Patrick White
Z Wikipedii
Patrick White (ur. 28 maja 1912 w Londynie, Wielka Brytania, zm. 30 września 1990 w Sydney, Australia) – australijski prozaik, próbujacy swych sił także jako poeta i dramatopisarz. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1973.
White urodził się w Londynie, jego rodzicami byli jednak Australijczycy i gdy miał 6 miesięcy cała rodzina wróciła do Australii, i zamieszkała w Sydney. W wieku 13 lat został wysłany do szkoły w Anglii, gdzie – z dwuletnią przerwą – kształcił się w Cheltenham College i Cambridge (King's College). Po ukończeniu studiów pozostał w Londynie, w czasie II wojny światowej służył w Royal Air Force na Bliskim Wschodzie, w Afryce Północnej i Grecji. Po wojnie wraca do Australii i na stałe osiedla się w pobliżu Sydney.
Debiutuje w 1935 tomem poetyckim The Ploughman and Other Poems, swoją pierwszą powieść (Happy Valley) wydaje w 1939, jednak do połowy lat 50. nie odnosi większych sukcesów i okresowo zrywa z literaturą. Przełomem okazuje się wydana w 1956 powieść Drzewo człowiecze, następnie ukazuje się Voss, oparta na autentycznych wydarzeniach z połowy XIX wieku (wyprawa Ludwiga Leichhardta) powieść historyczna o zdobywaniu kontynentu australijskiego przez pierwszych kolonizatorów.
Najwybitniejszy utwór w dorobku pisarza ukazuje się w 1961. Wóz ognisty to rozbudowana, wielowątkowa panorama australijskiego społeczeństwa w pierwszej połowie XX wieku. Bohaterami tej powieści są kolejne fale imigrantów przybywających na Antypody, ale także Aborygen oraz cudem uratowany z Holocaustu niemiecki Żyd. W ten sposób i do Australii docierają wojenny koszmar oraz moralne dylematy odległej Europy.
W następnej dekadzie powstają kolejne istotne książki Australijczyka: The Burnt Ones, Węzeł czy Wiwisekcja.
W 1973 otrzymuje Nobla za epickie i psychologiczne mistrzostwo, dzięki któremu odkryty został nowy literacki kontynent. Niektórzy publicyści i krytycy łączą jednak werdykt noblowskiego jury z przypadajacą na ten okres 200 setną rocznicą geograficznych odkryć Jamesa Cooka.
Najważniejszymi późnymi utworami White'a są Przepaska z liści oraz wspomnieniowe Flaws in the Glass.
[edytuj] Twórczość (wybór)
- Happy Valley(1935)
- Żywi i umarli (The Living and the Dead (1941)
- The Aunt's Story (1948)
- Drzewo człowiecze (The Tree of Man 1956)
- Voss (Voss 1957)
- Wóz ognisty (Riders in the Chariot 1961)
- The Burnt Ones (1964 – zbiór opowiadań)
- Węzeł (1966)
- Wiwisekcja (The Vivisector 1970)
- Oko cyklonu (The Eye of the Storm 1973)
- Przepaska z liści (A Fringe of Leaves 1976)
- Flaws in the Glass (1981)
[edytuj] Linki zewnętrzne
1901: Prudhomme • 1902: Mommsen • 1903: Bjørnson • 1904: F.Mistral, Echegaray • 1905: Sienkiewicz • 1906: Carducci • 1907: Kipling • 1908: Eucken • 1909: Lagerlöf • 1910: Heyse • 1911: Maeterlinck • 1912: Hauptmann • 1913: Tagore • 1915: Rolland • 1916: Heidenstam • 1917: Gjellerup, Pontoppidan • 1919: Spitteler • 1920: Hamsun • 1921: France • 1922: Benavente • 1923: Yeats • 1924: Reymont • 1925: Shaw • 1926: Deledda • 1927: Bergson • 1928: Undset • 1929: Mann • 1930: Lewis • 1931: Karlfeldt • 1932: Galsworthy • 1933: Bunin • 1934: Pirandello • 1936: O'Neill • 1937: Gard • 1938: Buck • 1939: Sillanpää • 1944: Jensen • 1945: G.Mistral • 1946: Hesse • 1947: Gide • 1948: Eliot • 1949: Faulkner • 1950: Russell • 1951: Lagerkvist • 1952: Mauriac • 1953: Churchill • 1954: Hemingway • 1955: Laxness • 1956: Jiménez • 1957: Camus • 1958: Pasternak • 1959: Quasimodo • 1960: Perse • 1961: Andrić • 1962: Steinbeck • 1963: Seferis • 1964: Sartre • 1965: Szołochow • 1966: Agnon, Sachs • 1967: Asturias • 1968: Kawabata • 1969: Beckett • 1970: Sołżenicyn • 1971: Neruda • 1972: Böll • 1973: White • 1974: Johnson, Martinson • 1975: Montale • 1976: Bellow • 1977: Aleixandre • 1978: Singer • 1979: Elitis • 1980: Miłosz • 1981: Canetti • 1982: García Márquez • 1983: Golding • 1984: Seifert • 1985: Simon • 1986: Soyinka • 1987: Brodski • 1988: Mahfuz • 1989: Cela • 1990: Paz • 1991: Gordimer • 1992: Walcott • 1993: Morrison • 1994: Oe • 1995: Heaney • 1996: Szymborska • 1997: Fo • 1998: Saramago • 1999: Grass • 2000: Gao • 2001: Naipaul • 2002: Kertész • 2003: Coetzee • 2004: Jelinek • 2005: Pinter • 2006: Pamuk • 2007: Lessing
