Gabriel García Márquez
Z Wikipedii
Wyróżnienie: | Literacka Nagroda Nobla |
---|---|
Rok przyznania: | 1982 |
Poprzedni laureat: | Elias Canetti |
Następny laureat: | William Golding |
Data urodzin: | 6 marca 1927 |
Kraj: | Kolumbia |
Język w którym tworzy: | Hiszpański |
Gabriel García Márquez (ur. 6 marca 1927[1] w Aracataca w Kolumbii) – kolumbijski powieściopisarz, dziennikarz i działacz społeczny. Jeden z najwybitniejszych twórców tzw. realizmu magicznego. Laureat Literackiej Nagrody Nobla z 1982 za powieści i opowiadania, w których fantazja i realizm łączą się w złożony świat poezji, odzwierciedlającej życie i konflikty całego kontynentu[2].
Spis treści |
[edytuj] Biografia
[edytuj] Początki i terminowanie
Gabriel Jose García Márquez (Gabo) ur. 6 marca 1927 w Aracataca w południowej Kolumbii.
Marquez jest często uważany za jednego z najwybitniejszych, a na pewno za jednego z najbardziej znanych pisarzy realizmu magicznego.
García Márquez rozpoczął karierę jako dziennikarz w prasie lokalnej w gazetach El Heraldo z miasta Barranquilla oraz El Universal wydawanej w Cartagenie. Później przeniósł się do Bogoty, gdzie rozpoczął pracę jako reporter w kolumbijskim dzienniku El Espectador; pracował m.in. w charakterze korespondenta zagranicznego piszącego z Rzymu, Paryża, Barcelony, Caracas oraz Nowego Jorku.
[edytuj] Pisarz
Pierwsze jego większe dzieło, powieść Szarańcza powstała w 1955 r. Marquez zdobył popularność cyklem reportaży, pt. Opowieść rozbitka (hiszp. Relato de un náufrago), publikowanych w 1955 r. na łamach pisma El Espectador. Powieść została wydana w formie książkowej w roku 1970.
Najbardziej znaną powieścią Marqueza jest Sto lat samotności (Cien años de soledad), która ukazała się w 1967 r. Utwór ten przedstawiając sagę rodu Buendía z zagubionej gdzieś na południowoamerykańskich bezdrożach wioski Macondo, jest jednocześnie swoistą syntezą dziejów całego kontynentu. Powieść okrzyknięto "najważniejszym dziełem literatury hiszpańskojęzycznej od czasów Don Kichota" (Pablo Neruda), natomiast jej specyficzny styl nazwano "realizmem magicznym".
W 1982 r. Marquez został laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. W uzasadnieniu napisano, iż nagrodę otrzymał za "powieści i opowiadania, w których fantazja i realizm łączą się w złożony świat poezji, odzwierciedlającej życie i konflikty całego kontynentu".
Pogarszający się stan zdrowia, a przede wszystkim wykryta u pisarza w 1999 r. choroba nowotworowa (peruwiański dziennik La Republica informował nawet mylnie o śmierci pisarza w 2000 r.) skłoniła Marqueza do rozpoczęcia spisywania własnych wspomnień. W 2002 r. Marquez opublikował książkę Żyć, żeby opowiadać o tym (Vivir para contarla), będącą pierwszą częścią autobiograficznego cyklu zamierzonego na trzy tomy.
W 2004 r. ukazała się ostatnia jak dotąd powieść pisarza – Rzecz o mych smutnych dziwkach (Memoria de mis putas tristes).
Gabriel García Márquez znany jest ze swej przyjaźni z kubańskim dyktatorem Fidelem Castro. Wcześniej, przede wszystkim w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, sympatyzował z grupami rewolucjonistów działającymi w różnych krajach Ameryki Łacińskiej. Członkowie rządu kolumbijskiego zarzucali pisarzowi aktywne wspieranie grup partyzantów takich jak FARC i ELN, jednak nie znaleziono dowodów potwierdzających takie działania Márqueza. Pisarz wielokrotnie wypowiadał się krytycznie na temat polityki władz kolumbijskich, a kilkakrotnie uczestniczył jako mediator w rozmowach prowadzonych pomiędzy legalnymi władzami Kolumbii i bojownikami.
Rodrigo Garcia – syn Márqueza – jest znanym reżyserem telewizyjnym i filmowym.
[edytuj] Dzieła
- 1947 – Trzecia rezygnacja (La tercera resignación)
- 1955 – Szarańcza (La hojarasca)
- 1961 – Nie ma kto pisać do pułkownika (El coronel no tiene quien le escriba)
- 1962 – Pogrzeb Mama Grande (Los funerales de la Mamá Grande)
- 1962 – Zła godzina (La mala hora)
- 1967 – Sto lat samotności (Cien años de soledad)
- 1970 – Opowieść rozbitka (Relato de un náufrago)
- 1975 – Jesień patriarchy (El otoño del patriarca)
- 1981 – Kronika zapowiedzianej śmierci (Crónica de una muerte anunciada)
- 1985 – Miłość w czasach zarazy (El amor en los tiempos del cólera)
- 1986 – Na fałszywych papierach w Chile (La aventura de Miguel Littin clandestino en Chile)
- 1989 – Generał w labiryncie (El general en su laberinto)
- 1992 – Dwanaście opowiadań tułaczych (Doce cuentos peregrinos)
- 1994 – O miłości i innych demonach (Del amor y otros demonios)
- 1996 – Raport z pewnego porwania (Noticia de un secuestro)
- 2002 – Życie jest opowieścią (Vivir para contarla)
- 2004 – Rzecz o mych smutnych dziwkach (Memoria de mis putas tristes)
[edytuj] Linki zewnętrzne
Przypisy
- ↑ Pierwotnie polskie źródła podawały rok 1928 jako datę urodzin Garcíi Márqueza. W 2002 roku argentyński dziennikarz Alfredo Leuco dotarł do ksiąg chrzcielnych parafii San José w Aracatanie, rodzinnym mieście pisarza. W tych księgach jako rok narodzin przyszłego noblisty odnotowano 1927. Szerzej o tej sprawie w: Rzeczpospolita, nr. 55 z 6 marca 2007, s. A10.
- ↑ http://noblisci.bnet.pl/81-90/1982/1982.html
1901: Prudhomme • 1902: Mommsen • 1903: Bjørnson • 1904: F.Mistral, Echegaray • 1905: Sienkiewicz • 1906: Carducci • 1907: Kipling • 1908: Eucken • 1909: Lagerlöf • 1910: Heyse • 1911: Maeterlinck • 1912: Hauptmann • 1913: Tagore • 1915: Rolland • 1916: Heidenstam • 1917: Gjellerup, Pontoppidan • 1919: Spitteler • 1920: Hamsun • 1921: France • 1922: Benavente • 1923: Yeats • 1924: Reymont • 1925: Shaw • 1926: Deledda • 1927: Bergson • 1928: Undset • 1929: Mann • 1930: Lewis • 1931: Karlfeldt • 1932: Galsworthy • 1933: Bunin • 1934: Pirandello • 1936: O'Neill • 1937: Gard • 1938: Buck • 1939: Sillanpää • 1944: Jensen • 1945: G.Mistral • 1946: Hesse • 1947: Gide • 1948: Eliot • 1949: Faulkner • 1950: Russell • 1951: Lagerkvist • 1952: Mauriac • 1953: Churchill • 1954: Hemingway • 1955: Laxness • 1956: Jiménez • 1957: Camus • 1958: Pasternak • 1959: Quasimodo • 1960: Perse • 1961: Andrić • 1962: Steinbeck • 1963: Seferis • 1964: Sartre • 1965: Szołochow • 1966: Agnon, Sachs • 1967: Asturias • 1968: Kawabata • 1969: Beckett • 1970: Sołżenicyn • 1971: Neruda • 1972: Böll • 1973: White • 1974: Johnson, Martinson • 1975: Montale • 1976: Bellow • 1977: Aleixandre • 1978: Singer • 1979: Elitis • 1980: Miłosz • 1981: Canetti • 1982: García Márquez • 1983: Golding • 1984: Seifert • 1985: Simon • 1986: Soyinka • 1987: Brodski • 1988: Mahfuz • 1989: Cela • 1990: Paz • 1991: Gordimer • 1992: Walcott • 1993: Morrison • 1994: Oe • 1995: Heaney • 1996: Szymborska • 1997: Fo • 1998: Saramago • 1999: Grass • 2000: Gao • 2001: Naipaul • 2002: Kertész • 2003: Coetzee • 2004: Jelinek • 2005: Pinter • 2006: Pamuk • 2007: Lessing