Organizacja Państw Amerykańskich

Z Wikipedii

Logo organizacji

Organizacja Państw Amerykańskich (OPA, ang. Organization of American States) utworzona w 1948 r. na IX Między Amerykańskiej Konferencji w Bogocie jako kontynuacja Unii Panamerykańskiej utworzonej w 1910 r. Członkami OPA są wszystkie państwa Ameryki Łacińskiej (od 1962 r. bez Kuby) oraz USA i Kanada, łącznie 35 państw. Jest, obok Paktu Rio i Paktu bogotańskiego, jednym z trzech filarów systemu międzyamerykańskiego.

Stałym organem administracyjnym, pełniącym funkcję sekretariatu generalnego jest wspomniana Unia Panamerykańska, z siedzibą w Waszyngtonie, najwyższym organem – Konferencja Międzyamerykańska, która jest zwoływana co 5 lat. Ponadto działa stały organ – Rada OPA, korzystająca z pomoc 3 organów specjalnych: Rady Społeczno Gospodarczej, Komitetu Prawnego oraz Rady Oświat Nauki i Kultury. W razie potrzeb są zwoływane sesje ministrów spraw zagranicznych, a pomocą służy im Międzyamerykańska Rada Obrony. W strukturze OPA działała także Międzyamerykańska Komisja Praw Człowieka (od 1960 r.) i Międzyamerykański Trybunał Praw Człowieka (od 1978 r.). W ramach OPA działała również Organizacja Państw Ameryki Środkowej, która usamodzielniła się w 1961, a także działały różne międzyamerykańskie organizacje gospodarcze.

Według sformułowań tzw. Karty Bogoty, obowiązującej od 1951 r: zadaniem OPA jest umacnianie pokoju i bezpieczeństwa kontynentu amerykańskiego, pokojowe regulowanie sporów między państwami członkowskimi, wspólne rozwiązywanie problemów ekonomicznych, społecznych i politycznych. OPA funkcjonuje jako organizacja regionalna ONZ. Do lat 60. XX w. w organizacji politycznie dominowały Stany Zjednoczone, w późniejszym czasie OPA wprowadziło politykę bardziej niezależną, czego dowodem są rezolucje popierające Argentynę podczas kryzysu falklandzkiego (1982 r.) oraz potępiające interwencje USA w Panamie w 1989 r.

Pod auspicjami OPA zawarto w 1967 r. tworzący bezatomową strefę w Ameryce Łacińskiej, czyli obszar na którym obowiązuje zakaz produkcji przetrzymywania i wykorzystania broni jądrowej.

[edytuj] Statut – Karta Organiczna

Jej statutem jest Karta Organiczna podpisana 30. kwietnia 1948 r. w Bogocie przez wysłanników 21 państw. Weszła ona w życie, gdy 13 grudnia roku 1951 Kolumbia, jako czternaste państwo złożyła dokumenty ratyfikacyjne, co sprawiło, że spełniony został warunek ratyfikowania Karty OPA przez 2/3 sygnatariuszy.

Zgodnie ze sformułowaniami Karty Organicznej (zwanej także Kartą OPA lub Kartą z Bogoty) do zadań OPA należy:

umacnianie pokoju i bezpieczeństwa na kontynencie amerykańskim,
wspieranie współpracy gospodarczej, kulturalnej i społecznej,
wspólne rozwiązywanie problemów ekonomicznych, społecznych i politycznych regionu,
pokojowe regulowanie sporów między państwami członkowskimi.

W Karcie zostały także zapisane zasady, którymi się ma kierować organizacja. Są to:

suwerenność i równość państw
pokojowe rozwiązywanie sporów
nieinterwencję
przestrzeganie praw człowieka i promowanie demokracji przedstawicielskiej
nieuznawnie zdobyczy terytorialanych zdobytych siłą
zasadę solidarności w przeciwstawianiu się agresji
uznanie pluralizmu ideologicznego półkuli zachodniej
promowanie integralnego rozwoju

Karta była czterokrotnie nowelizowana w latach 1967, 1985, 1992 i 1993, z czego najdonioślejsze zmiany przyniosła pierwsza z tych reform. Zmieniono wtedy strukturę OPA, szczególnie zaś jej organy, nadając im kształt obecny.

[edytuj] Struktura OPA

Zgromadzenie Ogólne jest najwyższym organem OPA. Składa się z przedstawicieli wszystkich państw wchodzących w skład organizacji. Zbiera się ono raz do roku. Każdy kraj posiada jeden głos, decyzje w kwestiach ogólnych zapadają zwykłą większością głosów, natomiast w szczególnych – większością 2/3 głosów. Zgromadzenie określa politykę i główne kierunki działania OPA, nadzoruje jej współpracę z innymi organizacjami, zatwierdza budżet oraz wybiera Sekretarza Generalnego OPA.

Konferencje Konsultacyjne Ministrów Spraw Zagranicznych są kolejnym organem OPA. Zwołuje się je w razie doraźnej potrzeby; ich przedmiotem są kwestie z zakresu stosunków międzynarodowych. Posiadają one organ pomocniczy w postaci Konsultacyjnego Komitetu Obrony, w skład którego wchodzą naczelni dowódcy armii państw członkowskich.

Stała Rada z siedzibą w Waszyngtonie, jest organem kierującym bieżącymi sprawami organizacji, składa się z ambasadorów państw członkowskich.

Sekretarz Generalny wraz z Sekretariatem Generalnym pełnią główne funkcje administracyjno-techniczne.

[edytuj] Członkowie

Jej członkami jest obecnie 35 państw (zgodnie z informacjami na oficjalnej stronie Organizacji Państw Amerykańskich):

(*) w 1962 r. na VIII Spotkaniu Konsultacyjnym w Punta del Este zadecydowano, że porewolucyjny rząd Fidela Castro zostanie odsunięty od udziału w pracach OPA, jednakże Kuba jako państwo pozostanie członkiem organizacji.