ประเทศเปรู

จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี

เปรู (Peru) หรือชื่อทางการคือ สาธารณรัฐเปรู (Republic of Peru) (สเปน: República del Perú) ตั้งอยู่ทางส่วนตะวันตกของทวีปอเมริกาใต้ มีพรมแดนทางทิศเหนือติดกับประเทศเอกวาดอร์ และ ประเทศโคลอมเบียทิศตะวันออกติดกับประเทศบราซิล และ ประเทศโบลิเวีย ทางทิศใต้ติดกับประเทศชิลี และทิศตะวันตกติดกับมหาสมุทรแปซิฟิก มีขนาดประมาณ 2.5 เท่าของประเทศไทย

ประเทศเปรู เป็นที่ตั้งของนครคุสโค เมืองหลวงของอาณาจักรอินคา ซึ่งเป็นจักรวรรดิที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในทวีปอเมริกา^[1] ภายหลังตกเป็นอาณานิคมของประเทศสเปน และได้รับเอกราชในปี พ.ศ. 2364

เนื้อหา 1 ประวัติศาสตร์ 1.1 ยุคก่อนอินคา 1.2 ยุคอินคา 1.3 การปกครองของสเปน 1.4 สาธารณรัฐเปรู 2 การปกครอง 3 การแบ่งเขตการปกครอง 4 ภูมิศาสตร์ 4.1 ภูมิประเทศ 5 เศรษฐกิจ 5.1 สภาวะเศรษฐกิจโดยรวม 5.2 สภาวะในปัจจุบัน 6 ประชากร 7 วัฒนธรรม 7.1 อาหาร 7.2 งานเทศกาล 8 อ้างอิง

[แก้] ประวัติศาสตร์

[แก้] ยุคก่อนอินคา

จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ที่หลงเหลืออยู่มากมายในประเทศเปรู แสดงให้เห็นว่ามีอารยธรรมต่าง ๆ เกิดขึ้นในประเทศเปรูก่อนอารยธรรมอินคา ^{[2] [3]}ได้แก่

• อารยธรรมชาวิน (ประมาณ 400 ปีก่อนพุทธศักราช ถึง พ.ศ. 350)
• อารยธรรมโมเช (ประมาณ พ.ศ. 650 ถึง พ.ศ. 1350) พัฒนาขึ้นบริเวณชายฝั่งตอนเหนือของเปรู
• อารยธรรมนาซคา (ประมาณ พ.ศ. 800 ถึง พ.ศ. 1300) เป็นอารยธรรมที่เจริญขึ้นในช่วงเดียวกับอารยธรรมโมเช มีศูนย์กลางอยู่บริเวณชายฝั่งตอนใต้ เส้นนาซคาที่มีชื่อเสียงก็ถูกสร้างขึ้นในยุคนี้
• อารยธรรมทิวานาโค (ประมาณ พ.ศ. 1050 ถึง พ.ศ. 1450) โบราณสถานที่ถูกสร้างในยุคทิวานาโคอยู่ในทางตะวันตกของเมืองลาปาซ ในประเทศโบลิเวีย
• อารยธรรมวาริ (ประมาณ พ.ศ. 1100 ถึง พ.ศ. 1650)
• อารยธรรมชิมู (ประมาณ พ.ศ. 1450 ถึง พ.ศ. 2000)

[แก้] ยุคอินคา

ดูเพิ่มที่ อาณาจักรอินคา

อาณาจักรอินคาก่อตั้งขึ้นตั้งแต่ประมาณกลางพุทธศตวรรษที่ 18 แต่เริ่มมีอำนาจขึ้นเมื่อประมาณ พ.ศ. 1981 ในสมัยของพาชาคูติ กษัตริย์องค์ที่ 9 อินคาค่อย ๆ ขยายอาณาเขตออกไปจากศูนย์กลางที่เมืองคุสโคโดยการสู้รบ อาณาจักรขยายใหญ่จนถึงที่สุดในยุคของฮวยนา คาแพก กษัตริย์องค์ที่ 11 ครอบคลุมบริเวณชายฝั่งตะวันตกของทวีปอเมริกาใต้ ตั้งแต่บริเวณตอนใต้ของประเทศโคลอมเบียไปจนถึงตอนกลางของประเทศชิลี รวมทั้งบริเวณประเทศโบลิเวีย และตอนเหนือของประเทศอาร์เจนตินา

ก่อนที่ฮวยนา คาแพกจะสวรรคตทรงแบ่งดินแดนอินคาให้แก่อตาฮวลปาและฮัวสคาร์ พระราชโอรสทั้งสอง แต่พระราชโอรสทั้งสองไม่พอพระทัย ต้องการปกครองแผ่นดินแต่เพียงพระองค์เดียว จึงเกิดการสู้รบเพื่อแย่งแผ่นดินกันขึ้น ในที่สุดอตาฮวลปาก็เป็นฝ่ายชนะ

ในขณะที่ดินแดนอินคากำลังวุ่นวายด้วยสงครามแย่งชิงอำนาจและโรคระบาด ฟรานซิสโก ปิซาร์โร นักผจญภัยชาวสเปนกับกำลังพล 180 คน ได้เดินทางมาเข้าพบอตาฮวลปาและจับพระองค์เป็นตัวประกัน ชาวอินคามอบทองคำและเงินเป็นจำนวนมากให้แก่ปิซาร์โรเพื่อเป็นค่าไถ่ให้ปล่อยตัวกษัตริย์ของตน แต่ปิซาร์โรกลับไม่ยอมรักษาคำพูดและประหารพระองค์ในเดือนสิงหาคม พ.ศ. 2076

[แก้] การปกครองของสเปน

[แก้] สาธารณรัฐเปรู

[แก้] การปกครอง

ระบอบการปกครอง ประชาธิปไตยแบบสาธารณรัฐ โดยมีประธานาธิบดีเป็นผู้นำสูงสุด ฝ่ายบริหาร เปรูมีประธานาธิบดีเป็นทั้งประมุขและหัวหน้าฝ่ายบริหาร โดยมาจากการเลือกตั้ง และอยู่ในตำแหน่งคราวละ 5 ปี และห้ามดำรงตำแหน่งติดต่อกันเกิน 1 สมัย ประธานาธิบดีคนปัจจุบัน คือ นายอะลัน การ์ซีอา ซึ่งเข้ารับตำแหน่งเมื่อ 28 กรกฎาคม 2549

[แก้] การแบ่งเขตการปกครอง

ดินแดนของสาธารณรัฐเปรูตามกฎหมายซึ่งประกาศใช้เมื่อวันที่ 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2545 แบ่งออกเป็น 25 แคว้น (regions - regiones) แคว้นเหล่านี้แบ่งย่อยออกเป็น จังหวัด (provinces) ซึ่งประกอบด้วย อำเภอ (districts) ทั้งประเทศมีทั้งหมด 194 จังหวัด และ 1,821 อำเภอ

จังหวัดลิมา ตั้งอยู่ริมชายฝั่งตอนกลางของประเทศมีฐานะเป็นเอกเทศไม่ขึ้นกับแคว้นใด ๆ กรุงลิมาซึ่งเป็นรู้จักกันในชื่อ มหานครลิมา (Metropolitan Lima) หรือ ลีมาเมโตรโปลีตานา (Lima Metropolitana) เมืองหลวงของประเทศก็ตั้งอยู่ในเขตจังหวัดนี้

แคว้นต่าง ๆ ของเปรู ได้แก่

1. อามาโซนัส (ชาชาโปยัส)
2. อังกัช (วารัซ)
3. อาปูรีมัก (อาบังไกย์)
4. อาเรกีปา (อาเรกีปา)
5. อายากูโช (อายากูโช)
6. กาคามาร์กา (กาคามาร์กา)
7. กายาโอ (กายาโอ)
8. คุสโค (คุสโค)
9. วันกาเบลีกา (วันกาเบลีกา)
10. วานูโก (วานูโก)
11. อีกา (อีกา)
12. คูนิง (วันกาโย)
13. ลาลีเบร์ตัด (ตรูคีโย)
14. ลัมบาเยเก (ชีกลาโย)
15. ลิมา (วาโช)
16. ลีมาเมโตรโปลีตานา (ลิมา)
17. โลเรโต (อีกีโตส)
18. มาเดรเดดีโอส (ปวยร์โตมัลโดนาโด)
19. โมเกกวา (โมเกกวา)
20. ปัสโก (เซร์โรเดปัสโก)
21. ปิวรา (ปิวรา)
22. ปูโน (ปูโน)
23. ซันมาร์ติง (โมโยบัมบา)
24. ตักนา (ตักนา)
25. ตุมเบส (ตุมเบส)
26. อูกายาลี (ปูไกย์ปา)

(ในวงเล็บคือชื่อเมืองหลวงของแต่ละแคว้น)

[แก้] ภูมิศาสตร์

[แก้] ภูมิประเทศ

ภูมิประเทศแบ่งออกเป็น 3 แบบใหญ่ ๆ คือชายฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิค เทือกเขาแอนดีส และบริเวณลุ่มแม่น้ำแอมะซอน

[แก้] เศรษฐกิจ

[แก้] สภาวะเศรษฐกิจโดยรวม

เปรูเป็นประเทศที่มีความหลากหลายทางด้านเศรษฐกิจเนื่องจากสภาพภูมิศาสตร์ เขตภูเขาอุดมไปด้วยทรัพยากรแร่ธาตุสำคัญหลายชนิด เปรูจึงเป็นผู้ผลิตแร่ธาตุรายใหญ่ของโลก เช่นทองแดง (อันดับ 3 ของโลก) ตะกั่ว (อันดับ 4 ของโลก) เงิน (อันดับ 1 ของโลก) สังกะสี (อันดับ 3 ของโลก) ดีบุก (อันดับ 3 ของโลก)^[4] น้ำมันและก๊าซธรรมชาติ ส่วนทางชายฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิคมีสภาพเอื้ออำนวยต่อการประมง^[5] ผลิตภัณฑ์การเกษตรที่สำคัญได้แก่มันฝรั่ง^[6] ข้าวโพด ผลไม้ ต้นโคคา และการปศุสัตว์^[5] นอกจากนี้ ทรัพยากรการท่องเที่ยวของเปรู เช่นมาชู ปิคชู เมืองคุสโคและป่าดิบชื้นบริเวณแม่น้ำแอมะซอนสามารถดึงดูดนักท่องเที่ยวได้เป็นจำนวนมาก^{[7] [8]}

• ผลิตภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (PPP) 217.5 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ สามารถแยกเป็นภาคบริการ ร้อยละ 66 อุตสาหกรรม ร้อยละ 25.6 และเกษตรกรรม ร้อยละ 8.4
• อัตราเงินเฟ้อ (Consumer Prices) ยังอยู่ในระดับค่อนข้างต่ำคือ ร้อยละ 3.5
• สินค้าเข้า มูลค่า 18.75 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ได้แก่ เครื่องจักรอุตสาหกรรม ยานพาหนะ อาหาร ผลิตภัณฑ์ปิโตรเลียม เหล็กและเหล็กกล้า พลาสติก ผลิตภัณฑ์เคมีและยา
• สินค้าออก มูลค่า 27.14 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ได้แก่ ปลาและผลิตภัณฑ์จากปลา ทองคำ ทองแดง สังกะสี ปิโตเลียม ตะกั่ว กาแฟ มันฝรั่ง ผ้า
• ประเทศคู่ค้าสำคัญ สหรัฐอเมริกา จีน บราซิล สวิตเซอร์แลนด์ เอกวาดอร์ แคนาดา โคลอมเบีย ชิลี ญี่ปุ่น^[5]

[แก้] สภาวะในปัจจุบัน

หลังจากที่เศรษฐกิจถดถอยในช่วง พ.ศ. 2541 ถึง พ.ศ. 2544 อดีตประธานาธิบดี อะเลฮันโดร โทเลโด (พ.ศ. 2544-2549)ก็ดำเนินนโยบายฟื้นฟูเศรษฐกิจโดยวางนโยบายเศรษฐกิจแบบเสรีนิยม มุ่งเน้นการเปิดเสรีทางการค้าและเศรษฐกิจ เพื่อดึงดูดการค้าและการลงทุนจากต่างชาติ โดยรัฐบาลเปรูได้เสนอโครงการแปรรูป หน่วยงานรัฐวิสาหกิจหลายโครงการ ปรับปรุงและเสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับระบบภาษี ปรับลดภาษีนำเข้า และแก้ไขปัญหาในระบบยุติธรรม โดยเชื่อว่าจะสามารถช่วยกระตุ้นภาวะเศรษฐกิจถดถอยภายในประเทศ และในระยะยาว การเติบโตทางเศรษฐกิจจะเป็นเครื่องมือสำคัญในการสร้างงานและแก้ปัญหาความยากจน

ในสมัยต่อมา (ประธานาธิบดีอะลัน การ์ซิอา) เปรูมีสภาพเศรษฐกิจดีที่สุดในรอบ 40 ปี^[9] และเป็นประเทศที่มีอัตราการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจสูงที่สุดในทวีป (ประมาณ 9.2% ใน พ.ศ. 2550) ซึ่งเป็นผลจากการที่ราคาแร่ธาตุสูงขึ้นเป็นประวัติการณ์ นอกจากนี้ การลงทุนของภาคเอกชน และการบริโภคภายในประเทศยังเติบโตสูงขึ้นอย่างมาก แต่อย่างไรก็ตาม ความร่ำรวยและความเจริญกลับกระจายไม่ทั่วถึงประชากรทั้งประเทศ ในขณะที่เมืองที่ตั้งอยู่บริเวณริมฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิคและทางตอนเหนือของประเทศมีเศรษฐกิจที่เจริญเติบโต เมืองทางตอนใต้แถบเทือกเขาแอนดีสทีส่วนใหญ่ประกอบการเกษตรในพื้นที่ขนาดเล็กกลับมีอัตราประชากรยากจนสูงถึงร้อยละ 70^[10]

[แก้] ประชากร

ประชากร 29,180,899 คน (ก.ค. 2551)

• เชื้อชาติอินเดียนพื้นเมือง ร้อยละ 45 เมสติโซ ร้อยละ 37 ผิวขาวร้อยละ 15 และอื่น ๆ ร้อยละ 3
• อัตราผู้รู้หนังสือ ร้อยละ 87.7
• อัตราการเติบโตของประชากร ร้อยละ 1.264
• ภาษา ภาษาสเปน และ ภาษาเคชัว เป็นภาษาราชการ นอกจากนี้ ยังมีการใช้ภาษาไอย์มารา
• ศาสนา ส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาทอลิก ร้อยละ 90 และมีนับถือพุทธบ้างในชุมชนชาวจีน และญี่ปุ่น

[แก้] วัฒนธรรม

วัฒนธรรมโบราณของชาวอินคา ยังคงอยู่ในเปรูในปัจจุบัน ชาวเปรูยังคงใช้ชีวิตตามแบบบรรพบุรุษ เช่นการใช้ภาษาเคชัว การประกอบพิธีกรรมทางศาสนา

[แก้] อาหาร

อาหารจานหลักของเปรูมีความหลากหลายเพราะมีส่วนผสมที่สามารถหาได้ในประเทศหลายอย่าง เช่น อาหารทะเล เนื้อสัตว์ต่าง ๆ เช่น เนื้อวัว เนื้อไก่ เนื้ออัลปาคา และเนื้อกินนี่พิก นิยมรับประทานอาหารจานหลักกับมันฝรั่ง (ซึ่งกล่าวกันว่ามีมากถึง 3,500 ชนิด^[6]) ข้าวโพด หรือข้าว ในเขตเทือกเขาชาวเปรูมักจะกินซุปเพื่ออบอุ่นร่างกายก่อนออกไปเผชิญความหนาวเย็น อาหารเปรูที่มีชื่อเสียงคือ เซวิเช่ ซึ่งมีลักษณะคล้ายสลัดทะเล โดยนำเนื้อปลาสดหรือกุ้งสดที่หมักในน้ำมะนาวและพริกไทย มาผสมกับหัวหอมซอย

เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ของเปรูคือ พิสโกซาวร์ (Pisco sour) ซึ่งมีส่วนผสมของเหล้าพิสโก (บรั่นดีที่ทำจากองุ่น) น้ำมะนาว น้ำแข็ง ไข่ขาว และน้ำหวาน ชาวเปรูยังนิยมดื่มเครื่องดื่มจากข้าวโพดสีม่วงที่เรียกว่า ชิชาโมราดา (Chicha morada)อีกด้วย^[11]

ชาวพื้นเมืองนิยมเคี้ยวใบโคคาตากแห้งและดื่มชาโคคามาตั้งแต่สมัยโบราณ แต่ปัจจุบันกำลังประสบปัญหาโดนต่อต้านจากนานาชาติ เนื่องจากใบโคคา(ซึ่งเป็นวัตถุดิบในการผลิตโคเคน)ถูกสหประชาชาติกำหนดให้เป็นยาเสพติดตั้งแต่ พ.ศ. 2504^[12]

[แก้] งานเทศกาล

เปรูมีเทศกาลมากมายตลอดทั้งปี ซึ่งมีทั้งเทศกาลทางศาสนา เทศกาลเกี่ยวกับประเพณีของอินคา เทศกาลเกี่ยวกับการเกษตร และเทศกาลเพื่อเฉลิมฉลอง งานเทศกาลที่สำคัญของเปรูได้แก่^[13]

• คาร์นิวอล (เดือนกุมภาพันธ์) งานคาร์นิวอลมีจัดขึ้นทั่วทั้งประเทศ แต่งานที่ใหญ่ที่สุดอยู่ที่เมืองกาคามาร์กา มีจุดเด่นที่การละเล่นสาดน้ำ
• อินทิ เรย์มี (เทศกาลดวงอาทิตย์; วันที่ 24 มิถุนายน) เป็นพิธีเพื่อบูชาพระอาทิตย์ซึ่งสืบต่อมาจากยุคอินคา มีการฉลองเป็นเวลา 1 สัปดาห์ในเมืองคุสโค และในวันที่24 มิถุนายน มีพิธีใหญ่ที่แซกซายฮัวมาน

[แก้] อ้างอิง

1. ^ Civilizations in America.Washington State University(อังกฤษ)
2. ^ South American Sites & Culures.Minnesota State University Mankato(อังกฤษ)
3. ^ Secret Civilizations Timeline.NHK(ญี่ปุ่น)
4. ^ The Economist, Pocket World in Figures 2007 Edition, 2549(อังกฤษ)
5. ^ ^{5.0 5.1 5.2} ข้อมูลประเทศเปรูจากเวิลด์แฟกต์บุก. CIA.เรียกข้อมูลวันที่ 2008-05-21(อังกฤษ)
6. ^ ^{6.0 6.1} Llamas and mash. The Economist (2008-02-28).(อังกฤษ)
7. ^ Ecotourism in Peru. The Economist (2008-04-10).(อังกฤษ)
8. ^ Tourism in Peru. The Economist (2001-07-19).(อังกฤษ)
9. ^ Background of Peru. The Economist.เรียกข้อมูลวันที่ 2008-05-20(อังกฤษ)
10. ^ Poverty amid progress. The Economist (2008-05-08). เรียกข้อมูลวันที่ 2008-05-20 (อังกฤษ)
11. ^ Rob Rachowiecki and Charlotte Beech, Peru, Lonely Planet, 2004, หน้า 42-43(อังกฤษ)
12. ^ Fighting for the Right to Chew Coca. Time (2008-03-17).(อังกฤษ)
13. ^ Festivals in Peru. Peru Tourism Bureau.(อังกฤษ)

ด • พ • ก ประเทศและดินแดนในทวีปอเมริกาใต้
ประเทศ	กายอานา · โคลอมเบีย · ชิลี · ซูรินาเม · ตรินิแดดและโตเบโก* · บราซิล · โบลิเวีย · ปานามา* · ปารากวัย · เปรู · ฝรั่งเศส (เฟรนช์เกียนา) · เวเนซุเอลา · อาร์เจนตินา · อุรุกวัย · เอกวาดอร์
ดินแดน	อารูบา* (เนเธอร์แลนด์) · เนเธอร์แลนด์แอนทิลลิส* (เนเธอร์แลนด์) · หมู่เกาะฟอล์กแลนด์ (สหราชอาณาจักร) · เกาะเซาท์จอร์เจียและหมู่เกาะเซาท์แซนด์วิช (สหราชอาณาจักร)
*เป็นประเทศหรือดินแดนที่มักจะถูกจัดให้อยู่ในทวีปอเมริกาเหนือ

ด • พ • ก ความร่วมมือทางเศรษฐกิจเอเชีย-แปซิฟิก (เอเปก)
เกาหลีใต้  • แคนาดา  • จีน  • ชิลี  • ญี่ปุ่น  • นิวซีแลนด์  • บรูไนดารุสซาลาม  • ปาปัวนิวกินี  • เปรู  • ไทย  • ฟิลิปปินส์ · มาเลเซีย  • เม็กซิโก  • รัสเซีย  • เวียดนาม ·สิงคโปร์  • ออสเตรเลีย  • อินโดนีเซีย  • สหรัฐอเมริกา  • จีนไทเป  • ฮ่องกง

ประเทศเปรู เป็นบทความเกี่ยวกับ ประเทศ เมือง หรือเขตการปกครองต่าง ๆ ที่ยังไม่สมบูรณ์ ต้องการตรวจสอบ เพิ่มเนื้อหา หรือเพิ่มแหล่งอ้างอิง คุณสามารถช่วยเพิ่มเติมหรือแก้ไข เพื่อให้สมบูรณ์มากขึ้น ข้อมูลเกี่ยวกับ ประเทศเปรู ในภาษาอื่น อาจสามารถหาอ่านได้จากเมนู ภาษาอื่น ด้านซ้ายมือ