Saul Bellow
Z Wikipedii
Saul Bellow (ur. 10 czerwca 1915 w Lachine w Quebecu, jako Salomon Bellows, zm. 5 kwietnia 2005 w Brookline, Massachusetts) – pisarz amerykański, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1976.
Rodzice Bellowa byli żydowskimi imigrantami z Sankt Petersburga (wyemigrowali w 1913). W dzieciństwie, które - jak napisze po latach - było po części rubieżą, po części polskim gettem, po części średniowieczem otrzymał staranne wykształcenie talmudyczne, ale oprócz tego czytywał także klasyków i nauczył się 4 języków. Za swoje rodzinne miasto uważał Chicago, gdzie Bellowowie przeprowadzili się w 1924. W szkole średniej założył wraz z kolegami kółko literackie. Pisarz kształcił się od 1933 na Uniwersytecie w Chicago, który porzucił na rzecz Northwestern University, gdzie studiował antropologię i socjologię. Po krótkiej aspiranturze na Uniwrersytecie stanu Wisconsin, powrócił do Chicago i rozpoczął pracę pisarską. Był zatrudniony jednocześnie w trzech miejscach: jako urzędnik w komisji federalnej, wykładowca w instytucie pedagogicznym oraz redaktor w Encyclopædia Britannica. Podczas II wojny światowej Bellow służył w piechocie morskiej. W 1944 zadebiutował powieścią psychologiczną Stan zawieszenia, przedstawiającą duchowe wzloty i upadki mężczyzny czekającego na powołanie do wojska. Utwór ten, napisany w formie dziennika, został nazwany przez amerykańskiego krytyka Edmunda Wilsona jednym z najprawdziwszych świadectw nastrojów całego pokolenia, dorastającego w czasie Wielkiego Kryzysu i wojny światowej. W latach 1946-48 Bellow wykładał na [[Uniwersytrnością pisarz otrzymał stypendium Guggenheima. Pozwoliło mu ono przebywać w latach 1948-49 w uniwersytecie stanowym Minnesoty. W tym czasie wydał też powieść pt. Ofiara, w której poruszał problem stosunku Żydów do gojów. Choć książka nie cieszyła się wielką popularnością pisarz otrzymał stypendium Guggenheima. Pozwoliło mu ono przebywać w latach 1948-49 w Paryżu i w Rzymie, gdzie pracował nad kolejną powieścią. Ukazała się ona w 1953 i uznana została Książką Roku w Stanach Zjednoczonych. "Przygody Augie Marcha" z narracyjną swadą, nawiązująca do tradycji powieści łotrzykowskiej, opowiadały dzieje młodego Żyda z Chicago, który broni przed społeczeństwem, nie akceptującyn jego stylu życia, swojej wolności i niezależności.
Ukazywał losy jednostek wyobcowanych, zwykle amerykańskich Żydów, zmagających się z własną nadwrażliwością i biernością, z obojętnością otoczenia i uprzedzeniami rasowymi.
Trzykrotnie nagrodzono go National Book Award: za Przypadki Augiego Marcha, Herzoga oraz Planetę pana Sammlera, a w 1975 roku otrzymał Nagrodę Pulitzera za powieść Dar Humboldta. W 1976 Szkocka Rada Sztuk Pięknych mianowała go honorowym członkiem Towarzystwa Neila Gunna i w tym samym roku przyznano mu Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury za humanistyczne zrozumienie i subtelną analizę współczesnej kultury zawarte w jego twórczości. W 1984 prezydent Mitterand nadał mu Komandorię Legii Honorowej, a w 1990 roku został odznaczony medalem National Book Foundation za wybitny wkład do literatury amerykańskiej.
[edytuj] Dzieła
- Stan zawieszenia (1944)
- Ofiara
- Przygody Augiego Marcha (1953)
- Korzystaj z dnia (1956)
- Henderson, król deszczu (1959)
- Herzog (1964)
- Ostatnia analiza (1965)
- Wspomnienia Mosby'ego (1968)
- Planeta pana Sammlera (1971)
- Dar Humboldta
- Do Jerozolimy i z powrotem: wrażenia osobiste (1976)
- Grudzień pana dziekana (1982)
[edytuj] Linki
Profil autora na stronie Nagrody Nobla
1901: Prudhomme • 1902: Mommsen • 1903: Bjørnson • 1904: F.Mistral, Echegaray • 1905: Sienkiewicz • 1906: Carducci • 1907: Kipling • 1908: Eucken • 1909: Lagerlöf • 1910: Heyse • 1911: Maeterlinck • 1912: Hauptmann • 1913: Tagore • 1915: Rolland • 1916: Heidenstam • 1917: Gjellerup, Pontoppidan • 1919: Spitteler • 1920: Hamsun • 1921: France • 1922: Benavente • 1923: Yeats • 1924: Reymont • 1925: Shaw • 1926: Deledda • 1927: Bergson • 1928: Undset • 1929: Mann • 1930: Lewis • 1931: Karlfeldt • 1932: Galsworthy • 1933: Bunin • 1934: Pirandello • 1936: O'Neill • 1937: Gard • 1938: Buck • 1939: Sillanpää • 1944: Jensen • 1945: G.Mistral • 1946: Hesse • 1947: Gide • 1948: Eliot • 1949: Faulkner • 1950: Russell • 1951: Lagerkvist • 1952: Mauriac • 1953: Churchill • 1954: Hemingway • 1955: Laxness • 1956: Jiménez • 1957: Camus • 1958: Pasternak • 1959: Quasimodo • 1960: Perse • 1961: Andrić • 1962: Steinbeck • 1963: Seferis • 1964: Sartre • 1965: Szołochow • 1966: Agnon, Sachs • 1967: Asturias • 1968: Kawabata • 1969: Beckett • 1970: Sołżenicyn • 1971: Neruda • 1972: Böll • 1973: White • 1974: Johnson, Martinson • 1975: Montale • 1976: Bellow • 1977: Aleixandre • 1978: Singer • 1979: Elitis • 1980: Miłosz • 1981: Canetti • 1982: García Márquez • 1983: Golding • 1984: Seifert • 1985: Simon • 1986: Soyinka • 1987: Brodski • 1988: Mahfuz • 1989: Cela • 1990: Paz • 1991: Gordimer • 1992: Walcott • 1993: Morrison • 1994: Oe • 1995: Heaney • 1996: Szymborska • 1997: Fo • 1998: Saramago • 1999: Grass • 2000: Gao • 2001: Naipaul • 2002: Kertész • 2003: Coetzee • 2004: Jelinek • 2005: Pinter • 2006: Pamuk • 2007: Lessing
