John Maxwell Coetzee

Z Wikipedii

John Maxwell Coetzee

Wyróżnienie:	Laureat Literackiej Nagrody Nobla
Rok przyznania:	2003
Poprzedni laureat:	Imre Kertész
Następca:	Elfriede Jelinek
Data urodzin:	9 lutego 1940
Kraj:	RPA
Język w którym tworzy:	Angielski

John Maxwell Coetzee (wymowa nazwiska IPA [kʊtˈsiː]; ur. 9 lutego 1940 w Kapsztadzie) – pisarz południowoafrykański, laureat Literackiej Nagrody Nobla w roku 2003. Z uzasadnienia komisji noblowskiej, otrzymał ją za prozę cechującą się analityczną błyskotliwością i wymownymi dialogami^[1]. Autor prozy psychologicznej silnie inspirowanej egzystencjalizmem oraz prozą poetycką, nieraz porównywany z Josephem Conradem^[2] oraz Gabrielem Garcíą Márquezem^[3]. W swojej twórczości skupiał się na portretach samotników oraz ludzi uwikłanych w przemiany społeczno-gospodarcze i polityczne.

[edytuj] Życie

Coetzee^[4] urodził się w Kapsztadzie. Jego ojciec był prawnikiem, a matka nauczycielką, jest potomkiem holenderskich osadników z XVII w, pisarz ma także polskie korzenie. Jego pradziadek Baltazar (lub Balcer) Dubiel był Polakiem, pochodził ze wsi Czarnylas, w województwie wielkopolskim (powiat ostrowski). Dubiel wyemigrował do Afryki w wieku kilkunastu lat, zmarł w 1929. Podczas wizyty w Polsce w roku 2006 pisarz odwiedził Czarnylas i pobliski Odolanów, gdzie jego pradziadek uczęszczał do szkoły.^[5]. Spędził większość swego dzieciństwa w Kapsztadzie i Worcester w Prowincji Przylądkowej Zachodniej. Uczęszczał do prywatnej katolickiej szkoły St. Joseph's College w Rondebosch na przedmieściach Kapsztadu, następnie studiował matematykę i anglistykę na Uniwersytecie Kapsztadzkim (uzyskał tytuły licencjata z angielskiego w 1960 i matematyki w 1961).

We wczesnych latach 60. Coetzee przeniósł się do Londynu, gdzie pracował przez krótki czas dla IBM jako programista, w 1963 uzyskał tytuł magisterski (Master of Arts, M.A.).

Coetzee uzyskał doktorat (Ph.D.) z lingwistyki na amerykańskim University of Texas at Austin. Tematem dysertacji była komputerowa analiza stylistyczna prac Samuela Becketta. Po studiach doktorskich do 1971 wykładał angielski i literaturę na University at Buffalo, The State University of New York. Chciał uzyskać status rezydenta USA, jednak uniemożliwił mu to udział w protestach przeciwko wojnie wietnamskiej. Później wrócił do RPA i był profesorem literatury angielskiej na University of Cape Town. Po przejściu na emeryturę w 2002 przeniósł się do Adelajdy w Australii i został honorowym członkiem naukowym w departamencie (wydziale) anglistyki University of Adelaide, gdzie wykłada jego partnerka, Dorothy Driver. Do 2003 był członkiem-profesorem komitetu przyznającego tytuły doktorskie z socjologii na Uniwersytecie Chicagowskim.

6 marca 2006 Coetzee został obywatelem australijskim. Na ceremonii naturalizacyjnej obecna była australijska minister ds. imigracji Amanda Vanstone.

Jest jednym z dwóch autorów (obok australijskiego pisarza Petera Carey), którzy zostali dwukrotnie uhonorowani Nagrodą Bookera: za Życie i czasy Michaela K. w 1983 oraz za Hańbę w 1999. Został laureatem literackiej Nagrody Nobla w 2003 roku.

Z chęci uniknięcia zainteresowania mediów nie pojawia się na uroczystościach wręczenia nagród. Oprócz powieści publikuje także prace krytyczne i tłumaczenia z holenderskiego i afrikaans.

Pisarz odwiedził Polskę dwukrotnie. Po raz pierwszy w październiku 2000 roku na zaproszenie profesora Zbigniewa Białasa z Uniwersytetu Śląskiego (był honorowym gościem sympozjum poświęconego literaturze postkolonialnej), a po raz drugi w czerwcu 2006 r. Spotkał się z czytelnikami 7 i 8 czerwca w Warszawie, a 9 czerwca w Krakowie.

[edytuj] Twórczość

• Dusklands (1974)
• In the Heart of the Country (1977, polskie wydanie: W sercu kraju, tłum. Magdalena Konikowska, PIW 1996, ISBN 83-06-02155-X; Znak 2004, ISBN 83-240-0426-2)
• Waiting for the Barbarians (1980, polskie wydanie: Czekając na barbarzyńców, tłum. Anna Mysłowska, Czytelnik 1990, ISBN 83-07-01517-0; Znak 2003, ISBN 83-240-0386-X)
• Life & Times of Michael K. (1983, polskie wydanie: Życie i czasy Michaela K., PIW 1996, ISBN 83-06-02155-X; Axel Springer Polska 2007)
• Foe (1986, polskie wydanie: Foe, PIW 1996, ISBN 83-06-02155-X; Znak 2006)
• White Writing: On the Culture of Letters in South Africa (1988)
• Age of Iron (1990, polskie wydanie: Wiek żelaza, tłum. Anna Mysłowska, Znak 2004, ISBN 83-240-0464-5)
• Doubling the Point: Essays and Interviews (1992)
• The Master of Petersburg (1994; polskie wydanie: Mistrz z Petersburga, tłum. Wacław Niepokólczycki, PIW 1997, ISBN 83-06-02643-8; Znak 2005, ISBN 83-240-0541-2)
• Giving Offense: Essays on Censorship (1997)
• Boyhood: Scenes from Provincial Life (1998; polskie wydanie: Chłopięce lata. Sceny z prowincjonalnego życia, Znak 2007)
• Disgrace (1999; polskie wydanie: Hańba, tłum. Michał Kłobukowski, Znak 2001, ISBN 83-240-0053-4, ISBN 83-240-0052-6, Znak 2003, ISBN 83-240-0052-6; Świat Książki 2004, ISBN 83-7391-531-1; Znak 2006, ISBN 83-240-0686-9, ISBN 83-240-0685-0)
• The Lives of Animals (1999; polskie wydanie: Żywoty zwierząt, tłum. Anna Dobrzańska-Gadowska, Świat Książki 2004, ISBN 83-7391-499-4)
• Stranger Shores: Literary Essays, 1986-1999 (2002; polskie wydanie: Dziwniejsze brzegi. Eseje literackie 1986-1999, Znak 2008))
• Youth: Scenes from Provincial Life II (2002; polskie wydanie: Młodość, Znak 2007)
• Elizabeth Costello (2003; polskie wydanie: Elizabeth Costello, tłum. Zbigniew Batko, Znak 2006, ISBN 83-240-0656-7)
• Slow Man (2005; polskie wydanie: Powolny człowiek, Znak 2006)
• Diary of a Bad Year (2007)
• Inner Workings: Literary Essays, 2000-2005 (2007)

[edytuj] Przypisy

1. ↑ http://noblisci.bnet.pl/2001-10/2003/2003.html
2. ↑ http://noblisci.bnet.pl/2001-10/2003/2003.html
3. ↑ Ibid.
4. ↑ Urodził się jako John Michael Coetzee (później zmienił drugie imię na Maxwell)
5. ↑ [1]

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Biografia (ang.)

Zobacz w Wikicytatach kolekcję cytatów
z Johna Maxwella Coetzeea

Zobacz galerię na Wikimedia Commons:
John Maxwell Coetzee

p • d • e

Laureaci Literackiej Nagrody Nobla

1901: Prudhomme • 1902: Mommsen • 1903: Bjørnson • 1904: F.Mistral, Echegaray • 1905: Sienkiewicz • 1906: Carducci • 1907: Kipling • 1908: Eucken • 1909: Lagerlöf • 1910: Heyse • 1911: Maeterlinck • 1912: Hauptmann • 1913: Tagore • 1915: Rolland • 1916: Heidenstam • 1917: Gjellerup, Pontoppidan • 1919: Spitteler • 1920: Hamsun • 1921: France • 1922: Benavente • 1923: Yeats • 1924: Reymont • 1925: Shaw • 1926: Deledda • 1927: Bergson • 1928: Undset • 1929: Mann • 1930: Lewis • 1931: Karlfeldt • 1932: Galsworthy • 1933: Bunin • 1934: Pirandello • 1936: O'Neill • 1937: Gard • 1938: Buck • 1939: Sillanpää • 1944: Jensen • 1945: G.Mistral • 1946: Hesse • 1947: Gide • 1948: Eliot • 1949: Faulkner • 1950: Russell • 1951: Lagerkvist • 1952: Mauriac • 1953: Churchill • 1954: Hemingway • 1955: Laxness • 1956: Jiménez • 1957: Camus • 1958: Pasternak • 1959: Quasimodo • 1960: Perse • 1961: Andrić • 1962: Steinbeck • 1963: Seferis • 1964: Sartre • 1965: Szołochow • 1966: Agnon, Sachs • 1967: Asturias • 1968: Kawabata • 1969: Beckett • 1970: Sołżenicyn • 1971: Neruda • 1972: Böll • 1973: White • 1974: Johnson, Martinson • 1975: Montale • 1976: Bellow • 1977: Aleixandre • 1978: Singer • 1979: Elitis • 1980: Miłosz • 1981: Canetti • 1982: García Márquez • 1983: Golding • 1984: Seifert • 1985: Simon • 1986: Soyinka • 1987: Brodski • 1988: Mahfuz • 1989: Cela • 1990: Paz • 1991: Gordimer • 1992: Walcott • 1993: Morrison • 1994: Oe • 1995: Heaney • 1996: Szymborska • 1997: Fo • 1998: Saramago • 1999: Grass • 2000: Gao • 2001: Naipaul • 2002: Kertész • 2003: Coetzee • 2004: Jelinek • 2005: Pinter • 2006: Pamuk • 2007: Lessing