Groenlandia

Wikipedia(e)tik

Kalaallit Nunaat (Groenlandiera)
Grønland (Daniera)


(Groenlandiako bandera)	(Groenlandiako armarria)

Hizkuntza ofizialak

Groenlandiera, Daniera

Hiriburua

Nuuk (Godthåb)

Erregea

Margrethe II

Lehen ministroa

Hans Enoksen

Azalera
- Total
- % ura

13. azalera rankingean
2,166,086 km²
%81.1

Biztanleria
- 2005 est.
- Dentsitatea

210. Biztanleriaren rankingean
56,375
0.025/km²

Estatus politikoa

Danimarkako probintzia autonomoa.

Txanpona

Koroa (Danimarka)

Ordutegia

UTC 0 eta -4

Interneteko domeinua

.gl

Grønland

Groenlandia (groenlandieraz Kalaallit Nunaat edo Grønland danieraz) munduko uharterik handiena da. Administratiboki, Danimarkaren esku dagoen lurralde autonomoa da. Batez ere, Groenlandiako irlan osatzen da, Ozeano Atlantikoa eta Artiar Ozeanoaren artean, eta Amerikako kontinenteari dagokio.

Honen azaleraren %81 baino gehiago izotzez estalita dago, eta munduko irlarik handientzat hartzen dugu.

[aldatu] Etimologia

982. urtean, Erik Gorria danimarkar jatorriko marinelak aurkitu zuen irla hau mendebalderantz zihoala. Grønland (lurralde berdea) izena eman zion, kolonoak erakartzeko. Baina kolonoak klima hotz eta gogor bat aurkitu zuten, nahiz eta garai haietan bertako klima gaur egungoa baina samurragoa zen.

[aldatu] Politika

Groenlandiako estatu burua Danimarkako erregea da. Danimarkako gobernuak batzorde gorena aukeratzen du Danimarkako gobernua eta monarkia ordezkatzeko.

Groenlandiak 31 kideko parlamentua du. Gobernu burua lehen ministroa da.

Danimarka ez bezala, Groenlandia ez da Europako Batasuneko kide. 1985ean bertako gobernuak Europako Ekonomia Erkidegoa uztea erabaki zuen.

[aldatu] Geografia

2.166.086 km²-ekin Groenlandia munduko irlarik handiena da. 1.755.637 km² gutxi gora-behera izotzez estalita dago, munduko izotz erreserbetan bigarrena bihurtuz.

[aldatu] Demografia

2005ean uhartean 56.375 pertsona bizi ziren (0.025 biz./km2) eta haietatik 14.501 Nuuk hiriburuan bizi ziren.

Etniei dagokienez, biztanle gehienak (%87) inuit eta europarren arteko nahasketakoak dira, groenlandiarrak alegia.

[aldatu] Hizkuntzak

Groenlandiera da hizkuntz nagusia, eskimo-aleutar jatorrizkoa. Daniera ere ofiziala da, baina mintzaira gutxitua da.

[aldatu] Kanpo loturak

Amerikako herrialde eta lurraldeak
Ipar Amerika eta Karibea	Estatu burujabeak: Ameriketako Estatu Batuak • Antigua eta Barbuda • Bahamak • Barbados • Belize • Costa Rica • Kuba • Dominika • Dominikar Errepublika • El Salvador • Grenada • Guatemala • Haiti • Honduras • Jamaika • Kanada • Mexiko • Nikaragua • Panama • Saint Kitts eta Nevis • Santa Luzia • Saint Vincent eta Grenadinak • Trinidad eta Tobago Dependentziak: Groenlandia (Danimarka) • Guadalupe ∙ Martinika ∙ Saint Barthelemy ∙ Saint Martin ∙ Saint Pierre eta Mikelune (Frantzia) • Aruba · Holandarren Antillak (Herbehereak) • Angila · Bermuda · Birjina uharte britainiarrak · Kaiman Uharteak · Montserrat · Turks eta Caicos uharteak (Erresuma Batua) • Puerto Rico · Birjina uharte amerikarrak (Ameriketako Estatu Batuak)	Hego Amerika	Estatu burujabeak: Argentina • Bolivia • Brasil • Txile • Kolonbia • Ekuador • Guyana • Paraguay • Peru • Surinam • Uruguay • Venezuela Dependentziak: Frantziar Guiana (Frantzia) • Falkland Uharteak (Erresuma Batua)