We support WINRAR [What is this] - [Download .exe file(s) for Windows]

CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Audiobooks by Valerio Di Stefano: Single Download - Complete Download [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Alphabetical Download  [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Download Instructions

Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Adam Mickiewicz - Wikipedia, wolna encyklopedia

Adam Mickiewicz

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy polskiego poety. Zobacz też: inni ludzie o tym samym imieniu i nazwisku.
Adam Mickiewicz

Portret pędzla Walentego Wańkowicza, 1828

Autograf Adama Mickiewicza
Prawdziwe nazwisko Adam Bernard Mickiewicz
Data i miejsce urodzenia 24 grudnia 1798
Zaosie
Data i miejsce śmierci 26 listopada 1855
Konstantynopol
Narodowość polska
Dziedzina sztuki poezja
Styl Romantyzm
Ważne dzieła Pan Tadeusz
Dziady
Oda do młodości
Romantyczność
Sonety krymskie
Reduta Ordona
Muzeum artysty Muzeum Adama Mickiewicza w Paryżu
Adam Mickiewicz
Poraj
Poraj
Rodzina Mickiewicz
Rodzice Mikołaj Mickiewicz
Barbara Majewska
Małżeństwo Celina Szymanowska
Dzieci Maria, Helena, Władysław, Józef, Aleksander, Jan
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Adam Bernard Mickiewicz (ur. 24 grudnia 1798 w Zaosiu koło Nowogródka, zm. 26 listopada 1855 w Konstantynopolu) – polski poeta, działacz i publicysta polityczny, nazywany poetą przeobrażeń[1] oraz bardem słowiańskim[2]. Obok Juliusza Słowackiego oraz Zygmunta Krasińskiego uważany za największego poetę polskiego romantyzmu (grono tzw. Trzech Wieszczów) oraz literatury polskiej w ogóle[3][4], a nawet za jednego z największych na skalę europejską[5]. Członek Stowarzyszenia Filomatów, mesjanista związany z Kołem Sprawy Bożej Andrzeja Towiańskiego. Najwybitniejszy twórca dramatu romantycznego w Polsce[6], zarówno w ojczyźnie jak i w Europie zachodniej porównywany do Byrona i Goethego[7][8]. Prócz tego wykładowca literatury słowiańskiej na Collège de France.

Współcześnie znany przede wszystkim jako autor ballad, powieści poetyckich, dramatu Dziady oraz epopei narodowej Pan Tadeusz uznawanej za ostatni wielki epos.

Spis treści

Przodkowie

Według wzmianki zawartej w herbarzu Niesieckiego Mickiewiczowie herbu Poraj wywodzili się z rodu kniaziów Giedroyciów. Poeta był synem Mikołaja Mickiewicza herbu Poraj, adwokata przy sądach niższych w Nowogródku i komornika mińskiego oraz Barbary z Majewskich.

Matka Adama Mickiewicza pochodziła ze starego szlacheckiego rodu – była córką Mateusza Majewskiego herbu Starykoń oraz Anny z Orzeszków. Jej dziadkami ze strony ojca byli Michał Majewski herbu Starykoń oraz Barbara z Topolskich – z rodziny szlacheckiej od dawna osiadłej na Nowogródczyźnie.

Mikołaj Mickiewicz był pierwszą w rodzie Mickiewiczów osobą wykształconą, posiadł znajomość prawa oraz dziedzin z nim związanych. To on wpoił swoim synom potrzebę dalszego, ustawicznego kształcenia się. Ojciec Mikołaja i dziad Adama Bernarda – Jakub Mickiewicz był, jak się wydaje, półanalfabetą z częściową jedynie znajomością pisma, natomiast swoje braki w wykształceniu nadrabiał szlachecką krewkością. Wydaje się też, że jego bracia, stryjeczni dziadowie poety (np. Bazyli Mickiewicz) odznaczali się nieco większą od Jakuba znajomością sztuki pisania. Ród Mickiewiczów był familią awanturników, gwałtowników i rębajłów – dwóch dziadów stryjecznych Adama, a braci Jakuba Mickiewicza – Bazyli i Adam Mickiewiczowie, zginęło w karczmie lub na ulicy w pijackich burdach pomiędzy odurzoną trunkami szlachtą i nietrzeźwymi żołnierzami. Jednym z nich był Bazyli Mickiewicz – lichwiarz i awanturnik, którego pobił ze skutkiem śmiertelnym jego bliski współpracownik w lichwiarskim procederze – Jacek Saplica. Drugi z dziadów stryjecznych Adama Bernarda – Adam Mickiewicz został ubity na ulicy w wyniku ordynarnego zatargu z pijanym żołnierstwem.

Również i Mikołaj Mickiewicz – ojciec poety, był natury gwałtownej. Potrafił wyrwać w porywie wściekłości pęk włosów z głowy swego kolegi, adwokata Tadeusza Hatowskiego. Został też pobity przez własnych klientów w czasie wykonywania obowiązków sądowych. Mikołaj Mickiewicz uczestniczył czynnie w insurekcji kościuszkowskiej.

Dziad Adama Bernarda – Jakub Mickiewicz podreperował nieco status materialny rodu biorąc za żonę posażną pannę – Teodorę Pękalską. Walczył z Rosjanami w czasie konfederacji barskiej. Wreszcie pradziad poety – Krzysztof Mickiewicz herbu Poraj – w okresie III wojny północnej stronnik Stanisława Leszczyńskiego, który przeniósł się spod Lidy pod Nowogródek – jest pierwszym nieco lepiej znanym genealogom przodkiem poety. Tradycja rodzinna rodu podawała również, że jeden z przodków Mickiewiczów uczestniczył w wyprawie wiedeńskiej Jana III. Zdaniem niektórych badaczy może to świadczyć, że przodkowie Krzysztofa Mickiewicza – pradziada poety, przybyli pod Lidę z ziem koronnych, ponieważ wojska Wielkiego Księstwa Litewskiego nie walczyły w wyprawie wiedeńskiej (walczyły tam jedynie wojska koronne). Najdawniejszymi znanymi i pewnymi atentatami wielkiego poety są: Walenty Mickiewicz herbu Poraj, urodzony około 1680 roku oraz Jan Mickiewicz herbu Poraj – syn Walentego.

Gorącym temperamentem odznaczali się również przodkowie Adama Bernarda po linii jego matki. Jego dziad – Mateusz Majewski herbu Starykoń był zarządcą majątków możnego rodu Uzłowskich w Czombrowie. Odznaczył się tym, że w okresie walk powstańczych 1794 dokonał na czele sześćdziesięciu szlacheckich rębajłów najazdu na sąsiada, z którym Uzłowscy byli w prywatnym sporze majątkowym.

Kłopoty z wywodem szlachectwa

Jako drobna i niebogata szlachta mieli Mickiewiczowie z powodu braku stosownych dokumentów kłopoty z dowiedzeniem swego szlachectwa.

Po raz pierwszy w 1787 awanturniczy szlachcic Janiszewski pozwał ich przed sąd za rzekome przywłaszczenie sobie przez nich tytułu szlacheckiego. W razie jego wygranej zostaliby Mickiewiczowie obróceni w chłopstwo i zwróceni prawowitemu właścicielowi. Proces ten Janiszewski przegrał, ponieważ szlacheccy deputaci potwierdzili, że ród ten pieczętuje się herbem Poraj, a ich zawołaniem wojennym jest słowo – "Rymwid".

Po raz drugi Mickiewiczowie musieli dowieść swego szlachectwa w 1804, już przed carskim wymiarem sprawiedliwości. W razie niemożności przeprowadzenia dowodu groziło członkom rodziny 25 lat służby wojskowej, wysiedlenie w głąb Rosji oraz obrócenie w chłopstwo. Mikołaj Mickiewicz i tym razem poradził sobie z dowiedzeniem szlacheckiego pochodzenia.

Kolejne rewizje od korzystnych dla rodu wyroków próbowały przeprowadzić urzędy carskie w latach 1834 i 1839. Ostatecznie w roku 1842 Heroldia w Petersburgu uznała ich tytuł szlachecki, co zakończyło bolesne dla Mickiewiczów spekulacje wokół ich plebejskiego rzekomo pochodzenia.

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

W latach 1807-1815 uczęszczał do dominikańskiej szkoły powiatowej. W wieku 17 lat skończył szkołę miejscową. Studiował nauki humanistyczne na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie z zamiarem zdobycia zawodu nauczyciela. W czasach studenckich był jednym ze współzałożycieli Towarzystwa Filomatów, tajnej organizacji, która z czasem przekształciła się w spiskową organizację narodową.

Dom Adama Mickiewicza w Nowogródku
Dom Adama Mickiewicza w Nowogródku

Więzienie, zesłanie i emigracja

W roku 1819 rozpoczął pracę jako nauczyciel w Kownie, gdzie mieszkał do roku 1823. Podczas pobytu w Kownie napisał rozprawę, za którą w roku 1822 otrzymał tytuł magistra filozofii. Wówczas też został zainicjowany w stopniu czeladnika do masonerii.[9] W 1823 r. został aresztowany i uwięziony w klasztorze bazylianów w Wilnie (od jesieni 1823 roku do marca 1824), a następnie skazany za udział w tajnych młodzieżowych organizacjach na zesłanie w głąb Rosji. W latach 1824-1829 przebywał w Petersburgu, Odessie, Moskwie oraz na Krymie. W Rosji zetknął się ze środowiskiem przyszłych dekabrystów; poznał też Aleksandra Puszkina. Następnie podróżował po Europie – początkowo w roku 1829 udał się do Niemiec, potem do Włoch i Szwajcarii. W 1831 r. przyjechał do Wielkopolski z zamiarem przekroczenia granicy i udania się do ogarniętego powstaniem Królestwa Polskiego, lecz ostatecznie pozostał w Dreźnie do roku 1832. Czytał wtedy wnikliwie dzieła Henriego de Saint-Simona.

Adam Mickiewicz
Adam Mickiewicz

Pobyt w Paryżu

Z Drezna udał się do Paryża, gdzie osiadł na emigracji. W 1834 ożenił się z Celiną Szymanowską, z którą miał sześcioro dzieci – córki Marię i Helenę oraz czterech synów: Władysława (1838-1926), Józefa (1850-1938), Aleksandra oraz Jana. W Paryżu nawiązał współpracę z działaczami emigracyjnymi, pisał artykuły i pisma publicystyczne. W latach 1839-1840 był profesorem literatury łacińskiej w Lozannie w Szwajcarii, a w roku 1840 objął katedrę języków słowiańskich w College de France. W latach 1841-1844 był prezesem Wydziału Historycznego Towarzystwa Literackiego w Paryżu.[10] W Paryżu zaprzyjaźnił się z fotografem Michałem Szweycerem, oraz w roku 1841 związał się z reprezentantem nurtu polskiego mesjanizmuAndrzejem Towiańskim. W 1844 roku władze francuskie zawiesiły Mickiewicza w czynnościach profesora z powodu politycznej wymowy wykładów oraz propagowania towianizmu. W swoich wykładach głosił poglądy jawnie antykatolickie (Wykład IV).

Adam Mickiewicz z Sadykiem Paszą w Turcji, akwarela Juliusza Kossaka
Adam Mickiewicz z Sadykiem Paszą w Turcji, akwarela Juliusza Kossaka

Ostatnie lata życia

W roku 1847 zerwał stosunki z Towiańskim. W czasie Wiosny Ludów (1848) utworzył we Włoszech legion polski. Po powrocie do Paryża był współzałożycielem i redaktorem pisma "Trybuna Ludów" (Tribune des Peuples). W 1851 został poddany nadzorowi policyjnemu. Od 1852 pracował w Bibliotece Arsenału. We wrześniu 1855 roku, podczas wojny krymskiej wyjechał do Konstantynopola w Turcji, aby tworzyć oddziały polskie (Legion Polski), a także złożony z Żydów tzw. Legion Żydowski do walki z carską Rosją. Zmarł nagle podczas epidemii cholery (prawdopodobnie na tę chorobę, choć ostatnio coraz częściej mówi się, że mógł zostać otruty arszenikiem lub doznać wylewu krwi do mózgu). Jego ciało zostało przewiezione do Paryża i w 1855 pochowane na cmentarzu des Champeaux w Montmorency, a w roku 1890 przeniesione na Wawel, co stało się pretekstem manifestacji politycznej.

Portret Adama Mickiewicza autorstwa Henryka Rodakowskiego
Portret Adama Mickiewicza autorstwa Henryka Rodakowskiego
Ulica Adama Mickiewicza w Rzymie
Ulica Adama Mickiewicza w Rzymie

Twórczość

Debiutował Zimą miejską na łamach "Tygodnika Wileńskiego" w 1818. Ten najwcześniejszy okres twórczości Wieszcza zwykło się określać mianem okresu wileńsko-kowieńskiego[11]. Mickiewicz pozostawał wówczas pod znacznym wpływem Voltaire'a, którego tłumaczył na język polski; młody poeta głosił sceptycyzm poznawczy, zakłamanie historii i wolę racjonalnego poznania. Wynika z tego, że osobowość i światopogląd młodego Mickiewicza, podobnie jak zresztą młodego Słowackiego, dorastały w uwielbieniu literatury klasycznej[12][13]. Prócz tego znakomita większość jego twórczości z lat 1818-1821 była w gruncie rzeczy poetyckim manifestem wciąż na nowo określanego Stowarzyszenia Filomatów.

W 1820 opublikował Odę do młodości – utwór przynależy jeszcze do poetyki postklasycyzmu, ale już wyłamuje się z ideałów oświecenia. Oda nawoływała do czynnej walki, wyrażała wiarę w moc rewolucyjnego przekształcania rzeczywistości, siłę młodości i zbiorowości. Dzięki temu w XIX wieku bywała często śpiewana podczas powstań narodowych. Przetłumaczona została przy tym na prawie wszystkie języki europejskie, wywołując w swoim czasie sporo kontrowersji, np. we Francji[14]. Podobnie ideały ojczyzny, nauki, cnoty, męstwa, pracy i zgody głosiła napisana w rok wcześniej oda klasyczna Hej, radością oczy błysną. Pod koniec roku 1820 drukiem ukazał się kolejny ze znanych wierszy wczesnego Mickiewicza: Pieśń Filaretów, którego treść odnosiła się z rewolucyjnym przesłaniem do wszystkich kręgów filareckich (filologów, historyków, chemików, matematyków). Początek utworu jest naśladownictwem burszowskiej[15] pieśni niemieckiej:

Hej, użyjmy żywota!

Wszak żyjem tylko raz;
Niechaj ta czara złota
Nie próżno wabi nas bo jest nas czas.

— A. Mickiewicz, Pieśń Filaretów, Grudzień 1820

Wszystkie trzy pieśni szczególny nacisk kładą na ideał wspólnoty, zwłaszcza w sensie duchowym, oraz gwałtowny aktywizm społeczny. Klasyczna harmonia w szczególny sposób łączy się tutaj z dynamizmem życia, co sygnalizuje przynależność utworów do czasów pośredniczących między dwoma epokami.

W 1822 powstał zbiór Ballad i romansów uważany powszechnie nie tylko za właściwy debiut Mickiewicza, ale również za dzieło oficjalnie rozpoczynające epokę romantyzmu w Polsce[16]. Sporo kontrowersji wywołała w swoim czasie ballada otwierająca cykl[17], Romantyczność, zwłaszcza śmiałym przełożeniem ludowości nad postęp cywilizacyjny, kreacją nowego typu wzoru moralnego (młoda wiejska dziewczyna zdradzająca skrajną nierównowagę emocjonalną)[18] oraz dość jednostronnie odczytywaną krytyką ówczesnego autorytetu naukowego, profesora samego poety, Jana Śniadeckiego. Zamysł fabularny Romantyczności znalazł w późniejszym czasie rozwinięcie w postaci epizodu z życia Konrada w IV części Dziadów.

Adam Mickiewicz, dagerotyp z 1840
Adam Mickiewicz, dagerotyp z 1840

Ballady i romanse oprócz ballad (poważnych i ironicznych) zawierały również przypowiastki sentymentalne. Utwory zbioru cechował typowo romantyczny zwrot w stronę folkizmu i niesamowitości, mocno zaakcentowane moralne przesłanie oraz przekonanie o transcendentnych, metafizycznych powiązaniach między dobrem a złemzbrodnią i karą. Sentencjonalne, ludowe wyobrażenie moralności było u wczesnego Mickiewicza stale obecne, co najdobitniej pokazuje obrzęd gusła w II części Dziadów.

Dalsze wiersze z okresu kowieńsko-wileńskiego z lat 1822-1824 są w dużej mierze swobodnymi przeróbkami utworów Lorda Byrona, Jeana Paula oraz Jeana de La Fontaine'a. Wśród nich znalazł się jednak jeszcze jeden szeroko omawiany wiersz poety – Do Joachima Lelewela. W napisanym w 1822 poemacie poświęconym znanemu wówczas działaczowi politycznemu, Joachimowi Lelewelowi, Mickiewicz stara się trzeźwo ocenić dziedzictwo rewolucji francuskiej oraz rolę rewolucji w ogóle, jako faktu społecznego mającego wpływ na przebieg dziejów. Inną próbą podważenia despotyzmu był poemat heroikomiczny Kartofla – utwór głoszący apoteozę nauki, postępu, rozumu i pracy. Dość wymowna jest tu apostrofa do Adama Chreptowicza, reprezentanta arystokracji litewskiej, "uprawcy ziemlanki".

Koncepcja dramatu słowiańskiego

4 kwietnia 1843 na Collège de France Adam Mickiewicz wygłosił Lekcję XVI określaną jako ostatnia teoria dramatu romantycznego w literaturze europejskiej[19]. Wykład dotyczył konkretnie analizy Nie-Boskiej komedii Zygmunta Krasińskiego, która pozwoliła na wyciągnięcie szerszych niż literackie, bo również historiozoficznych wniosków. Całość składała się na koncepcję tzw. dramatu słowiańskiego. Mickiewicz za Percy'm Bysshe Shelleyem, Samuelem Taylorem Coleridgem, Johannem Gottfriedem Herderem, Gottholdem Ephraimem Lessingiem, Jakobem Michaelem Reinholdem Lenzem oraz Johannem Heinrichem Merckiem[20] głosił, iż odnowa współczesnego teatru nastąpić powinna poprzez zaakcentowanie jego pierwiastków narodowych[21].

Związek Mickiewicza z polskim romantyzmem i klasycyzmem

Powszechnie zwykło się uznawać Adama Mickiewicza za prawodawcę polskiego romantyzmu[22], szczegółowa analiza jego dzieł i postawy artystycznej (podobne jak u Goethego, Hugo czy Byrona) wykazuje jednak pośrednictwo Wieszcza między oświeceniowym klasycyzmem a romantyzmem. Alina Witkowska zauważa, że pomimo powszechnego przekonania podsyconego kontrowersyjną Romantycznością, Mickiewicz nie tylko nie negował dziedzictwa Oświecenia, ale nawet wybierał z niego najcenniejsze zdobycze jak np. kunsztowność formy czy wolteriański racjonalizm[23]. Adam Czerniawski zwraca z kolei uwagę na mimetyczność utworów poety. W Światach umownych pisze:

Mickiewicz urodził się za późno, że niewiele ma wspólnego ze Słowackim, Malczewskim, Byronem czy Keatsem, że natomiast bliższy jest estetyce Krasickiego, Pope'a, Racine'a. W takim świetle program ścisłego obiektywizmu przestaje być zaskakujący.
— A. Czerniawski, Światy umowne, Warszawa 2001, str. 74

Dodatkowym dowodem na klasyczną mimetyczność czy wręcz realizm utworów Mickiewicza mają być wg. Czerniawskiego programowe cytaty; "widzę i opisuję" z Pana Tadeusza, "i wszystko wiernie odbijam" z Liryków lozańskich, czy "sceny historyczne i charaktery osób działających skreślił sumiennie, nic nie dodając i nigdzie nie przesadzając" z III cz. Dziadów[24]. Wierność realiom u Mickiewicza (przeciwstawiona romantycznemu uwielbieniu niesamowitości i fantastyki) wynikała jednak z poczucia narodowego obowiązku, co zauważa Marian Ursel kolidując autora Dziadów ze wczesną twórczością Słowackiego[25]. Do podobnych wniosków dochodziła również europejska krytyka literacka:

Uczucia miłości czy przerażenia bliskie naturze zachowują swoje nieokreślone piętno; mówiący językiem gminu poeta pozostawia również polom, jeziorom, lasom ich subtelną mowę: nie zamienia ich w bogów i boginie, nie opisuje z infantylnym i małostkowym naśladownictwem, mówi o tym, co widzi, kiedy harmonia lub kontrast kierują go na przedmioty zewnętrzne; a uczucie, jakie rodzi się mimochodem z jego słów jest poezją, owym odblaskiem, jaki oko człowieka rzuca na przyrodę
— F. Miaskowski i G. Fulgence, Konrad Wallenrod, Le Globe, 25 kwietnia 1830

Bliskość Mickiewicza poetyce klasycyzmu widoczna jest również w zamiłowaniu Wieszcza do pisania bajek w duchu La Fontaine'a i Ignacego Krasickiego, tworzonych zwłaszcza w latach 1832-1834.

Z drugiej jednak strony, jak zauważają badacze literatury, romantyzm polski jest mickiewiczowski[26], ponieważ "niemal wszystko powstawało za przykładem Mickiewicza, przeciw Mickiewiczowi, wobec Mickiewicza"[27].

Mickiewicz jako prekursor fantastyki naukowej

Antoni Smuszkiewicz w jednej z pierwszych polskich monografii dotyczącej literatury fantastyczno-naukowej wykazuje pośredni wpływ nieopublikowanej Historii przyszłości Mickiewicza na powstanie tego gatunku. Dzieło nie zostało nigdy opublikowane, a rękopis zaginął; dość sporo informacji dostarczają o nim jednak liczne pozostawione zapiski i listy do przyjaciół poety. Antoni Edward Odyniec w liście do Juliana Korsaka nazwał wręcz Historię przyszłości "Don Kichotem swojego czasu"[28].

Współcześni badacze literatury zgodnie uznają że nieopublikowane dzieło Mickiewicza mogło zrewolucjonizować literaturę światową[29][30][31]; najprawdopodobniej wyprzedzało wizje Juliusza Verne'a, Herberta George'a Wellsa i Jerzego Żuławskiego[32][33], a nawet prześcigało je w naukowo-technicznych i społecznych spekulacjach[34].

Mickiewicz w pisaniu Historii przyszłości (niektóre fragmenty powstały w języku francuskim) inspirował się twórczością dwóch rosyjskich prozaików: Tadeusza Bułharyna i Włodzimierza Odojewskiego.

Działalność przekładowa

Adam Mickiewicz dość wcześnie zajął się działalnością przekładową. Już w 1817 "spolszczył"[35] dwie sztuki Voltaire'aa, Éducation d'un prince i Gertrude, ou Éducation d'une fille, którym nadał tytuły Mieszko, książę Nowogródka oraz Pani Aniela. Tłumaczenie to było w istocie parafrazą francuskich utworów, z przesunięciem akcentu na bardziej hermetyczną, narodową tematykę.

Lata 1819-1829 twórczości Mickiewicza obfitowały w liczne dalsze lub bliższe oryginałowi parafrazy, które autor podpisywał jako wiersze swojego autorstwa, sygnalizując tylko źródło inspiracji. Tak powstały: Do Pryska z Horacego, Amalia oraz Światło i ciepło z Friedricha Schillera, bajka Pies i wilk i Zając i żaba z Jeana de La Fontaine'a, Nowy rok z Jeana Paula, Pożegnanie Childe Harolda, Ciemność, Sen i Eutanazja z George Gordona Byrona, fragment dramatu Podróżny Johanna Wolfganga Goethego, The meeting of the water Tomasza Morusa, luźne interpretacje sonetów Francesco Petrarki, arabska pieść Almotenabby wg tłumaczenia Josepha Louisa Lagrange, Nauka i Co to jest? Johanna Wilhelma Ludwiga Gleima, Olimpia I z Pindara. Ważne miejsce zajmuje tu również Ugolino, przekład fragmentu Boskiej komedii Dantego Alighieri, dokonany ok. 1827. Charakter przekładu ballady Schillera ma również pieśń Dziewicy w II części Dziadów.

W okresie rosyjskim Mickiewicz zainteresował się europejskim dramatem historycznym, czego owocem były dwa fragmenty przekładów Friedricha Schillera Don Carlosa, kroniki 1798-1824 oraz Romeo i Julii Szekspira. Tłumaczenie pierwszego z nich datuje się na lata między 1821 a 1823. Pierwodruk ukazał się jednak dużo później, bo w 1834 i 1835 w Wilnie z inicjatywy Józefa Krzeczkowskiego, prawdopodobnie bez zgody autora. Z kolei data przekładu fragmentu Romeo i Julii jest nie do końca znana. W. Bruchnalski wskazuje tu rok 1827. Fragment opublikowany został przez Antoniego Edwarda Odyńca w 1830 na łamach noworocznika Melitele. W późniejszym czasie przedrukowany został w VIII tomie Poezyj w 1836, a następnie w IV tomie Pism w 1844.

W 1830-1840 Mickiewicz ogłosił drukiem Do H***, naśladowanie z Goethego, Arymana i Oromaza z Zenda Westy, kolejne bajki La Fontaine'a – Chłop i żmija i Koza, kózka i wilk, Exegi Munimentum Aere Perennius z Horacego.

W 1840 powstał przekład Mickiewicza początkowych fraz Sofijówki Stanisława Trembeckiego na język łaciński.

Ostatnim i zarazem najważniejszym przekładem Mickiewicza było tłumaczenie Giaura Byrona na język polski, opublikowane wraz z tłumaczeniem Korsarza tegoż autora, dokonanym przez Antoniego Edwarda Odyńca, w Paryżu 1 1834. Z powodów politycznych datę publikacji zmieniono na przedpowstaniową, 1829. Mickiewiczowski przekład Giaura, podobnie jak fragment Boskiej komedii, uznawany jest za oficjalną wersję tego tekstu w Polsce.

Działalność publicystyczna

Stub sekcji Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Spuścizna

Symboliczny grób poety znajduje się w powstałym w 1955 Muzeum Adama Mickiewicza w Stambule.

Syn poety Władysław Mickiewicz ufundował w 1903 w Paryżu Muzeum, gromadzące pamiątki po ojcu i niektóre rękopisy jego utworów. Znajduje się ono w gmachu Biblioteki Polskiej na Wyspie Świętego Ludwika.

Adam Mickiewicz w oczach krytyki zagranicznej

Stub sekcji Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Dzieła

Pomniki Adama Mickiewicza

Przypisy

  1. A. Witkowska, Romantyzm, Warszawa 2003, str. 237
  2. Adam Mickiewicz w oczach Francuzów, Warszawa 1999, str. 12
  3. S. Treugutt, Mickiewicz – domowy i daleki, w: A. Mickiewicz, Dzieła I, Warszawa 1998, str. 7
  4. E. Zarych, Posłowie w: A. Mickiewicz, Ballady i romanse, Kraków 2001, str. 76
  5. A. Wójcik i M. Englender, Budowniczowie gwiazd 1, Warszawa 1980, str. 19-10
  6. T. Macios, Posłowie do: A. Mickiewicz, Dziady, Kraków 2004, str. 239-140
  7. T. Macios, Posłowie do: A. Mickiewicz, Dziady, Kraków 2004, str. 239
  8. Adam Mickiewicz w oczach Francuzów, Warszawa 1999, str. 13
  9. Ludwik Hass Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej XVIII i XIX wieku Wrocław 1982 s. 284
  10. Anna Mazanek, Towarzystwo Historyczno-Literackie, w: Literatura Polska, przewodnik encyklopedyczny, Warszawa 1985, t. II, s. 482.
  11. Trwał on do roku 1824
  12. A. Witkowska, Romantyzm, Warszawa 2003, str. 239
  13. Wł. Szturc, O obrotach sfer romantycznych, Kraków 1997, str. 34
  14. Alphonse d'Herdelbot, Literatura polska w: Adam Mickiewicz w oczach Francuzów, Warszawa 1999, str. 48-49
  15. Wg wyjaśnienia wydawcy A. Mickiewicz, Dzieła I, Warszawa 1998: burszowskiej – tzn. wesołej studenckiej
  16. A. Witkowska, Romantyzm, Warszawa 2003, str. 237
  17. W rzeczywistości Ballady i romanse otwiera sielanka Pierwiosnek, powszechnie zwykło się jednak uważać, iż najbardziej reprezentatywnym i otwierającym utworem jest Romantyczność
  18. A. Ważyk, Cudowny kantorek, Warszawa 1979, str. 17
  19. Wł. Szturc, Teoria dramatu romantycznego w Europie XIX wieku, Kraków 1999, str. 211
  20. Wł. Szturc, Teoria dramatu romantycznego w Europie XIX wieku, Kraków 1999, str. 211
  21. Wł. Szturc, Teoria dramatu romantycznego w Europie XIX wieku, Kraków 1999, str. 211
  22. A. Witkowska, Romantyzm, Warszawa 2003, str. 237
  23. A. Witkowska, Romantyzm, Warszawa 2003, str. 237
  24. A. Czerniawski, Światy umowne, Warszawa 2001, str. 75
  25. M. Ursel, Wstęp do: J. Słowacki, Powieści poetyckie, Wrocław 1987, str. 14
  26. S. Treugutt, Mickiewicz – domowy i daleki w: A. Mickiewicz, Dzieła I, Warszawa 1998, str. 8
  27. Ibid.
  28. List E. Odyńca do J. Korsaka z dnia 9 maja 1829
  29. A. Smuszkiewicz, Zaczarowana gra. Zarys dziejów polskiej fantastyki naukowej, Poznań 1982, str. 40-41
  30. S. Skwarczyńska, Mickiewicza "Historia przyszłości" i jej realizacje literackie, Łódź 1964
  31. A. Wójcik, M. Englender, Budowniczowie gwiazd, Warszawa 1980, str. 20
  32. A. Smuszkiewicz, Zaczarowana gra. Zarys dziejów polskiej fantastyki naukowej, Poznań 1982, str. 40-41
  33. A. Wójcik, M. Englender, Budowniczowie gwiazd, Warszawa 1980, str. 20
  34. A. Smuszkiewicz, Zaczarowana gra. Zarys dziejów polskiej fantastyki naukowej, Poznań 1982, str. 40-41
  35. Określenie A. Witkowskiej z książki Romantyzm, Warszawa 2003, str. 238. Sugeruje ona, że przekład był w istocie parafrazą utworu

Zobacz też

Linki zewnętrzne

Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Sub-domains

CDRoms - Magnatune - Librivox - Liber Liber - Encyclopaedia Britannica - Project Gutenberg - Wikipedia 2008 - Wikipedia 2007 - Wikipedia 2006 -

Other Domains

https://www.classicistranieri.it - https://www.ebooksgratis.com - https://www.gutenbergaustralia.com - https://www.englishwikipedia.com - https://www.wikipediazim.com - https://www.wikisourcezim.com - https://www.projectgutenberg.net - https://www.projectgutenberg.es - https://www.radioascolto.com - https://www.debitoformtivo.it - https://www.wikipediaforschools.org - https://www.projectgutenbergzim.com