Mary McAleese
Z Wikipedii
Mary McAleese | |
![]() |
|
Data urodzenia | 27 czerwca 1951 |
Prezydent Irlandii | |
Okres urzędowania | od 11 listopada 1997 |
Przynależność polityczna | Fianna Fáil |
Poprzednik | Mary Robinson |
Mary Patricia McAleese (ga. Máire Pádraigín Mhic Ghiolla Íosa) (ur. 27 czerwca 1951 w Belfaście, Irlandia Północna), irlandzka polityk, obecnie urzędująca od 1997 r. ósma prezydent Irlandii.
[edytuj] Przed objęciem urzędu prezydenta
Urodziła się jako Mary Patricia Leneghan (ga. Máire Pádraigín Ní Lionnacháin). Dorastała w Belfaście w katolickiej dzielnicy Ardoyne. Ukończyła St. Dominic's High School, Queen's University in Belfast w 1973 r. oraz Trinity College w Dublinie. Zdała egzamin adwokacki Irlandii Północnej w 1974 r. i do dziś jest członkiem Adwokatury Republiki Irlandii. W 1975 r. została mianowana profesorem prawa karnego, kryminologii oraz penologii Trinity College, zastępując na tym stanowisku Mary Robinson (McAleese zastąpiła również Mary Robinson 20 lat później na stanowisku prezydenta republiki).
W latach 70. była członkinią-założycielką Irlandzkiej "Kampanii na rzecz reform prawa dotyczącego homoseksualizmu", działającej na rzecz zniesienia zakazu homoseksualizmu w Irlandii. Opuściła tą organizację w 1979 r. przystępując do Radio Telefís Éireann (Radio i Telewizja Irlandii) jako dziennikarka i prezenterka. Pracowała tam przez dziesięć lat jako reporterka i prowadząca program Today Tonight. W 1976 r. poślubiła Martina McAleese. W 1981 r. powróciła do wykładania na uczelni, ale kontynuowała pracę na pół etatu dla RTÉ jeszcze przez kilka lat. W 1987 r. powróciła do Queen's University, aby zająć stanowisko dyrektora Instytutu Studiów Prawa Zawodowego. W tym samym roku wystartowała w wyborach parlamentarnych z ramienia partii Fianna Fáil, jednak bez sukcesu.
McAleese była członkiem Episkopalnej Delegacji Katolickiego Kościoła do Nowego Forum Irlandii w 1984 r. oraz członkiem Delegacji Kościoła Katolickiego do Północnej Komisji ds. Spornych Parad w 1996 r. Była również delegatem w 1995 r. Konferencji Białego Domu ds. handlu i inwestycji w Irlandii oraz podobnej konferencji w Pittsburghu w 1996 r. W 1994 r. została prorektorem Queen's University w Belfaście. Była pierwszą kobietą, która piastowała to stanowisko. Zanim została prezydentem Irlandii w 1997 r., McAleese pełniła funkcje:
- Dyrektor Kanału 5 Telewizji.
- Dyrektor Energetyki Północnej.
- Dyrektor Królewskiej Grupy Szpitali Nadziei.
- Członek-założyciel Irlandzkiej Komisji ds. Przeludnienia Więzień.
[edytuj] Prezydentura
W 1997 r. McAleese pokonała byłego premiera (taoiseach) Alberta Reynoldsa w prawyborach wewnątrz Fianna Fáil i została nominowana kandydatką partii na stanowisko prezydenta Irlandii. Jej oponentami w wyborach prezydenckich w 1997 r. byli: Mary Banotti z Fine Gael, Adi Roche (kandydat laburzystowski) oraz dwóch kandydatów niezależnych: Dana Rosemary Scallon oraz Derek Nally. 11 listopada 1997 została zaprzysiężona na ósmego prezydenta Republiki Irlandzkiej.
Oficjalnie siedmioletnia kadencja McAleese miała dobiec końca w listopadzie 2004, jednak McAleese rozpisała wybory prezydenckie na 14 września 2004 roku, w których odniosła ponowne zwycięstwo i została zaprzysiężona 11 listopada 2004 roku.
McAleese jest pierwszym prezydentem Republiki urodzonym w Irlandii Północnej. Z tego względu często odwiedza Ulster i stara się działać na rzecz porozumienia katolików i protestantów. Jej działania wywołują często wiele kontrowersji. Przyjęcie przez nią anglikańskiej komunii w katedrze w Dublinie wywołało ostrą reakcję hierarchii katolickiej. 27 stycznia 2005 r., podczas obchodów 60 rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz-Birkenau, wypowiedziała kontrowersyjne zdanie, że niektóre protestanckie dzieci w Belfaście są wychowywane w nienawiści do katolików podobnie jak niemieckie dzieci były wychowywane w nienawiści do Żydów. Po krytyce ze strony ulsterskich unionistów prezydent przeprosiła za te słowa.
Od 19 listopada 2005 r., po zakończeniu kadecji prezydent Sri Lanki Chandriki Kumaratungi, jest nadłużej urzędującą obecnie kobietą na stanowisku głowy państwa. 3 maja 2007 r. została uhonorowana nagrodą Fundacji Amerykańsko-Irlandzkiej. 3 czerwca 2007 r. uczestniczyła w Rzymie w uroczystościach kanonizacyjnych Karola z Mount Argus. Była to jej piąta wizyta w Watykanie w ciągu dwóch lat.
Poprzednik Mary Robinson |
![]() |
Prezydent Irlandii 1997- |
![]() |
Następca - |
Douglas Hyde • Seán T. O'Kelly • Eamon de Valera • Erskine Hamilton Childers • Cearbhall Ó Dálaigh • Patrick Hillery • Mary Robinson • Mary McAleese