Zbiornik retencyjny

Z Wikipedii

Zbiornik retencyjny (sztuczne jezioro zaporowe) - sztuczny zbiornik wodny, który powstał w wyniku zatamowania wód rzecznych przez zaporę wodną. Zazwyczaj powstają one w terenach górskich, gdzie koszt budowy zapory w węższej dolinie jest niższy. Zbiorniki te mogą pełnić wiele funkcji, wśród których pewne nawet się wykluczają (np. funkcja energetyczna i przeciwpowodziowa, funkcja zaopatrzenia w wodę i rekreacyjna). Utworzenie sztucznego zbiornika wodnego powoduje znaczące zmiany lokalnego środowiska naturalnego, często budowie zapór towarzyszą protesty ekologów.

Spis treści

1 Funkcje zbiorników retencyjnych
2 Podział zbiorników sztucznych
3 Przykłady zbiorników retencyjnych
- 3.1 Polska
- 3.2 Świat
4 Zobacz też:

[edytuj] Funkcje zbiorników retencyjnych

Podstawowe funkcje zbiorników retencyjnych to:

gromadzenie wód na potrzeby ludności i przemysłu,
wykorzystanie energii wodnej (hydroenergetyka),
ochrona przed powodziami lub utrzymanie żeglowności rzeki poprzez zmniejszenie nieregularności przepływów wody,
wykorzystanie w celach irygacyjnych,
rozwój turystyki, rekreacji i sportu.

W odniesieniu do zbiorników retencyjnych nie powinno używać się terminu jezioro, zarezerwowanego dla naturalnych zbiorników wodnych.

[edytuj] Podział zbiorników sztucznych

Zbiorniki retencyjne – zbiorniki, których zadaniem jest magazynowanie wody w okresach jej nadmiaru w celu wykorzystania jej w innym okresie. Zbiorniki retencyjne charakteryzują się dużymi różnicami poziomów wody. Wahania stanów zależą od wielkości dopływu wody ze zlewni oraz od potrzeb gospodarczych użytkowników.
Zbiorniki wyrównawcze – specyficzny rodzaj zbiorników, funkcjonują one jako zbiorniki pomocnicze przy dużych zbiornikach retencyjnych. Głównym zadaniem zbiorników wyrównawczych jest magazynowanie tzw. przepływów szczytowych ze zbiorników retencyjnych celem ich wyrównania.
Zbiorniki przepływowe – powstają w wyniku przegrodzenia rzek jazami, których zadaniem jest utrzymanie w zasadzie stałego poziomu piętrzenia. Typowe zbiorniki przepływowe nie maja zdolności retencyjnych i charakteryzują się w zasadzie stałym poziomem piętrzenia.
Zbiorniki suche – zbiorniki przeciwpowodziowe. Budowle piętrzące, tworzące zbiorniki suche mają urządzenia upustowe bez zamknięć. Rzeka swobodnie przepływa przez czaszę zbiornika i urządzenia upustowe, do czasu gdy przepływ staje się większy od zdolności przepustowych stopnia. Większe dopływy są magazynowane w zbiorniku. Po przejściu fali powodziowej następuje stopniowe opróżnienie zbiornika. Pomiędzy przejściami fal powodziowych czasze zbiorników najczęściej są wykorzystywane jako pastwiska.

[edytuj] Przykłady zbiorników retencyjnych

[edytuj] Polska

W Polsce istnieje 98 retencyjnych zbiorników wodnych (1994) o pojemności powyżej 1 hm³, z czego blisko połowa uruchomiona została przed II wojną światową.

Najstarszym z nich jest uruchomiony w 1848 roku zbiornik Mylof na rzece Brdzie.

Do najważniejszych polskich zbiorników retencyjnych należą: Soliński, Włocławski, Jeziorsko, Rożnowski, Goczałkowicki, Dobczycki, Czorsztyński, Otmuchowski, Nyski, Turawski, Żywiecki, Koronowski, Rybnicki.