Wiktor Juszczenko

Z Wikipedii

Wiktor Andrijowycz Juszczenko
Data i miejsce urodzenia	23 lutego 1954 Chorużiwka
3. Prezydent Ukrainy
Okres urzędowania	od 23 stycznia 2005
Przynależność polityczna	NU-NS
Poprzednik	Leonid Kuczma
Premier Ukrainy
Okres urzędowania	od 22 grudnia 1999 do 29 maja 2001
Poprzednik	Walerij Pustowojtenko
Następca	Anatolij Kinach

Wiktor Andrijowycz Juszczenko (ukr. Віктор Андрійович Ющенко) (ur. 23 lutego 1954 w miejscowości Chorużiwka w obwodzie sumskim) – ukraiński polityk, były premier, od 2005 prezydent Ukrainy.

[edytuj] Życiorys

Ukończył Instytut Finansowo-Gospodarczy w Tarnopolu, pracował jako zastępca głównego księgowego w kołchozie pod Iwano-Frankowskiem, następnie był prezesem oddziału Banku Państwowego ZSRR i prezesem Banku Rolno-Przemysłowego w Kijowie.

W 1993 został prezesem Narodowego Banku Ukrainy. W 1996 uczestniczył we wprowadzeniu ukraińskiej waluty (hrywny). Działał w tym czasie w Partii Ludowo-Demokratycznej. W grudniu 1999 objął stanowisko premiera kraju.

W kwietniu 2001 został odwołany przez koalicję komunistów i ukraińskich oligarchów. W styczniu 2002 objął przywództwo utworzonej przez kilka centroprawicowych ugrupowań koalicji pod nazwą Blok Nasza Ukraina (właściwie Wyborczy Blok Wiktora Juszczenki Nasza Ukraina), który wygrał wybory parlamentarne w tym samym roku (Wiktor Juszczenko został deputowanym), jednak z uwagi na układ sił w Radzie Najwyższej pozostał w opozycji.

W 2004 był jednym z dwóch głównych kandydatów w wyborach prezydenckich. Przed pierwszą turą uzyskał poparcie m.in. ugrupowań wchodzących w skład Naszej Ukrainy (Ukraińska Partia Ludowa, Ludowy Ruch Ukrainy, Reformy i Porządek, Partia Solidarność, Kongres Ukraińskich Nacjonalistów) i Bloku Julii Tymoszenko. Jego głównym konkurentem stał się premier Wiktor Janukowycz, wyznaczony przez ówczesnego prezydenta Leonida Kuczmę na swojego następcę. Ukraińska opozycja obawiała się, że wyniki wyborów zostaną sfałszowane przez obecne władze, na co wskazywały liczne nieprawidłowości podczas kampanii wyborczej, w tym likwidowanie niezależnych mediów, tolerowanie chuligańskich ataków na zwolenników Wiktora Juszczenki aż po próbę otrucia.

Według dr. Michaela Zimpfera z Rudolfinerhaus testy kliniczne dowiodły, że pogorszenie stanu zdrowia byłego premiera nastąpiło z powodu bardzo wysokiej koncentracji dioksyny (TCDD), w większości przyjętej drogą pokarmową. Tę teorię sugerował poprzednio dr John Henry, toksykolog z londyńskiego szpitala St. Mary's Hospital, opierając się na widocznych zmianach skórnych, będących charakterystycznym objawem zatrucia dioksyną. Inne teorie, zakładające ostrą postać infekcji wirusowej, zostały obalone. 11 grudnia 2004 wiedeńscy lekarze potwierdzili dioksynowe zatrucie i stwierdzili ponad wszelką wątpliwość, że ich stężenie w organizmie Wiktora Juszczenki przekracza tysiąc razy zwyczajną wartość. Prezydent Ukrainy Leonid Kuczma odwołał wówczas wiceszefa służb specjalnych SBU, Wołodymyra Saciuka, który podejrzewany o organizację próby otrucia, złożył mandat deputowanego i wycofał się z działalności publicznej.

Według oficjalnych wyników, ogłoszonych z dużym opóźnieniem, Wiktor Juszczenko wygrał pierwszą turę wyborów zdobywając 39,87% głosów (przy 39,32% uzyskanych przez Wiktora Janukowycza). Na jego stronę przeszli wówczas ugrupowania kierowane przez byłego premiera Anatolija Kinacha, socjalistę Ołeksandra Moroza i mera Kijowa Ołeksandra Omelczenkę.

W drugiej turze wyborów 21 listopada 2004 według oficjalnych danych Wiktor Juszczenko uzyskał 46,61% poparcia, przegrywając z Wiktorem Janukowyczem (49,46%). Zarówno jego zwolennicy, jak i zagraniczni obserwatorzy, nie uznali tych wyborów za demokratyczne, podejrzewając ukraińskie władze o fałszerstwo na szeroką skalę. Od 22 listopada 2004 setki tysięcy Ukraińców w Kijowie oraz w całym kraju protestowało przeciwko manipulacjom władz, w akcji nazwanej Pomarańczową Rewolucją. W rezultacie masowych wystąpień i wsparcia zagranicy Najwyższy Sąd Ukrainy unieważnił wyniki wyborów jako sfałszowanych i nakazał powtórzenie ich drugiej tury. Tym razem zwycięzcą został Wiktor Juszczenko, zdobywając 51,99% głosów, podczas gdy premier Wiktor Janukowycz uzyskał 44,20% głosów.

Wiktor Juszczenko został zaprzysiężony na urząd prezydenta Ukrainy 23 stycznia 2005.

Jako drugi cudzoziemiec otrzymał w 2004 tytuł Człowiek Roku tygodnika Wprost.

[edytuj] Stosunek do OUN i UPA

W sierpniu 2004 Blok Nasza Ukraina był współorganizatorem (razem z Blokiem Julii Tymoszenko) akcji pod hasłem: "Wołyń – ukraińska ziemia; OUN i UPA – nasi bohaterowie". Pikietowano m.in. pod polską ambasadą. Uczestnicy protestów domagali się, aby prezydent nie przepraszał Polaków za rzeź wołyńską.

12 sierpnia 2006 podczas odbywającego się zjazdu OUN Wiktor Juszczenko napisał: OUN zawsze była na czele walk o umocnienie idei narodowej (...). OUN przeszła surową praktykę walk w dwudziestych i trzydziestych latach XX stulecia (z Polakami), w burzliwe lata II wojny światowej. Wasze unikalne doświadczenie i umiejętności łączenia twardej postawy narodowej z giętkim konstruktywizmem dziś nie traci na aktualności (...). Dlatego OUN może być chwalebnym przykładem dla wielu politycznych i społecznych sił Ukrainy. Jestem przekonany że Wasza organizacja nadal pozostanie jednym z kamieni węgielnych budowy Państwa Ukraińskiego (...) sława Ukrainie.

18 sierpnia 2006 w czasie obecności na Światowym Kongresie Ukraińców udekorował Jurija Szuchewycza (syna Romana Szuchewycza, dowódcy UPA) i Stepana Chmarę orderami państwowymi i nadał im tytuły Bohaterów Ukrainy, pomimo że parlament ukraiński nie uchwalił ustawy przedłożonej przez poprzedni rząd o nadaniu działaczom OUN i partyzantom UPA praw kombatanckich.

14 października 2006 w 64. rocznicę powstania UPA podpisał dekret uznający Ukraińską Powstańczą Armię za ruch wyzwoleńczy.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Strona Prezydenta Ukrainy (en)
• Strona oficjalna Wiktora Juszczenki (en)