Etiopija
Sa Wikipedije, slobodne enciklopedije
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
Etiopija je država u istočnoj Africi u regiji poznatoj kao Rog Afrike. Nema izlaza na more, a graniči na sjeveru s Eritrejom, na zapadu sa Sudanom, na jugu s Kenijom te na istoku sa Somalijom i Džibutijem.
Sadržaj |
[uredi] Historija
Etiopija je imala trgovačke veze sa starim egipćanima, sa starim arapima, te drugim narodima iz Afrike. Bila je pominjanja u važnim antičkim izvorima, pogotovo sa starim grcima. Primili su kršćanstvo te su imali kontakte s Bizantijom. Tu su došli i prvi muslimani koji su bili protjerani iz Arabije, a bili su pod zaštitom kršćanskog kralja. Osvojili su okolna područja Arabije (Jemen), ali su sa snaženjem muslimana bili protjerani. Etiopska crkva ima naziv koptska. Zatim su stigli Portugalci u 15. vijeku. Etiopiju niko nije pokušavao osvojiti osim Arapa ali nisu ulazili u dubinu zemlje. Bila je prvi put ujedinjena pod carem Teodorom u 19. vijeku. Italijani su je pokušali osvojiti ali bezuspješno. Car Haile Selasije je organizovao državu, ali je zbog nove italijanske okupacije pobjegao 1936 godine. Italijani su je jedva osvojili i to uz šutnju Lige Naroda. Protjerani su 1943 god, a na vlast je ponovno došao Selasije. Hajile Selasije je svrgnut 1974 god.
[uredi] Vlada
[uredi] Političke podjele
[uredi] Geografija
Nalazi se u istočnoj Africi, a reljefno pripada visokoj ekvatorijalnoj Africi. Glavni grad je Adis Abeba. Površina je 1,222,000km2 i ima oko 59,5 miliona stanovnika. Doskora je bila pod njenom vlašću i Eritreja. Ne izlazi na more. Zemljište je uglavnom planinsko. Najviši vrh 4620 m Raš Dašan. Klima je raznolika na istoku je pustinjska u nizinama tropska i sutropska a na planinama (na većim nadmorskim visinama) je umjerena pa čak i hladna. Važne su planinske rijeke: Plavi Nil, Vebi Šebeli, Daua, Omo, Avaš.
[uredi] Privreda
Veoma je siromašna zemlja koje muče razne strane banke,[citat potreban] MMF, te zaduživanje i isplate tih kredita. Sredinom 70-tih počela je nacionalizacija bankaka, trgovina, saobraćaja, zemljišta i sl. Doskoro su bili u feudalnim odnosima koje država želi smanjiti.[citat potreban] Država traži podsticaj zadrugama koje nikako da stanu na noge.
Poljoprivreda: kafa, pamuk, kikiriki, pšenica, duhan, kaučuk, kukuruz.
Stočarstvo je ekstenizvnog tipa i razvijeno.
Industrija je veoma slabo razvijena: kožna, tekstilna, prehrambena, hidrocentrale, stakla, keramička industrija, drvna.
Rude: zlato, bakar, zemni gas, platina, nafta, željezo.
[uredi] Stanovništvo
Etiopljani su semitsko-hamitskog porijekla, ostalo su Somalci, Sudanski crnci. Semitskog su porijekla Amhari i Tgrani koji čine trećinu populacije. Kao i srodni Guragi. Ova grupa naroda nastanjuje sjeverne i centralne oblasti zemlje. Oko polovinu populacije čine Oromi ili Gala koji zive na jugu. Uz njih zive Somali na istoku, Sidami na jugu. Na sjeveroistoku zive Afari. U gradovima zivi petina populacije najveći grad je Adis Abeba sa 2.200.000 st. te Harar 350.000.
[uredi] Religija
Religijska slika Etiopije je veoma složena. Na sjeveru među Amharima i Tigraima preovladava kršćanstvo koje se proširilo od četvrtoga vijeka. Etiopska crkva spada u istočne pravoslavne crkve monofizitskog učenja, smatra da Krist ima samo jednu prirodu. Pripada joj 40% stanovništva. Islam također ima dugu tradiciju kao što znamo prvi mujezin Bilal bio je etiopljanin. Muslimani čine 45% stanovnistva Somali, Afari, Harari, većina Oroma. Oko 10% čine protestanti. Rašireni među raznim grupama, oko 5% su animisti najviše na jugu i jugozapadu. Po gradovima naročito u Gondaru živi 30 000 jevreja tzv. Felasa etiopskog porijekla.
[uredi] Kultura
Značajna su 3 perioda: predaksumsko, aksumsko, i period poslije 12. vijeka. Iz Aksumskog perioda značajni su građevinski ostaci. Također se grade crkve sa pravougaonikom oblika sa apsidom. Najpoznatija je crkva sv. Marije iz 17. vijeka.
[uredi] Relevanti članci
[uredi] Vanjski linkovi
Alžir • Angola • Benin • Bocvana • Burkina Faso • Burundi • Centralna Afrička Republika • Čad • Džibuti • Egipat1) • Ekvatorijalna Gvineja • Eritreja • Etiopija • Gabon • Gambija • Gana • Gvineja • Gvineja Bisau • Jemen1) • Južnoafrička Republika • Kamerun • Kenija • Komori • Demokratska Republika Kongo • Republika Kongo • Lesoto • Liberija • Libija • Madagaskar • Malavi • Mali • Mauricijus • Mauritanija • Maroko • Mozambik • Namibija • Niger • Nigerija • Obala Slonovače • Ruanda • Sejšeli • Senegal • Sijera Leone • Somalija • Sudan • Svazi • Sao Tome i Principe • Tanzanija • Togo • Tunis • Uganda • Zambija • Zelenortska Ostrva • Zimbabve
Teritorije i nepriznate države:
Ceuta (Španija) • Južni Sudan • Kanarska ostrva (Španija) • Madeira ostrva (Portugal) • Mayotte (Francuska) • Melilla (Španija) • Reunion (Francuska) • Somaliland • Sveta Helena (Velika Britanija) • Zapadna Sahara • Zanzibar (Tanzanija)
1)Smatrani i dijelom Azije.
Nedovršeni članak Etiopija koji govori o geografiji treba dopuniti. Dopunite ga prema pravilima Wikipedije.
