Novi Zeland
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
|
||||||||||||||||||||||||||||||
Novi Zeland je član Commonwealtha u jugozapadnom dijelu Tihog okeana. Površina Novog Zelanda je 268.680 km2 a ima oko 4,1 milion stanovnika. Glavni grad je Wellington. Novi Zeland čine sjeverno i južno ostrvo. Reljef je uglavnom planinski. Na Novom Zelandu postoje nekoliko aktivnih vulkana. Najviši vrh je Kuk, visok 3.760 metara. Klima je suptropska i umjerena. Jezera su vulkanskog porijekla. Turizam je veoma razvijen. Novi Zeland su prvi naselili Maori, a otkrio ga je Abel Tasman 1641. godine.
[uredi] Statistika
- Teritorijalna podjela: 96 grofovija, 135 gradova i 4 okruga.
- Novčana jedinica: novozelandski dolar (1 novozelandski dolar = 100 centi).
- Rudno blago: kameni ugalj, prirodni gas, titan, bakar, nafta, zlato.
- Industrija: crna metalurgija, avio-industrija, mašinska industrija , elektro industrija, hemijska industrija.
[uredi] Historija
Historija Novog Zelanda relativno je kratka: on je zadnje naseljeno kopno na Zemlji. Prvi ljudi koji su se doselili na Novi Zeland bili su s prostora istočne Polinezije u 13. stoljeću. Polinežani su zemlju otkrili na svojim istraživačkim plovidbama, a kasnije su u malim grupama počeli naseljavati ostrva. Danas poznati kao Maori, u početku su bili podijeljeni u brojna plemena, sve do dolaska evropljana kada su im dali ime Maori što znači "obični".
Holandski istraživač Abel Tasman otkrio je Novi Zeland 1642. godine. Tek poslije 127 godina, točnije 1769., James Cook je, stigavši do Novog Zelanda na svom prvom putovanju, napravio mapu oba ostrva i vratio se u Veliku Britaniju s izvješćima o stanovnicima i o bogatstvima Novog Zelanda. Prve evropske baze na Novom Zelandu bili su ogranci kitolovnih kompanija. Od 1839. do 1841. godine Novi Zeland bio je dio australske kolonije Novi Južni Wales. 1840. godine Maori su ustupili suverenitet Novog Zelanda Britancima u zamjenu za zaštitu njihove zemlje od Francuske koja ih je željela kolonizirati. Povremene borbe između plemena Maora i doseljenika oko prava na zemlju i trgovinu trajale su gotovo 20 godina, sve do 1860. kada su britanske snage uspjele suzbiti sav otpor Maora kolonijalnoj administraciji. Zlato je otkriveno sredinom 19. stoljeća na Južnom ostrvu i privuklo velik broj evropskih doseljenika.
Novi Zeland je prva parlamentarna demokratija koja je omogućila glasanje ženama i to 1893. godine. Punu nezavisnost dobio je Westminsterskim statutom koji je donesen 1931., a službeno prihvaćen 1947.
Australija • Fidži • Indonezija1) • Istočni Timor1) • Kiribati • Maršalska Ostrva • Savezne Države Mikronezije • Nauru • Novi Zeland • Palau • Papua Nova Gvineja • Samoa • Solomonska Ostrva • Tonga • Tuvalu • Vanuatu
Ostale teritorije:
Australija: Božićno ostrvo • Kokosova ostrva • Ostrvo Heard i arhipelag McDonald • Ostrvo Norfok • Ostrva Ashmore i Cartier • Ostrva Koralnog mora • Jervis Bay teritorija
Francuska: Francuska Polinezija • Nova Kaledonija • Ostrvo Clipperton • Wallis i Futuna
Novi Zeland: Kukova ostrva • Niue • Tokelau
SAD: Američka Samoa • Atol Johnston • Atol Midway • Atol Palmyra • Greben Kingman • Guam • Hawaii • Ostrvo Baker • Ostrvo Howland • Ostrvo Jarvis • Ostrvo Wake • Sjevernomarijanska ostrva
1)Smatrani i dijelom Azije.
