Perú

Na Galipedia, a wikipedia en galego.

Xeografía en progreso: Este artigo de xeografía é, polo de agora, só un esbozo. Traballa nel e contribúe a que a Galipedia mellore e medre.

República do Perú¹


Bandeira	Escudo

Lema: "Firme y feliz por la unión" (español: Firme e feliz pola unión")
Himno nacional: Himno Nacional do Perú ²



Capital • Poboación	Lima n/d
Cidade máis poboada	Lima
Linguas oficiais	Español, Quechua, Aimara
Forma de goberno	República presidencialista
Presidente Vicepresidente Primer Ministro	Alan García Pérez Luis Giampietri Rojas Jorge Del Castillo Gálvez
Independencia • Declarada • Consolidada	de España 28 de xullo de 1821 9 de decembro de 1824
Superficie • Total • % auga Fronteiras Costas	Posto 20º 1.285.215,6 km² 0,4 5.536 km 3.080 km
Poboación • Total • Densidade	Posto 39º 27.219.264 (censo 2005) n/d
PIB (nominal) • Total (2006) • PIB per cápita	Posto 55º US$ 93.268 mill. US$ 3.374 (2006)
PIB (PPA) • Total (2006) • PIB per cápita	Posto 51º US$ 185.591 US$ 6.715 (2006)
IDH	n/d
Moeda	Nuevo sol (S/., `PEN`)
Xentilicio	Peruano(a)
Fuso horario	UTC-5
Dominio de Internet	.pe
Prefixo telefónico	`+51`
Prefixo radiofónico	`OAA-OCZ, 4TA-4TZ`
Código ISO	604 PER PE
Membro de: CSN, ONU, OEA, APEC, CAN, Mercosur
¹ República Peruana ata 1979. ² Orixinalmente "Marcha Nacional do Perú". ³ As linguas nativas (coma o quechua e o aimara) son cooficiais nas zonas onde predominan. ⁴ Asociado.
Tódolos países do mundo

O Perú é un país da Sudamérica, limitado a norte por Ecuador e por Colombia; a leste por Brasil, Bolivia e Chile; e a sur e oeste polo Océano Pacífico. Capital: Lima.

O Perú é membro da Comunidade Andina. Xefe de Estado: presidente Alejandro Toledo.

[editar] Historia

Ver artigo principal: Historia do Perú.

Antes da chegada dos españois, o Perú foi o territorio de varias culturas pre-Inca e, máis tarde, do Imperio Inca.

Francisco Pizarro desembarcou na costa peruana en 1532 e na fín da década de 1530 o Perú xa era un virreino e unha grande fonte de ouro e prata para España.

O Perú declarou a súa independencia da España o 28 de xullo de 1822.

Nas décadas seguintes, o Perú foi sacudido pola instabilidade política, innúmeros golpes de estado e dúas guerras perdidas contra o Chile e, en 1866 unha guerra contra a España.

En 1872, asume o primeiro presidente civil do Perú: Manuel Pardo, que catro anos despois sería sucedido polo heroe da guerra contra a España, xeneral Mariano Ignacio Prado.

En 1879 ten inicio a Guerra do Pacífico, na cal o Perú, aliado á Bolivia, viuse derrotado fronte o Chile. O Perú perdeu a provincia de Tarapacá, rica en salitre, e a cidade de Tacna. Esta somente sería devolvida ao Perú en 1929.

[editar] Política

Ver artigo principal: Política do Perú.

[editar] Subdivisións

Ver artigo principal: Subdivisións do Perú.

O Perú divídese en 25 rexións e estes divídense en 194 provincias, máis a Provincia constitucional o Callao.

[editar] Xeografía

Ver artigo principal: Xeografía do Perú.

[editar] Economía

Ver artigo principal: Economía do Perú.

[editar] Demografía

Ver artigo principal: Demografía do Perú.

O Perú é un dos tres países das Américas en que os pobos indíxenas constituen a maioría da poboación - os outros dous son a Bolivia e a Guatemala. Case a metade de todos os peruanos, 45% da poboación, son amerindios. Os dous maiores grupos étnicos indíxenas son os quechua e, en números pouco menores, os aymará. Alén destes dous grandes grupos existen varias dúcias de pequenas tribos amerindias espalladas polo país, para aló dos Andes e na cunca amazónica. Os mestizos, termo que designa persoas de sangue misto amerindio e europeo (maioritariamente español), constituen preto de 37% da poboación. Os peruanos de orixe europea son preto de 15% da poboación. Existen tamén números máis pequenos de persoas de orixe africana e, recentemente, tamén xaponesa e chinesa. Na última década, os peruanos de heranza asiática alcanzaron grandes conquistas nos campos empresarial e político: un ex-presidente, varios antigos membros do goberno e varios membros do congreso peruano son de orixe xaponesa ou chinesa.