Polityka Polski

Z Wikipedii

Zasugerowano, aby ten artykuł zintegrować z artykułem Ustrój polityczny Polski. (dyskusja)

Ten artykuł wymaga dopracowania zgodnie z zaleceniami edycyjnymi.
Należy w nim poprawić: treść sekcji: obecnie posiadają jedno, trzy zdania; powinny być bardziej rozbudowane jak np. sekcja Obecna sytuacja.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdziesz na stronie dyskusji tego artykułu.
Po naprawieniu wszystkich błędów można usunąć tę wiadomość.

Prawo
Ten artykuł jest częścią serii Polityka Polski
Konstytucja Polskie prawo
Władza wykonawcza
Prezydent Lech Kaczyński Prezes Rady Ministrów Donald Tusk Rada Ministrów
Władza ustawodawcza
Sejm Senat Zgromadzenie Narodowe
Władza sądownicza
Sąd Najwyższy Trybunał Konstytucyjny Trybunał Stanu Naczelny Sąd Administracyjny
Samorząd terytorialny
Samorząd w Polsce Samorząd gminny Samorząd powiatowy Samorząd województwa
Kluby parlamentarne
PO PiS Lewica PSL
Wybory
Wybory w Polsce (od 1989): prezydenckie: 1990 1995 2000 2005 parlamentarne: 1989 1991 1993 1997 2001 2005 2007 samorządowe: 1990 1994 1998 2002 2006 europejskie: 2004 referenda: 1996 1997 2003

Głównymi elementami ustroju politycznego Rzeczypospolitej Polskiej są Władza ustawodawcza, wykonawcza i sądownicza, przy czym władza zwierzchnia należy do Narodu.

Władzę ustawodawczą sprawują Sejm i Senat – dwuizbowy parlament. Władzę wykonawczą sprawują Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej oraz Rada Ministrów, z Prezesem Rady Ministrów na czele.

Władzą sądowniczą, odrębną i niezależną od innych władz, są Sądy i Trybunały. Wymiar sprawiedliwości sprawują Sąd Najwyższy, sądy powszechne, sądy administracyjne oraz sądy wojskowe. Trybunałami są Trybunał Konstytucyjny i Trybunał Stanu. Sędziowie w sprawowaniu swojego urzędu są niezawiśli i podlegają tylko Konstytucji oraz ustawom (sędziowie Trybunału Konstytucyjnego w sprawowaniu swojego urzędu podlegają tylko Konstytucji).

Zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych wykonuje samorząd terytorialny: gminny, powiatowy i województwa. Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina.

Spis treści

1 Obecna sytuacja
2 Następne spodziewane wybory (zgodnie z Konstytucją RP)
3 Fakty
4 Zobacz też
5 Linki zewnętrzne

[edytuj] Obecna sytuacja

Ten artykuł lub sekcja wymaga uzupełnienia o najświeższe informacje.
Niektóre treści są już nieaktualne.
Uaktualnij artykuł tak, aby opisywał prawidłowo ostatnie wydarzenia i usuń ten szablon po zakończeniu prac.

Wybory prezydenckie w październiku 2005 roku w II turze wygrał narodowy konserwatysta z Prawa i Sprawiedliwości, urzędujący prezydent Warszawy Lech Kaczyński (54,04%), który pokonał liberała Donalda Tuska (45,96%) z Platformy Obywatelskiej.

Polski parlament (ciało ustawodawcze, inaczej legislatywa) składa się z dwóch izb. Izba wyższa (Senat) liczy 100 senatorów, izba niższa (Sejm) 460 posłów. Posłowie i senatorowie wybierani są w wolnych i powszechnych wyborach na 4-letnią kadencję. Wybory we wrześniu 2005 roku wygrała narodowo-konserwatywna i socjalna partia Prawo i Sprawiedliwość. Do Sejmu dostały się także: Platforma Obywatelska (partia liberalno-konserwatywna, chrześcijańsko-demokratyczna), Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej (chłopska partia populistyczna), Sojusz Lewicy Demokratycznej (partia socjaldemokratyczna), Liga Polskich Rodzin (partia narodowa), oraz Polskie Stronnictwo Ludowe (partia ludowa, chrześcijańsko-demokratyczna z programem przeznaczonym dla mieszkańców wsi i niewielkich miast).

Nowa Konstytucja (1997) oraz reforma administracyjna (1999) spowodowały konieczność nowelizacji ordynacji wyborczej (2001). Najistotniejsze zmiany, jakie wprowadzono w nowej ustawie, to zlikwidowanie tak zwanych list ogólnopolskich. Obecnie wszyscy posłowie lub senatora są wybierani bezpośrednio przez wyborców (podział mandatów poselskich odbywa się według metody d'Hondta, faworyzującej większe ugrupowania; senatorowie natomiast uzyskują mandaty w specyficznym systemie większości względnej, znanej jako Block Vote). Ordynacja wyborcza wymaga, by ugrupowania startujące w wyborach do izby niższej parlamentu uzyskały co najmniej 5% poparcia (dla partii koalicyjnych 8%), by uczestniczyć w podziale mandatów (wyłączając mniejszości narodowe, które zgodnie z Ustawą z dnia 12 kwietnia 2001 r "Ordynacja wyborcza do Sejmu RP i do Senatu RP" są zwolnione z wymogu przekroczenia 5 % progu wyborczego). Senatorowie są wybierani metodą większościową.

19 października 2005 roku prezydent Aleksander Kwaśniewski przyjął dymisję rządu Marka Belki w związku z wynikiem wyborów parlamentarnych, powierzając mu zarazem sprawowanie władzy do czasu wyłonienia nowego rządu przez Prawo i Sprawiedliwość. Jednocześnie desygnował na stanowisko Prezesa Rady Ministrów Kazimierza Marcinkiewicza (PiS). Premier od czasu desygnowania miał dwa tygodnie na utworzenie swojego rządu. Celem Marcinkiewicza było utworzenie koalicji rządowej Prawa i Sprawiedliwości oraz Platformy Obywatelskiej (POPiS). Jednak do zawarcia koalicji nie doszło, dlatego też gabinet Marcinkiewicza pozostawał do maja 2006 rządem mniejszościowym (popieranym przez PiS, Samoobronę i LPR, choć ten układ często zawodził). W maju 2006 została zawarta formalna koalicja rządowa PiS, Samoobrony i LPR. Nowymi wicepremierami zostali Andrzej Lepper (4-krotnie skazany prawomocnymi wyrokami sądowymi), który objął także tekę ministra rolnictwa, oraz Roman Giertych (wcześniej twórca Młodzieży Wszechpolskiej, częstokroć oskarżanej o kryptofaszyzm), obejmując również tekę ministra edukacji narodowej. 14 lipca 2006 nastąpiła zmiana na stanowisku premiera – szefem nowego rządu został Jarosław Kaczyński.

[edytuj] Następne spodziewane wybory (zgodnie z Konstytucją RP)

[edytuj] Fakty

[edytuj] Przegląd

Nazwa państwa:
Oficjalna nazwa:
Rzeczpospolita Polska
Oficjalna nazwa (skrócona):
Polska
Kod ISO 3166:
PL
Ustrój polityczny:
Zobacz artykuł główny: ustrój polityczny Polski
republika parlamentarna
Stolica i największe miasto:
Warszawa

[edytuj] Podział administracyjny

16 województw
379 powiatów: 314 ziemskich i 65 grodzkich
2479 gmin

[edytuj] Święta narodowe

Święto Konstytucji 3 maja (1791); Święto Niepodległości, 11 listopada (1918). Zobacz również Święta w Polsce

[edytuj] Konstytucja

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej przyjęta przez Zgromadzenie Narodowe 2 kwietnia 1997; przyjęta w referendum powszechnym 25 maja 1997; podpisana przez Prezydenta RP 16 lipca 1997; weszła w życie 17 października 1997

Zobacz w Wikiźródłach tekst
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej

[edytuj] System ustrojowy

Mieszanka kontynentalnego (napoleońskiego) prawa cywilnego oraz komunistycznego systemu teorii; zmiany nastąpiły po 1989 roku, kiedy to doszło do przeobrażeń demokratycznych; zgodność ustaw i uchwał z konstytucją jest gwarantowana przez Trybunał Konstytucyjny, który istnieje od 1986 roku; możliwość odwoływania się od decyzji sądu do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu.

[edytuj] Prawo wyborcze

Czynne: najpóźniej w dniu wyborów ukończone 18 lat; uniwersalne
Bierne: Sejm – 21 lat, Senat – 30 lat, Prezydent RP – 35 lat

[edytuj] Wybory

Prezydent wybierany w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję w dwóch turach (o ile w pierwszej turze nie zdobędzie 50%+1 głos); premier i członkowie rządu nominowani przez prezydenta i zatwierdzani przez Sejm.

Zobacz: Wybory w Polsce

[edytuj] Wyniki wyborów prezydenckich (2005)

I tura

Donald Tusk – 36,3% (wicemarszałek Sejmu, Platforma Obywatelska)
Lech Kaczyński – 33,1 % (prezydent Warszawy, Prawo i Sprawiedliwość)
Andrzej Lepper – 15,1 % (lider Samoobrony, Samoobrona)
Marek Borowski – 10,3 % (były marszałek Sejmu, Socjaldemokracja Polska)
Jarosław Kalinowski – 1,8 % (były wicepremier, Polskie Stronnictwo Ludowe)
Janusz Korwin-Mikke – 1,4 % (Unia Polityki Realnej)
Henryka Bochniarz – 1,3 % (Partia Demokratyczna-demokraci.pl)

II tura

Lech Kaczyński – 54,04%
Donald Tusk – 45,96%

Zobacz: Wybory prezydenckie w Polsce w 2005 roku

[edytuj] Władza ustawodawcza

Dwuizbowy parlament składa się z Sejmu (460 miejsc; członkowie wybierani według systemu proporcjonalnego na czteroletnią kadencję) oraz Senatu (100 miejsc; członkowie wybierani według systemu większościowego na czteroletnią kadencję). W niektórych przypadkach Sejm i Senat obradujące wspólnie tworzą Zgromadzenie Narodowe.