Polskie Stronnictwo Ludowe
Z Wikipedii
| Polskie Stronnictwo Ludowe | |
| Lider | Wicepremier, minister gospodarki Waldemar Pawlak |
| Data założenia | 5 maja 1990 |
| Adres siedziby | ul. Kopernika 36/40, 00-924 Warszawa |
| Ideologia polityczna | chrześcijańska demokracja, patriotyzm lokalny, regionalizm, centryzm |
| Liczba członków | ok. 60 000 (wrzesień 2007) |
| Członkostwo międzynarodowe |
Międzynarodówka Chrześcijańsko-Demokratyczna |
| Europejska Grupa Parlamentarna | Europejska Partia Ludowa - Europejscy Demokraci |
| Młodzieżówka | Forum Młodych Ludowców |
| Barwy | zieleń |
| Obecni posłowie (%) | 31 (6,74%) |
| Obecni senatorowie (%) | 0 (0%) |
| http://www.psl.pl | |
 Ten artykuł jest częścią serii Polityka Polski |
| Prawo |
|---|
| Konstytucja Polskie prawo |
| Władza wykonawcza |
| Prezydent Lech Kaczyński Prezes Rady Ministrów Donald Tusk Rada Ministrów |
| Władza ustawodawcza |
| Sejm Senat Zgromadzenie Narodowe |
| Władza sądownicza |
| Sąd Najwyższy Trybunał Konstytucyjny Trybunał Stanu Naczelny Sąd Administracyjny |
| Samorząd terytorialny |
| Samorząd w Polsce Samorząd gminny Samorząd powiatowy Samorząd województwa |
| Kluby parlamentarne |
| PO PiS Lewica PSL |
| Wybory |
| Wybory w Polsce (od 1989):
prezydenckie: |
Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL) - centrowa partia agrarystyczna powstała 5 maja 1990 r. z połączenia PSL Odrodzenie (będącego kontynuacją ZSL) oraz wilanowskiego PSL.
Spis treści |
[edytuj] Program polityczny
Podstawy programu PSL oparte są na zasadach doktryny agraryzmu. PSL opowiada się za interwencjonizmem państwowym (zwłaszcza w rolnictwie) i za zwolnieniem tempa prywatyzacji. Partia popierała wejście Polski do Unii Europejskiej pod warunkiem wynegocjowania korzystnych warunków. Po wejściu Polski do UE partia popiera silną integrację europejską i poszerzanie współpracy z krajami członkowskimi na zasadach partnerskich.
Partia sprzeciwia się: wprowadzeniu podatku liniowego, przywróceniu kary śmierci, legalizacji eutanazji i aborcji, rejestracji związków homoseksualnych, natychmiastowemu zniesieniu poboru do wojska i wprowadzeniu armii zawodowej, legalizacji tzw. "narkotyków miękkich" oraz rozdziałowi państwa od kościołów. Nie popiera likwidacji powiatów. Wysuwa natomiast propozycję rozwiązania Senatu i powołania izby samorządowej.
Postuluje natomiast: natychmiastowe wycofanie polskich wojsk z Iraku, utrzymanie bezpłatnej edukacji i służby zdrowia oraz upublicznienie wszystkich teczek peerelowskich służb.
[edytuj] Historia PSL
Nazwa PSL nawiązuje do tradycji sięgającej XIX wieku. Bezpośrednim protoplastą PSL-u była organizacja chłopów galicyjskich Wici, która w czasach zaborów posiadała swoich posłów w parlamencie austriackim w Wiedniu .
Polskie Stronnictwo Ludowe powstało w 1895 w Rzeszowie. Do 1903 pod nazwą Stronnictwo Ludowe (SL). Od 1903 wysuwało postulaty niepodległości Polski. W swoim programie głosiło potrzebę równouprawnienia narodowego, politycznego i społecznego Polaków. Postulowało potrzebę reformy austriackiego systemu wyborczego.
Na skutek sporów wewnętrznych w 1913 doszło do podziału na Polskie Stronnictwo Ludowe "Piast" i Polskie Stronnictwo Ludowe Lewicę. Czołowymi działaczami byli: Karol Lewakowski, Jan Stapiński, Jakub Bojko, Bolesław Wysłouch i Wincenty Witos. Organami prasowymi: Przyjaciel Ludu, Kurier Lwowski, Gazeta Ludowa.
Długoletnim przewodniczącym i jednym ze współzałożycieli PSL-u był Wincenty Witos. W dwudziestoleciu międzywojennym PSL był jedną z najsilniejszych partii w Sejmie, a Wincenty Witos trzykrotnie sprawował urząd premiera. Po przewrocie majowym partia została rozbita.
W czasie II wojny światowej działacze dawnego PSL współtworzyli rząd na wygnaniu, a w kraju zorganizowali oddziały partyzanckie współpracujące z AK o nazwie Bataliony Chłopskie. Pod koniec wojny premierem rządu na wychodźstwie został Stanisław Mikołajczyk, lider SL-"ROCH". Bezpośrednio po wojnie wrócił on do Polski i reaktywował partię (SL). W wyniku zlikwidowania przez władze stalinowskie podziemia niepodległościowego rozbiciu struktur oporu społecznego PSL Mikołajczyka stało się jedyną platformą opozycji, jaka sprzeciwiała się porządkowi wprowadzonemu przez nowe władze. PSL stało się głównym przedmiotem ataku ze strony komunistów, którzy już wcześniej zmontowali swoje Stronnictwo Ludowe. W wyniku rozłamu powstało też PSL "Nowe Wyzwolenie", które w wyborach startowało oddzielnie. Ataki w trakcie kampanii referendalnej w 1946 oraz wyborczej w 1947 doprowadziły do rozbicia partii na nurt "konserwatywny" i "ugodowy". W czasie kampanii przed wyborami do Sejmu Ustawodawczego w 1947, władze komunistyczne powołały Państwową Komisję Bezpieczeństwa, której zadaniem miało być koordynowanie działań aparatu represji MBP, UB, MO, ORMO i KBW wobec działaczy ludowych. Aresztowano wówczas ok. 80 tysięcy lokalnych działaczy PSL, bojówki PPR i UB zamordowały skrytobójczo 200 ludowców. Ostatecznie z powodu sfałszowania wyniku wyborów w Sejmie PSL miał 28 mandatów na 444 miejsc. Pod koniec 1948 r. stronnictwo liczyło tylko ok. 30 tys. członków. Prezesem szczątkowego PSL został Józef Niećko, a resztki partii połączyły się z komunistycznym Stronnictwem Ludowym w 1949 r. tworząc Zjednoczone Stronnictwo Ludowe (ZSL).
[edytuj] Wybory parlamentarne
[edytuj] 1989
Ostatni przewodniczący ZSL, Roman Malinowski, po wyborach do Sejmu w 1989 roku i niepowodzeniu misji utworzenia rządu przez Czesława Kiszczaka zawarł porozumienie z Lechem Wałęsą, które odebrało większość w Sejmie PZPR i umożliwiło powstanie rządu Mazowieckiego.
Marszałkiem Sejmu w latach 1989-1991 był, z ramienia ZSL, Mikołaj Kozakiewicz.
Obecne PSL wywodzi się praktycznie bezpośrednio z ZSL, które zmieniło nazwę na PSL Odrodzenie. Powstało przez połączenie tej partii z tzw. wilanowskim PSL, co miało miejsce 5 maja 1990 r. na Kongresie Jedności PSL. Początkowo wpływowe stanowiska w partii zajęli członkowie NSZZ RI "Solidarność, w tym Roman Bartoszcze, który został pierwszym prezesem PSL. Po słabym wyniku Romana Bartoszcze w wyborach prezydenckich w 1990 roku (7,15% głosów) władzę w PSL przejęła grupa młodych działaczy wywodzących się dawnej młodzieżówki ZSL (ZMW) z Waldemarem Pawlakiem na czele, który został nowym prezesem. Stało się to 29 czerwca 1991 r. w czasie Nadzwyczajnego Kongresu Stronnictwa, na którym przyjęto też statut, program i deklarację ideową partii.
[edytuj] 1991
Utworzony przez PSL komitet wyborczy PSL Sojusz Programowy w wyborach parlamentarnych 27 października 1991 r. zdobył 8,67% głosów i 48 mandatów poselskich. PSL wstrzymało się od głosu przy powoływaniu rządu Jana Olszewskiego a potem go umiarkowanie wspierało, w końcu jednak przeszło do opozycji, głosując w czerwcu 1992 r. za jego odwołaniem. 5 czerwca 1992 r. Waldemar Pawlak został wybrany premierem, poparty przez koalicję UD-SLD-PSL-KPN-KLD-PPG, nie udało mu się jednak utworzyć rządu. Po utworzeniu rządu Hanny Suchockiej PSL ponownie przeszło do opozycji.
[edytuj] 1993
W wyborach w 1993 r. (hasła wyborcze: "Żywią, bronią, gospodarują" i "Polsce potrzebny jest dobry gospodarz") PSL zajęło drugie miejsce (15,4% głosów, 132 mandaty poselskie i 36 senatorskich) i utworzyło koalicję rządową z SLD, która mimo licznych kłótni przetrwała do końca kadencji Sejmu. Premierem ponownie został Waldemar Pawlak (do marca 1995). Józef Zych został wicemarszałkiem (później marszałkiem) Sejmu, a Adam Struzik marszałkiem Senatu.
[edytuj] 1997
Wybory w 1997 r. dały PSL 7,3% głosów i 27 mandatów poselskich oraz 3 senatorskie. Słaby wynik spowodował ustąpienie Pawlaka i przejście partii do opozycji. 11 października 1997 r. na posiedzeniu Rady Naczelnej PSL jego następcą wybrano Jarosława Kalinowskiego. 20 października 1997 r. Franciszek Jerzy Stefaniuk został, z ramienia PSL, wicemarszałkiem Sejmu. W wyborach samorządowych w 1998 PSL uczestniczyło, wraz z Unią Pracy i Krajową Partią Emerytów i Rencistów, w ramach koalicji Przymierze Społeczne. 24-25 marca 2000 r. odbył się VII Kongres PSL pod hasłem "Czas by państwo służyło ludziom', w którym uczestniczyło 703 delegatów. Kongres przyjął nowy program partii. Jarosław Kalinowski ponownie został wybrany prezesem. W nowym składzie Rady Naczelnej przewodniczącym został Franciszek Jerzy Stefaniuk.
[edytuj] 2001
W wyborach parlamentarnych w 2001 r. (hasło wyborcze: "Blisko ludzkich spraw") PSL uzyskało 8,98% głosów, 42 mandaty poselskie i 4 senatorskie. 6 października 2001 r. Rada Naczelna PSL przyjęła uchwałę o tworzeniu koalicji. Porozumienie koalicyjne z SLD i UP podpisano 9 października 2001 r. Wicepremierem i ministrem rolnictwa został Jarosław Kalinowski, a ministrem środowiska Stanisław Żelichowski. 19 października 2001 r. Janusz Wojciechowski został wybrany wicemarszałkiem Sejmu.
1 marca 2003 r. PSL zostało wyrzucone z koalicji przez premiera Leszka Millera za głosowanie przeciwko jednemu z rządowych projektów. Od tego czasu pozostawało w opozycji do rządu SLD-UP zbliżając się do ugrupowań prawicowych.
[edytuj] 2005
W wyborach parlamentarnych 25 września 2005 r. PSL uzyskało słaby wynik, bo 6,96% głosów, 25 mandatów poselskich i 2 senatorskie, co dawało mu ostatnie miejsca w parlamencie.
[edytuj] 2007
W wyborach parlamentarnych 21 października 2007 r. (hasło wyborcze: Porozumienie Służy Ludziom) PSL uzyskało 8,91% głosów, 31 mandatów poselskich i żadnego senatorskiego, ponownie zostając najsłabszą partią w parlamencie.PSL utworzyło koalicję rządząca z PO. Prezes Waldemar Pawlak został wicepremierem i ministrem gospodarki, Marek Sawicki ministrem rolnictwa i rozwoju wsi, zaś wiceprezes Jolanta Fedak ministrem pracy i polityki społecznej.
[edytuj] Wybory do PE
[edytuj] 2004
W wyborach do Parlamentu Europejskiego na PSL zagłosowało 386.340 wyborców, co dało mu 6,34% i 4 miejsca w parlamencie.
[edytuj] Wybory prezydenckie
[edytuj] 1990
Jako kandydat partii wystartował Roman Bartoszcze. Zdobył on 1 176 175 głosów (7,15%). Przyczyniło się to do przejęcia władzy w PSL przez młodych działaczy wywodzących się dawnej młodzieżówki ZSL (ZMW) z Waldemarem Pawlakiem na czele, który został nowym prezesem.
[edytuj] 1995
Pawlak w listopadzie 1995 r. wystartował w wyborach prezydenckich uzyskując 770 417 głosów (4,3%).
[edytuj] 2000
W wyborach prezydenckich w 2000 r. Krajowa Konwencja Wyborcza PSL wystawiła Jarosława Kalinowskiego, który zdobył on 1 049 232 głosów (6,00%).
[edytuj] 2005
Jarosław Kalinowski 10 czerwca 2005 zapowiedział swój start w wyborach na prezydenta Polski z ramienia Polskiego Stronnictwa Ludowego. Jego sztab wyborczy został zarejestrowany 7 lipca 2005. W wyborach poparło go 269 317 wyborców (1,80%).
[edytuj] Wybory samorządowe
[edytuj] 2002
W wyborach samorządowych 2002 odniosło spory sukces (szczególnie w małych gminach i powiatach): na 46 833 mandatów, PSL uzyskał 4 986 (10,65%). Z PSL związanych było 275 z 1569 wójtów i 58 z 773 burmistrzów. PSL współrządziło w wielu sejmikach wojewódzkich - w jednych z SLD, w innych (np. na Mazowszu) z opozycją.
[edytuj] 2006
W 2006 roku ludowcy osiągnęli podobny wynik - 4 840 radnych w skali kraju. Ten wynik dał ludowcom pierwsze miejsce (radni w skali kraju). PSL ma najwięcej radnych w gminach - 3890, w powiatach - 867, w sejmikach wojewódzkich - 83.
[edytuj] Struktura i działacze
Według informacji partii, skupia ona około 140 tysięcy członków, co czyni ją największą partią w Polsce. Ma rozbudowane struktury terenowe, obejmujące wszystkie województwa, 90% gmin i w około 35% wsi. Najwyższą władzą w PSL jest zwoływany co 4 lata Kongres, a między Kongresami - Rada Naczelna. Najwyższym organem wykonawczym jest Naczelny Komitet Wykonawczy.
Prezes partii:
Wiceprezesi NKW:
- Jan Bury - sekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa
- Jolanta Fedak - minister pracy i polityki społecznej
- Witold Perka
- Janusz Piechociński
Sekretarze NKW:
- Stanisław Jekiełek
- Ewa Kierzkowska
Skarbnik NKW i Przewodniczący Klubu Poselskiego:
- Stanisław Żelichowski (były minister ochrony środowiska, zasobów naturalnych i leśnictwa; były minister środowiska)
Pozostali członkowie NKW:
Tadeusz Drab, Stanisław Dycha, Zdzisław Kołodziejski, Mieczysław Łuczak, Janusz Maćkowiak, Stanisław Rakoczy, Władysław Serafin, Czesław Siekierski, Marian Starownik, Wiesław Woda.
Przewodniczący Rady Naczelnej:
- Jarosław Kalinowski - wicemarszałek Sejmu (były wiceprezes Rady Ministrów; były minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej; były minister rolnictwa i rozwoju wsi)
Wiceprzewodniczący Rady Naczelnej:
- Alfred Domagalski
- Franciszek Jerzy Stefaniuk (były wicemarszałek Sejmu)
- Józef Zych (były marszałek Sejmu)
Sekretarz Rady Naczelnej:
Inni znani politycy PSL:
- Aleksander Bentkowski (były minister sprawiedliwości; były prokurator generalny)
- Eugeniusz Grzeszczak
- Andrzej Grzyb
- Stanisław Kalemba
- Eugeniusz Kłopotek
- Lesław Podkański (były minister współpracy gospodarczej z zagranicą)
- Aleksander Sopliński
- Tadeusz Sławecki
- Michał Strąk (były minister-szef Urzędu Rady Ministrów)
- Adam Struzik (były marszałek Senatu)
Organizacją młodzieżową PSL jest Forum Młodych Ludowców, dawniej był nią Związek Młodzieży Wiejskiej (ZMW), który jednak całkowicie się usamodzielnił i stał się organizacją apolityczną.
[edytuj] Prezesi PSL
- Roman Bartoszcze - od 5 maja 1990 do 29 czerwca 1991
- Waldemar Pawlak - od 29 czerwca 1991 do 11 października 1997
- Jarosław Kalinowski - od 11 października 1997 do 16 marca 2004
- Janusz Wojciechowski - od 16 marca 2004 do 29 stycznia 2005
- Waldemar Pawlak - od 29 stycznia 2005
[edytuj] Prezes Honorowy PSL
- Antoni Podraza - od 16 marca 2004 do 28 stycznia 2008 (zmarł)
[edytuj] Posłowie na Sejm VI kadencji
- Jan Bury - sekretarz stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa
- Leszek Deptuła
- Bronisław Dutka
- Eugeniusz Grzeszczak - sekretarz stanu w KPRM
- Andrzej Grzyb
- Stanisław Kalemba
- Jarosław Kalinowski - wicemarszałek Sejmu
- Jan Kamiński
- Mieczysław Kasprzak
- Ewa Kierzkowska
- Eugeniusz Kłopotek
- Adam Krzyśków
- Jan Łopata
- Mieczysław Łuczak
- Mirosław Maliszewski
- Stanisław Olas
- Andrzej Pałys
- Mirosław Pawlak
- Waldemar Pawlak - wiceprezes Rady Ministrów i minister gospodarki
- Janusz Piechociński
- Józef Racki
- Stanisław Rakoczy
- Marek Sawicki - minister rolnictwa i rozwoju wsi
- Tadeusz Sławecki
- Aleksander Sopliński, złożył ślubowanie 23 listopada 2007
- Franciszek Stefaniuk
- Stanisław Witaszczyk
- Wiesław Woda
- Edward Wojtas
- Józef Zych
- Stanisław Żelichowski - szef klubu PSL
- Adam Struzik, nie złożył ślubowania - pozostał na stanowisku marszałka mazowieckiego
[edytuj] Poseł do Parlamentu Europejskiego
Pozostali eurodeputowani PSL: Zbigniew Kuźmiuk, Zdzisław Podkański i Janusz Wojciechowski zostali usunięci z szeregów partii w lipcu 2006 po przejściu do grupy UEN i założeniu PSL Piast.
[edytuj] Posłowie na Sejm V kadencji
poseł, liczba głosów
- Edmund Borawski 5 311 głosów
- Jan Bury 12 050 głosów
- Bronisław Dutka 5 469 głosów
- Eugeniusz Grzeszczak 5 181 głosów
- Andrzej Grzyb 7 986 głosów
- Stanisław Kalemba 7 830 głosów
- Jarosław Kalinowski 15 855 głosów
- Mieczysław Kasprzak 7 795 głosów
- Andrzej Kłopotek 2 338 głosów, złożył ślubowanie poselskie 5 grudnia 2006
- Mirosław Krajewski 11 333 głosy (od 24 sierpnia 2007)
- Jan Łopata 8 033 głosy
- Mieczysław Łuczak 6 105 głosów
- Mirosław Maliszewski 6 954 głosy
- Waldemar Nowakowski 4 170 głosów (od 24 sierpnia 2007)
- Krystyna Ozga 8 250 głosów
- Andrzej Pałys 5 055 głosów
- Mirosław Pawlak 6 684 głosy
- Waldemar Pawlak 13 202 głosy
- Marek Sawicki 6 527 głosów
- Tadeusz Sławecki 6 879 głosów
- Henryk Smolarz 4 534 głosy
- Aleksander Sopliński 2 589 głosów
- Zbigniew Sosnowski 5 937 głosów (do 26 listopada 2006) - wygaśnięcie mandatu
- Franciszek Stefaniuk 8 336 głosów
- Zbigniew Włodkowski 2 842 głosy
- Wiesław Woda 8 818 głosów
- Józef Zych 9 566 głosów
- Stanisław Żelichowski 3 532 głosy
[edytuj] Senatorowie VI kadencji, członkowie Koła Senatorów Niezależnych i Ludowych
- Aleksander Bentkowski 60 346 głosów, w Kole Senatorów Niezależnych i Ludowych od 21 grudnia 2005 do 4 listopada 2007
- Lesław Podkański 79 714 głosów, w Kole Senatorów Niezależnych i Ludowych od 21 grudnia 2005 do 4 listopada 2007
[edytuj] Zobacz też
- Polskie Stronnictwo Ludowe (1903-1913)
- Polskie Stronnictwo Ludowe Piast (1913-1931)
- Stronnictwo Ludowe
- Polskie Stronnictwo Ludowe - Odrodzenie
- Polskie Stronnictwo Ludowe (wilanowskie)
- Polskie Stronnictwo Ludowe Piast (po 2006)
- centrum
- agraryzm
- scena polityczna
- polskie partie polityczne
- Forum Młodych Ludowców
- Europejska Partia Ludowa - Europejscy Demokraci
