Panama

Wikipedia(e)tik

Panamako Errepublika República de Panamá
Bandera Armarria
Goiburu nazionala: Pro Mundi Beneficio ( Munduaren Onurarentzat )
Ereserkia: Himno Istmeño
Hiriburua	Panama Hiria 8°58′ 79°32′ W
Hiri handiena	Panama Hiria
Hizkuntza ofiziala(k)	Gaztelania
Gobernua Presidentea	Errepublika Martín Torrijos Espino
Independentzia - Espainiatik - Kolonbiatik	1821 azaroaren 28 1903 azaroaren 3
Eremua  - Guztira  - ur %	78.200 km² (115.) 2,9%
Biztanleria  - Estimaketa (2005)  - Errolda ()  - Dentsitatea	3.039.150 (133.) 38 biztanle/km² (132.)
Dirua	Balboa (PAB)
Ordu eremua  - Udan (DST)	UTC (UTC -5) Ez (UTC -5)
Interneteko domeinua	.pa
Telefono aurrezenbakia	+507
Herritarra	panamar

Panama Ertamerikan dagoen estatua da, Hego Amerika eta Ipar Amerika lotzen duen istmoaren hegoaldea. Iparraldean Costa Rica du eta hegoaldean Kolonbia, Ozeano Atlantikoaren (Karibe itsasoa) eta Ozeano Barearen artean kokatua.

Bertan dago Panamako kanala, bi ozeanoak lotzen dituen uhatedun ubide artifiziala.

Hiriburua Panama Hiria da.

Eduki-taula 1 Geografia 2 Historia 3 Panamaren banaketa administratiboa 3.1 Probintziak eta hiriburuak 3.2 Eskualde indigenak 4 Kanpo loturak

[aldatu] Geografia

Panamako Errepublika Karibe eta Ozeano Barearen artean kokatua dagoen istmo zatia da, 75.517 km² lur eta 2.210 km² aginpeko ur dituenak (guztira 78.200 km²). Kolonbiarekin 55 km luzeko muga du eta Costa Ricarekin 330. 2.490 km luzeko kostaldea du.

Mendi garaienak hauek dira: Barú sumendia (3.475 m), Cerro Fábrega (3.375 m), Itamut (3.280 m) eta Echandi (3.163 m). Uharte nagusiak Coiba (493 km²), Isla del Rey (234 km²) eta Cebaco (80 km²) dira.

Ibai nagusiak hauek dira: Chucunaque (231 km), Tuira (230 km), Bayano (206 km), Santa María (173 km) eta, garrantzitsuena ekonomiaren aldetik, Chagres (125 km), Panamako kanala urez hornitzen baitu. Aintzira handienak Gatun (423,15 km²), Bayano (185.43 km²) eta Alajuela (57 km²) dira.

[aldatu] Historia

 Sakontzeko, irakurri: Panamako historia

• 1821eko azaroaren 28an lortu zuten Espainiatik independentzia.
• 1903ko azaroaren 3an eskuratu zuten Kolonbiatik independentzia.
• 1914ko abuztuaren 15ean Panamako kanala zabaldu zuten.
• 1989ko abenduaren 20an Ameriketako Estatu Batuek herrialdea inbaditu zuen Manuel Antonio Noriega presidentea kargugabetzeko asmoaz.
• 1999ko maiatzaren 2an Mireya Moscoso herrialdeko lehenengo emakume presidente bilakatu zen.
  • Abenduaren 31an herrialdeak Panamako kanalaren kontrola hartu zuen ofizialki.

[aldatu] Panamaren banaketa administratiboa

 Sakontzeko, irakurri: Panamaren banaketa administratiboa

Panamaren banaketa administratiboak 9 probintzia, 75 barruti edo udalerri eta 3 eskualde indigena eta 620 korregimendu.

[aldatu] Probintziak eta hiriburuak

1. Bocas del Toro - Bocas del Toro
2. Cocle - Penonome
3. Colon - Colon
4. Chiriqui - David
5. Darien - La Palma
6. Herrera - Chitre
7. Los Santos - Las Tablas
8. Panama - Panama Hiria
9. Veraguas - Santiago

[aldatu] Eskualde indigenak

1. Kuna Yala - El Porvenir
2. Enbera-Wounaan - Union Choco
3. Kuna Madugandi
4. Kuna Wargandi
5. Ngobe-Bugle - Buabidi

[aldatu] Kanpo loturak

• Jalgi.com atlasa datuak, mapak eta irudiak
• CIA - World Factbook geografia, biztanleria, politika eta ekonomia datuak
• Panama Radio Stations

Commonsen fitxategi gehiago dago honi buruz: Panama

Amerikako herrialde eta lurraldeak
Ipar Amerika eta Karibea	Estatu burujabeak: Ameriketako Estatu Batuak • Antigua eta Barbuda • Bahamak • Barbados • Belize • Costa Rica • Kuba • Dominika • Dominikar Errepublika • El Salvador • Grenada • Guatemala • Haiti • Honduras • Jamaika • Kanada • Mexiko • Nikaragua • Panama • Saint Kitts eta Nevis • Santa Luzia • Saint Vincent eta Grenadinak • Trinidad eta Tobago Dependentziak: Groenlandia (Danimarka) • Guadalupe ∙ Martinika ∙ Saint Barthelemy ∙ Saint Martin ∙ Saint Pierre eta Mikelune (Frantzia) • Aruba · Holandarren Antillak (Herbehereak) • Angila · Bermuda · Birjina uharte britainiarrak · Kaiman Uharteak · Montserrat · Turks eta Caicos uharteak (Erresuma Batua) • Puerto Rico · Birjina uharte amerikarrak (Ameriketako Estatu Batuak)	Hego Amerika	Estatu burujabeak: Argentina • Bolivia • Brasil • Txile • Kolonbia • Ekuador • Guyana • Paraguay • Peru • Surinam • Uruguay • Venezuela Dependentziak: Frantziar Guiana (Frantzia) • Falkland Uharteak (Erresuma Batua)