havi cumprinnutu
havi cumprumisu/cumprumissu -> havi cumprumittutu
haiu cunchiusu -> haiu cunchiudutu
haiu cunfusu -> haiu cunfunnutu
havi currettu -> havi curriggiutu
havi cursu -> havi currutu
havi dicisu –> havi dicidutu
havi diduttu -> havi diduciutu
haiu diffusu -> haiu diffunnutu
havi dimisu/dimissu -> havi dimittutu
havi dipressu -> havi diprimutu
avemu discursu -> avemu discurrutu
haiu direttu -> haiu diriggiutu
havi dissotu/dissortu -> havi dissurvutu
havi emisu/emissu -> havi emittutu
havi espressu -> havi esprimutu
havi fusu -> havi funnutu
havi lettu -> havi liggiutu
havi misu/missu -> havi mittutu
havi mortu -> havi murutu
havi mpisu -> havi mpinnutu
havi mpressu -> havi mprimutu
havi natu -> havi nasciutu
havi ntisu -> havi ntinnutu
havi persu -> havi pirdutu
havi pirmisu/pirmissu -> havi pirmittutu
havi postu -> havi punutu
havi prucessu -> havi prucidutu
havi prumisu/prumissu -> havi prumittutu
havi prutettu -> havi prutiggiutu
haiu riflessu -> haiu riflittutu
havi rispostu -> havi rispunnutu / havi arrispunnutu
havi sceltu/scertu –> havi scigghiutu
havi scrittu -> havi scrivutu
havi scumparsu -> havi scumparutu
havi (di)scunnessu -> havi (di)scunnittutu
havi smisu/smissu -> havi smittutu
havi spintu -> havi spinciutu
havi spisu -> havi spinnutu
havi successu -> havi succidutu
havi traduttu -> havi traduciutu
havi trasmisu/trasmissu -> havi trasmittutu
havi uppressu -> havi upprimutu
havi vintu -> havi vinciutu
haiu vistu -> haiu vidutu
ecc.
[cancia] Ntô latinu
Sti furmi longhi siciliani currispùnninu a furmi latini curti:
- -èssus (li verbi latini n: -èdere) -> -idùtu
- -èssus (li verbi latini n: -ìmere) -> -imùtu
- -èxus (li verbi latini n: -èctere) -> -ittùtu
- -ìssus (li verbi latini n: -ìttere) -> -ittùtu
- -ùsus (li verbi latini n: -ùndere) -> -unnùtu
- -ùsus (li verbi latini n: -ùdere) -> -udùtu
- -èctus (li verbi latini n: -ìgere, -ègere) -> -iggiùtu
- -èctus (li verbi latini n: -lìgere) -> -igghiùtu
- -èctus (li verbi latini n: -lìgere) -> -ugghiùtu
- -ìnctus (li verbi latini n: -ìngere) -> -inciùtu
- -ìnctus (li verbi latini n: -ìncere) -> -inciùtu
- -ùnctus (li verbi latini n: -ùngere) -> -unciùtu
- -ìptus (li verbi latini n: -ìbere) -> -ivùtu
- -ùptus (li verbi latini n: -ùmpere) -> -umpùtu
- -ensus (li verbi latini n: -èndere) -> -innùtu
- -ùctus (li verbi latini n: -ùcere) -> -uciùtu
- -ùrsus (li verbi latini n: -ùrrere) -> -urrùtu
- -olùtus (li verbi latini n: -òlvere) -> -urvùtu
- -àtus (li verbi latini n: -àscere) -> -asciùtu
- -ìctus (li verbi latini n: -ìcere) -> -iciùtu
- -actus (li verbi latini n: -àcere) -> -aciùtu
- -òsitus (li verbi latini n: -ònere) -> -unùtu
- -ìditus (li verbi latini n: -ìdere) -> -idùtu
[cancia] Sicilianu standard usatu ntâ wikipedia siciliana
Raccumannamu d'usari sti furmi longhi quannu sunnu mpiegati cu l'ausiliari "aviri":