Nysa
Z Wikipedii
Współrzędne: 50°28'17.9" N 17°20'2.8" E
Nysa | |||||
|
|||||
Dewiza: Śląski Rzym | |||||
Województwo | opolskie | ||||
Powiat | nyski | ||||
Gmina - rodzaj |
Nysa miejsko-wiejska |
||||
Prawa miejskie | 1223 | ||||
Burmistrz | Jolanta Barska (e-mail) |
||||
Powierzchnia | 27,5 km² | ||||
Położenie | 50° 28'17.9'' N 17° 20'2.8'' E |
||||
Wysokość | 195 m n.p.m. | ||||
Liczba mieszkańców (2006) - liczba ludności - gęstość |
46 841 1703,3 os./km² |
||||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
77 | ||||
Kod pocztowy | 48-300 | ||||
Tablice rejestracyjne | ONY | ||||
Położenie na mapie Polski
|
|||||
TERC10 (TERYT) |
5162307054 | ||||
Miasta partnerskie | Lüdinghausen Jesenik Šumperk Kołomyja Ingelheim Taverny Bałtijsk |
||||
Urząd miejski3
ul. Kolejowa 1548-300 Nysa tel. 77 408-05-00; faks 77 433-27-05 (e-mail) |
|||||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |||||
Strona internetowa miasta |
Nysa (niem. Neisse[1], czes. Nisa) – miasto w woj. opolskim, w powiecie nyskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Nysa. Od 1950 miasto administracyjnie należy do woj. opolskiego.
Miasto położone jest na granicy Przedgórza Sudeckiego i Niziny Śląskiej, przepływa przez nie rzeka Nysa Kłodzka.
Według danych z 31 grudnia 2006, miasto ma 46 841 mieszkańców. Nysa jest najludniejszym miastem Polski położonym na obszarze gminy miejsko-wiejskiej.
W pobliżu Nysy znajdują się sztuczne zbiorniki wodne: Jezioro Nyskie (zwane także Jeziorem Głębinowskim), nieco dalej Otmuchowskie.
Spis treści |
[edytuj] Położenie
Nysa położona jest w południowo-zachodniej części województwa opolskiego nad Jeziorem Nyskim i Nysą Kłodzką. Stanowi siedzibę powiatu nyskiego oraz jest ważnym centrum administracyjno-gospodarczym w południowej części Opolszczyzny. Miasto liczy prawie 50 tysięcy mieszkańców, którzy żyją i pracują na powierzchni 27 km². Nysa leży na skrzyżowaniu ważnych tras:
- krajowa nr 46 Kłodzko – Częstochowa
- krajowa nr 41 Prudnik – Nysa
- wojewódzka nr 401 Brzeg – Nysa
- wojewódzka nr 411 Głuchołazy – Nysa
- wojewódzka nr 407 Korfantów – Nysa
Miasto leży w niewielkiej odległości od stolicy województwa Opola oraz od autostrady A4 łączącej południowy zachód z południowym wschodem Polski. Odległości do ważniejszych ośrodków z Nysy:
- Kłodzko – 57 km
- Wrocław – 82 km
- Opole – 57 km
- Gliwice – 111 km
- Šumperk – 87 km
- Autostrada A4 – 39 km
Sporne jest położenie według krain historycznych - od 1201 roku kiedy Henryk I Brodaty ofiarował ziemię nyską biskupowi wrocławskiemu, Księstwo Nyskie było związane z Wrocławiem i poprzez ten związek z Dolnym Śląskiem. Związek ten trwał aż od od wojen śląskich, jego ostateczny kres położyła sekularyzacja Prus w 1810. O tego czasu Nysa była silniej związana z Górnym Śląskiem. Za granicę Górnego i Dolnego Śląska uznawano także przesiekę śląską w obszarze której Nysa powstała. W tym miejscu tradycyjną granicą Górnego i Dolnego Śląska jest Nysa Kłodzka, która biegnie przez miasto. Większość historyków uznaje dzisiaj przynależność Nysy do Górnego Śląska[2], natomiast przeciwnicy tego poglądu wskazują na silniejsze kulturalne i historyczne związki z Dolnym Śląskiem.
[edytuj] Historia
Nysa jest jednym z najstarszych miast śląskich. Prawdopodobnie już w X wieku istniała tu osada. Według Jana Długosza Nysę jako gród miał założyć Bolesław Krzywousty w 1134 r. Jednak nie odgrywał on wówczas większej roli, gdyż nadgraniczna kasztelania znajdowała się w pobliskim Otmuchowie. Sytuacja zmieniła się, gdy książę Bolesław I Wysoki ofiarował swemu synowi Jarosławowi kasztelanię otmuchowską wraz z przylegającymi do niej dobrami. Jarosław, który w latach 1198-1201 był biskupem wrocławskim, przekazał w testamencie swoim następcom na stolicy biskupiej Nysę i kilkanaście wsi. Z czasem na tej bazie utworzono biskupie księstwo nysko-otmuchowskie, które sukcesywnie powiększało się, a Nysa stała się jego stolicą. W 1198 r. biskup Jarosław miał konsekrować kościół św. Jakuba i św. Agnieszki. Nie wiadomo, czy była to pierwsza nyska świątynia, ponieważ źródła z 1240 r. wymieniają Kościół św. Jana Chrzciciela na Starym Mieście, patrona diecezji wrocławskiej, który umieszczony był w najstarszym herbie miejskim.
Nysa po raz pierwszy została wzmiankowana w 1223 roku, kiedy to została ona lokowana na prawie flamandzkim (w 1308 r. została przeniesiona na prawo magdeburskie). Z początkiem XIV wieku wedle życzenia Henryka Probusa stała się miastem stołecznym Księstwa Nyskiego. Utworzone przez niego księstwo nyskie do 1810 r. (sekularyzacja dóbr kościelnych przez króla pruskiego Fryderyka Wilhema III) rozrastało się pod względem terytorialnym, ludnościowym i prawnym gdyż posiadało i stanowiło swe własne prawa np. prawo warzenia piwa czy mila zapowiednia.
Znany ośrodek edukacyjny już od średniowiecza, od 1417 istniała szkoła parafialna, przekształcona w następnych wiekach w znane gimnazjum. W 1497 roku na rynku w Nysie został ścięty przedostatni książę opolski - Mikołaj II. Dogodne położenie miasta na przecięciu szlaków handlowych z Pragi i Kłodzka do Opola i dalej do Krakowa, sprzyjało rozwojowi gospodarczemu miasta. W księstwie kwitł handel, organizowane były dwa targi w dniach św. Jakuba i św. Agnieszki, które gromadziły kupców z Austrii, Czech, Moraw i Węgier. Również rzemiosło przeżywało rozkwit powstały m.in. cechy farbiarzy czy złotników. Dodatkowe przywileje jak np. prawo składu, prawo przymusu drogowego czy prawo bicia własnej monety, przysparzały sławy i podnosiły rangę miasta.
Jednym z jawnych dowodów iż Nysa była znaczącym ośrodkiem jest wydana w 1493 roku w Norymberdze Kronika Świata, która ustawia miasto wśród znaczących ośrodków miejskich Europy Środkowo-Wschodniej. Drugim z dowodów jest herb Nysy na bramie wjazdowej Mostu Karola w Pradze, któryż to herb wisi obok herbów najznakomitszych miast czeskich. Jest to także znak historii miasta, gdyż Nysa wraz z nadejściem XIV wieku dostaje się pod panowanie czeskich Luksemburgów, a następnie Habsburgów i na wieki oderwana zostaje od państwa polskiego. Nadawane kolejne przywileje gospodarcze i prawne powodują, że miasto staje się poważnym importerem soli i handlu winem z Węgier i Nadrenii.
Pod wpływem obecności i działania biskupów Nysa otrzymuje tytuł Śląskiego Rzymu głównie za sprawą licznych budowli sakralnych miasta oraz fontanny Trytona z 1701 roku, wzorowanej na rzymskiej Fontana del Tritone z 1612-1613 roku stojącej na Placu Barberini - Piazza Barberini autorstwa Gian Lorenzo Berniniego. Kilkadziesiąt lat przed Wrocławiem, w 1624, miasto otrzymało kolegium jezuickie Carolinum. Ukończył je przyszły król Rzeczypospolitej Michał Korybut Wiśniowiecki.
Okres wojny trzydziestoletniej to czas upadku miasta. Od 1741 roku Nysa jest pod panowaniem Prus i staje się miastem-twierdzą. Zmienia to całkowicie charakter miasta, lecz zdaje egzamin podczas obrony miasta przed wojskami Napoleona. Jednocześnie jednak statut miasta-twierdzy doprowadza do ogromnych zniszczeń. Dowodem tego są kule armatnie wmurowane w Dom Wagi Miejskiej.
Ostatnim razem zamieniono miasto w twierdzę w 1945 roku. Najgorszy pogrom miasta odbył się w marcu 1945 roku, kiedy podczas zajmowania przez Armię Czerwoną zniszczonych zostało wiele budynków, m.in. Dom Wagi Miejskiej (po wojnie odbudowany) oraz gotycka, 94-metrowa wieża ratuszowa, najwyższa jak dotąd budowla miasta. Ogółem zniszczeniu uległo ponad 50% zabudowy miasta.
Po zdobyciu miasta następuje odbudowa i rozbudowa miasta, powstają zakłady przemysłowe, m.in. Fabryka Samochodów Dostawczych (produkująca popularne w latach 60., 70. i 80. Nysy), przemysł spożywczy, metalowy. Budowane są nowe osiedla, obiekty użyteczności publicznej.
Obecnie Nysa liczy niecałe 50 tysięcy mieszkańców i jest ważnym ośrodkiem administracyjnym i gospodarczym.
[edytuj] Zabytki
Nysa pomimo wielu zniszczeń wojennych (ponad 50% zabudowy miejskiej)[3] oraz wyburzenia tuż po wojnie przez polskie władze miasta 103 zabytkowych kamienic i kościoła w centrum miasta[4]) posiada wiele obiektów godnych uwagi:
- Kościół św. Jakuba i św. Agnieszki - pochodzi z XV w., posiada jeden z najbardziej spadzistych dachów w Europie o niebagatelnej powierzchni 4 tysięcy mkw., jest to też miejsce pochówku sześciu biskupów wrocławskich.
- Dzwonnica przy kościele św. Jakuba i św. Agnieszki - z XV w.; jej budowy nigdy nie zakończono, gdyż według planów miała być ponad trzykrotnie wyższa, jednak nie pozwolił na to grunt, na którym stoi. 3 kwietnia 2005 roku otwarto w dzwonnicy "Skarbiec św. Jakuba". Jest to stalowo-szklana konstrukcja wbudowana w zabytkowe wnętrze, gdzie zgromadzono arcydzieła zdobnictwa złotniczego w Nysie.(Szczegóły i panoramy można znaleźć na stronie: www.katedra-nysa.pl)
- System pruskich fortyfikacji (Twierdza Nysa) - jeden z największych w Europie systemów fortów i twierdz.
- Wieża Bramy Ziębickiej - z 1350 roku, wieża jest udostępniona dla zwiedzających i stanowi doskonały punkt widokowy.
- Wieża Bramy Wrocławskiej - z XIV w. z bogato zdobionym portalem z 1603 roku
- Dom Wagi Miejskiej - z 1604 roku z oryginalnymi, fasadowymi malowidłami.
- Piękna Studnia - z 1686 roku, z ręcznie kutą kratą.
- Pałac Biskupów Wrocławskich - z lat 1620-1729, na dziedzińcu znajdują się dwa zegary słoneczne – obecnie Muzeum Okręgowe.
- Pojezuicki kościół wniebowzięcia NMP - okazała świątynia w stylu barokowym.
- Carolinum - dawny zespół kolegium jezuickiego, znakomity przykład baroku.
- Kościół świętych Piotra i Pawła - dobrze zachowane wnętrze w stylu barokowym, piękne polichromie.
- Kościół Matki Boskiej Bolesnej - murowany neogotycki budynek, niegdyś należał do zgromadzenia św. Arnolda Janssena, obecnie jest to kościół parafialny prowadzony przez księży werbistów
- Dom Komendanta - dawna komendantura, obecnie Państwowe Ognisko Plastyczne.
- Fontanna Trytona - z 1701 roku, wzorowana na rzymskiej Fontana del Tritone (it:Fontana del Tritone) Berniniego. Jest jedną z architektonicznych "pereł" miasta. Wzniesiona została w 1700 - 1701 roku, wykuta, przez nieznanego autora, w sławniowickim marmurze, stanowi dzieło dojrzałego baroku. Balustradę nyskiej fontanny otacza dużych rozmiarów trzon, na którym wyrzeźbiono: cztery delfiny z otwartymi paszczami, w górnej części zaś umieszczony jest herb Nysy z inskrypcją SPQN 1701. Trzon wieńczy muszla, a w niej znajduje się klęczący Tryton - przedstawiony jako pół ryba pół człowiek. Ręce Trytona uniesione są w górę i trzymają muszlę. Ten rzymski akcent przyczynił się do tego, że miasto zyskało niegdyś przydomek "Śląski Rzym".
- Zespół kamieniczek mieszczańskich - odbudowane ze zniszczeń wojennych, prezentują dawną zabudowę Nysy.
[edytuj] Przemysł i gospodarka
Nysa jest ważnym ośrodkiem przemysłowym i gospodarczym, zarówno w województwie opolskim jak i w skali całego kraju. W mieście wyróżnić możemy przemysł metalowy, maszynowy, spożywczy i budowlano-montażowy. Do największych zakładów obecnie należą:
- Chio Lily Snack Foods Sp. z o.o. – największa w kraju wytwórnia chipsów,
- Spółdzielnia Pracy Cukry Nyskie – producent wyrobów cukierniczych,
- Wytwórnia Lodów i Garmażerki Mrożonej Lodgar,
- Asko Leather - garbarnia,
- Fabryka Pomocy Naukowych,
- Cafrex - producent konstrukcji stalowych
- Taboss- producent systemów stabilizacji gruntów z tworzyw sztucznych
- Bednarski - transport - logistyka
- Zakład Cukierniczy Wacuś
- Mega Nysa - producent naczep
- Biotanol - producent biopaliw.
Do 2002 roku w mieście funkcjonował jeden z największych zakładów w województwie – Fabryka Samochodów Dostawczych, a później Nysa Motor. Montowała ona małe samochody dostawcze, m.in. Nysy, Polonezy trucki, a w ostatnim okresie także Citroeny C15 i Berlingo. Obecnie fabryka stoi nieczynna.
Do większych zakładów, które jeszcze niedawno istniały w Nysie można zaliczyć: Zakład Urządzeń Przemysłowych S.A. zajmujący się produkcją urządzeń dla przemysłu chemicznego, energetycznego, cukrowniczego i ochrony środowiska oraz Garbarską Spółdzielnię Pracy Asko, która była jedną z najnowocześniejszych zakładów garbarskich w Polsce.
Ponadto w mieście bardzo intensywnie rozwija się branża handlowa i usługowa. W mieście powstaje wiele nowych sklepów i punktów usługowych. Powoduje to, że miasto jest postrzegane jako atrakcyjny cel zakupów i jest chętnie odwiedzane także przez obywateli czeskich. Szacuje się, że w ciągu tygodnia odwiedza Nysę około 20 tys. Czechów. W mieście istnieją również stacje benzynowe, stacje obsługi samochodów m.in. Fiat, Renault, Seat, Ford. Istnieją liczne biura leasingowe, banki, towarzystwa ubezpieczeniowe, liczne hurtownie i składy.
W lipcu 2004 r. powstała Nyska Regionalna Izba Gospodarcza, założona z inicjatywy przedsiębiorców regionu nyskiego. Izba ta jest dobrowolną organizacją samorządu gospodarczego, zrzeszającą firmy z różnych branż gospodarki i reprezentującą interesy zrzeszonych w niej podmiotów gospodarczych. W lutym 2005 r. została przyjęta w poczet członków Krajowej Izby Gospodarczej.
W Nysie mieści się także Podstrefa Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej o powierzchni 5,14 ha.
[edytuj] Sport
[edytuj] AZS PWSZ Nysa
Klub sportowy AZS PWSZ Nysa, którego tradycję sięgają 1948 r. specjalizuje się głównie w piłce siatkowej, w której osiągał duże sukcesy, jak: Puchar Polski w sezonie 1995/1996, dwukrotne Wicemistrzostwo Polski w kategorii seniorów (1993/1994, 1994/1995), dwukrotny Brązowy Medal Mistrzostw Polski w kategorii seniorów (1991/1992), 1997/1998). Klub UKS Nysa zdobył Mistrzostwo Polski w kategorii młodzików (1996/1997) i dwukrotnie Wicemistrzostwo Polski w kategorii kadetów i juniorów starszych. Drużyna seniorów gra obecnie w I lidze (dawna Seria B). Klub posiada także sekcje: koszykówki, sportów wodnych, sportów obronnych, turystyki górskiej i wspinaczkową.
[edytuj] Polonia Nysa
[edytuj] Klub Żeglarski Nysa
Nad Jeziorem Nyskim ma swą siedzibę działający nieprzerwanie od 1961 roku Klub Żeglarski Nysa, w ramach którego działa m.in. jedyna obecnie na Opolszczyźnie szkółka żeglarska dla dzieci i młodzieży, a także sekcja regatowa (klasy: Optimist i Cadet).
[edytuj] Kultura
W Nysie mieści się wiele instytucji kulturalnych zapewniających właściwy poziom dla chętnych którzy preferują ten typ spędzania wolnego czasu. W mieście istnieją:
- Ognisko Artystyczne,
- Państwowa Szkoła Muzyczna im. Witolda Lutosławskiego,
- Muzeum w Nysie
- Miejska Biblioteka Publiczna im. Władysława Broniewskiego,
- Nyski Dom Kultury
- Nyski Ośrodek Rekreacji
- Centrum Informacji Turystycznej OMNIBUS
- Bractwo Rycerskie "Księstwo Nyskie"
[edytuj] Nauka
[edytuj] PWSZ w Nysie
Nieprzerwanie od 2001 r. działa w Nysie, Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Nysie, która powstała wedle koncepcji prof. Ryszarda Knosali, który jest dziś rektorem tej uczelni. W Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Nysie kształcić się można w następujących kierunkach i specjalnościach:
- architektura i urbanistyka
- dietetyku
- filologium
- filologia angielska
- filologia czeska
- filologia germańska
- finanse i bankowość
- finanse i rachunkowość
- historia
- informatyka
- informatyka stosowana
- informatyka w medycynie
- język biznesu
- kosmetologia
- pielęgniarstwo
- ratownictwo medyczne
- renowacja zabytków
- zarządzanie i inżynieria produkcji
- zdrowie publiczne
PWSZ w Nysie odwołuje się tradycjami do słynnego gimnazjum jezuickiego Carolinum
[edytuj] Inne
Na terenie Gminy Nysa funkcjonuje 15 szkół podstawowych (dwanaście publicznych i trzy niepubliczne), 5 gimnazjów (cztery publiczne, jedno niepubliczne prowadzone przez Diecezję Opolską), 4 licea ogólnokształcące (trzy publiczne, jedno niepubliczne prowadzone przez Diecezję Opolską), 4 szkoły zawodowe oraz szkoły policealne. W Nysie działa także oddział Wyższej Szkoły Teologiczno-Humanistycznej w Podkowie Leśnej.
[edytuj] Polityka
- Burmistrz (od 5 grudnia 2006)
- Jolanta Barska (Forum Kobiet Ziemi Nyskiej; zgłoszona w wyborach przez Forum Samorządowe 2002)
- Zastępcy Burmistrza (od 2 stycznia 2007)
- Ryszard Walawender
- Aleksander Juszczyk
- Sekretarz (od 18 stycznia 2007)
- Michał Baziuk
- Skarbnik (od 5 lutego 2007)
- Marian Lisoń
[edytuj] Rada Miejska
W skład Rady Miejskiej w Nysie wchodzi 23 radnych. Wybierani oni są w wyborach bezpośrednich i proporcjonalnych co cztery lata. Obecnym Przewodniczącym Rady jest Feliks Kamienik (Platforma Obywatelska).
Rozkład mandatów w Radzie:
Komitet | % głosów | Porównanie¹ | Liczba radnych | Porównanie¹ |
---|---|---|---|---|
Liga Nyska | 21,56% | -5,12% | 6 | -3 |
Forum Samorządowe 2002 | 13,18% | +5,38% | 5 | +4 |
Platforma Obywatelska | 14,69% | 4 | +4 | |
Prawo i Sprawiedliwość | 14,81% | 3 | +3 | |
SLD+SDPL+PD+UP Lewica i Demokraci | 11,64% | -6,79% | 2 | -4 |
Komitet Obywatelski Ziemi Nyskiej | 7,04% | -4,73% | 2 | -1 |
Polskie Stronnictwo Ludowe | 5,39% | -1,92% | 1 | ±0 |
¹ z poprzednią kadencją
Skład Prezydium:
- Przewodniczący Rady(od 27 listopada 2006)
- Feliks Kamienik (Platforma Obywatelska)
- Wiceprzewodniczący Rady (od 27 listopada 2006)
- Dariusz Grabowiecki(Prawo i Sprawiedliwość)
- Teresa Sordyl (Forum Samorządowe 2002)
- Wiesław Tokarz (SLD+SDPL+PD+UP Lewica i Demokraci)
[edytuj] Lista burmistrzów Nysy
[edytuj] Czasy niemieckie
* władzę sprawował Nadburmistrz Gminy Miejskiej
[edytuj] Rzeczpospolita Polska i PRL
- Jan Koj (11 maja 1945 - 15 października 1945)
- Edward Stępień (15 października 1945 - 28 lutego 1950)
- Krystyna Zawidzka (1 marca 1950 - 28 listopada 1950)
- Feliks Świerczak (28 listopada 1950- 24 stycznia 1951)
- Aniela Odyjas (24 stycznia 1951 - 8 sierpnia 1953)**
- Jan Zieliński (8 sierpnia 1953 - 20 grudnia 1954)**
- Jan Radomański (20 grudnia 1954-1968)**
- dr Kazimierz Strzałkowski (1968-1972)**
- mgr Zbigniew Kulig (1972-1974)**
- mgr Jan Duszel (29 kwietnia 1974 - 14 kwietnia 1982)***
- mgr inż. Władysław Dyrka (15 kwietnia 1982 - 31 stycznia 1988)***
- mgr inż. Mieczysław Warzocha (2 maja 1988 - 30 listopada 1990)***
** władzę w latach 1951-1974 sprawował Przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej
*** władzę w latach 1974-1990 sprawował Naczelnik Miasta
[edytuj] III Rzeczpospolita
- mgr inż. Jacek Suski (1 grudnia 1990 - 4 lipca 1994)
- mgr inż. Mieczysław Warzocha (5 lipca 1994 - 29 października 1998)
- mgr inż. Janusz Sanocki (30 października 1998 - 23 maja 2001) - (Zarząd Miejski nie uzyskał absolutorium)
- mgr Ryszard Rogowski (23 maja 2001 - 28 maja 2001) - (Radni przy podejmowaniu uchwały popełnili pomyłkę proceduralną - ponowny wybór w dniu 28 maja)
- mgr Ryszard Rogowski (28 maja 2001 - 21 sierpnia 2001) - (Wojewoda Opolski stwierdził nieważność uchwał podjętych w dniu 28 maja - wybór w dniu 21 sierpnia)
- mgr Ryszard Rogowski (21 sierpnia 2001 - 19 września 2001) - (Naczelny Sąd Administracyjny w dniu 18 września uchylił uchwałę Rady Miejskiej z 23 maja o odwołaniu Janusza Sanockiego, podtrzymał decyzję Wojewody Opolskiego o nieważności uchwał z 28 maja, zaś 19 września Wojewoda unieważnił uchwałę z 21 sierpnia a tym samym przywrócił go na stanowisko Burmistrza)
- mgr inż. Janusz Sanocki (19 września 2001 - 30 października 2001) - (Rada Miejska odwołała Zarząd)
- mgr Ryszard Rogowski (30 października 2001 - 18 listopada 2002)
- mgr Marian Smutkiewicz (18 listopada 2002 - 5 grudnia 2006)
- mgr Jolanta Barska (5 grudnia 2006 - obecnie urzęduje)
[edytuj] Znani Nysanie
Z miastem Nysa związani byli m.in.:
- Vincent Lucas Mrzyglód - Wybitny artysta malarz, konserwator i restaurator zabytków,
- Christoph Scheiner - astronom niemiecki, który odkrył czarne plamy na Słońcu oraz pierwszy superior kolegium jezuickiego w Nysie,
- Joseph von Eichendorff - poeta niemiecki,
- Konrad Bloch - biochemik amerykański pochodzenia niemieckiego, noblista 1964,
- książę biskup Franciszek Ludwik von Neuburg - biskup wrocławski i zarazem książę nyski, którego pontyfikat był jednym z najdłuższych w historii kościoła katolickiego,
- generał Friedrich Wilhelm von Steuben - jeden z bohaterów niepodległościowych Stanów Zjednoczonych,
- Max Herrmann-Neisse - poeta, pisarz i publicysta niemiecki,
- Benno Nehlert - niemiecki adwokat, pisarz i działacz turystyczny
- Eduard Grützner - malarz niemiecki,
- Karl Sczodrok (później zmienił nazwisko na Karl Schodrok) - nauczyciel, działacz kulturalny
- Reinhold Olesch - niemiecki slawista
- Bernhard Grzimek - lekarz weterynarii, profesor zoologii, twórca Narodowego Parku Serengeti, laureat Oscara w 1959
- Adolf Lorenz - lekarz austriacki, twórca współczesnej chirurgii ortopedycznej,
- Maria Merkert - założycielka Zgromadzenia Sióstr św. Elżbiety, błogosławiona
- Ernst Seger - rzeźbiarz niemiecki
- Paweł Dytko - polski kierowca rajdowy,
- Jerzy Kozarzewski - polski poeta,
- Wanda Pawlik - polska poetka,
- Kazimierz Dola - ksiądz, profesor historii
- Marta Klubowicz-Schembera - polska aktorka,
- prof. Edward Syty - artysta malarz,
- Piotr Gacek - polski siatkarz, wicemistrz świata z 2006 roku, wieloletni siatkarz Mechanika Nysa oraz AZS PWSZ Nysa,
- Hans Guido Mutke - niemiecki lotnik, pretenduje do miana pierwszego pilota, który zdołał przekroczyć w locie barierę dźwięku,
- Roman Wójcicki - reprezentant Polski w piłce nożnej, w 1982 roku zdobył z kadrą Piechniczka 3 miejsce na mistrzostwach świata, wychowanek ZKS Stal Nysa.
[edytuj] Miasta partnerskie
- Lüdinghausen - współpraca od 1992 r.
- Jesenik - współpraca od 1999 r.
- Sumperk - współpraca od 1995 r.
- Kołomyja - współpraca od 2000 r.
- Ingelheim - współpraca od 2002 r.
- Taverny - współpraca od 2002 r.
- Bałtijsk - współpraca od 2002 r. (nie jest kontynuowana)
[edytuj] Ludność
Liczba mieszkańców miasta:
- 2006 - 46 841
- 2004 - 47 793
- 2003 - 49 000
- 2002 - 48 442
- 1939 - 35 433
- 1933 - 35 037
- 1925 - 32 604
- 1919 - 29 415
- 1890 - 22 444
- 1885 - 21 837
- 1880 - 20 507
[edytuj] Bibliografia
- "Nysa-przystanek wędrowca" 2004 J.Daniel, I.Zielonka wyd.Inserat ISBN 83-912169-1-8
- "Nysa na dawnej pocztówce" 2003 Z.Zalewski wyd. MS Opole, Urząd Miejski w Nysie ISBN 83-88945-22-X
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Oficjalna witryna miasta Nysa
- Internetowe forum miasta Nysa
- Nysa w starych i nowych fotografiach
- Internetowa galeria fotografii starej i nowej Nysy
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
Przypisy
- ↑ Wcześniej stosowano pisownię Neiße.
- ↑ R. Pysiewicz-Jędrusik, A. Pustelnik, B. Konopska, Granice Śląska, Wrocław 1998, ISBN 83-911532-0-7.
- ↑ B. Dolata, Wyzwolenie Dolnego Śląska, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1985, s. 115.
- ↑ Z. Zalewski, Nysa na dawnej pocztówce, Opole 2003, s. 24.
Miasta powiatowe:
Brzeg • Głubczyce • Kędzierzyn-Koźle • Kluczbork • Krapkowice • Namysłów • Nysa • Olesno • Opole • Prudnik • Strzelce Opolskie
Miasta gminne:
Baborów • Biała • Byczyna • Dobrodzień • Głogówek • Głuchołazy • Gogolin • Gorzów Śląski • Grodków • Kietrz • Kolonowskie • Korfantów • Leśnica • Lewin Brzeski • Niemodlin • Otmuchów • Ozimek • Paczków • Praszka • Prószków • Ujazd • Wołczyn • Zawadzkie • Zdzieszowice
Miasta: Głuchołazy • Korfantów • Nysa • Otmuchów • Paczków
Gminy miejsko-wiejskie: Głuchołazy • Korfantów • Nysa • Otmuchów • Paczków
Gminy wiejskie: Kamiennik • Łambinowice • Pakosławice • Skoroszyce