گرینلند
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد.
گرینلند (به زبان گرینلندی: کالالیت نونات؛ به زبان دانمارکی: گرؤنلند) نام ناحیه خودگردانی از دانمارک است. پایتخت آن به زبان بومی نووک و به زبان دانمارکی گودت‌هاب نام دارد. نام گرینلند که به معنی "سرزمین سبز" یا "سبزستان" است از زبان انگلیسی به فارسی وارد شده است. نام سرود ملی گرینلند نونارپوت اوتُقارسوئان‌گوراویت است.
فهرست مندرجات |
[ویرایش] تاریخ
گرینلند تا سده دهم میلادی برای اروپائیان ناشناخته مانده بود تا اینکه گروهی وایکینگ نروژی که در راه ایسلند بودند راه خود را گم کرده و به کرانه‌های گرینلند رسیدند. پیش از آمدن وایکینگ‌ها ساکنان گرینلند را مردم اسکیمو تشکیل میدادند. دانمارک در سده هژدهم میلادی گرینلند را مستعمره خود ساخت.
[ویرایش] سیاست
با اینکه گرینلند هنوز بخشی از پادشاهی دانمارک بشمار می‌آید ولی از سال ۱۹۷۹ به خودگردانی رسیده است.
[ویرایش] تقسیمات کشوری
گرینلند به چهار استان (Region) بخش می‌شود:
- گرینلند شمالی
- گرینلند جنوبی
- گرینلند شرقی
- گرینلند غربی
[ویرایش] جغرافیا
گرینلند با پهناوری 2,166,086 کیلومتر مربع، بزرگترین جزیره جهان[1] است، و در شمال اقیانوس اطلس قرار دارد. بلندترین نقطه آن کوه گون‌بیورن است. بیشتر مساحت گرینلند در بالای مدار شمالگان قرار دارد، به همین دلیل در بخش شمالی جزیره، 5 ماه از سال خورشید پیوسته و بدون غروب در آسمان می‌تابد. در بخش میانی گرینلند نیز، از پایان ماه مه تا پایان ماه ژوئیه، پدیده غروب خورشید روی نمی‌دهد.
[ویرایش] اقلیم و آب‌وهوا
گرینلند، سرزمینی سرد و خشک و دارای آب‌وهوای قطبی است. 81% رویه آن پوشیده از یخچال‌هاست. این یخچال‌ها، یخسار بزرگی را می‌سازند که پهناوری آن، در حدود 8/1 میلیون کیلومتر مربع است. در آب‌های پیرامون گرینلند، یخکوه‌های بسیاری روی آب شناورند. در درون جزیره، دمای هوا در گرم‌ترین ماه‌های سال (ژوئن، ژوئیه و اوت)، به 10 درجه سلسیوس می‌رسد، حال آن‌که در کرانه‌های جنوبی گاه از 20 درجه سلسیوس افزایش می‌یابد، که دلیل آن، کمتر بودن طول جغرافیایی و جریان‌های آب گرم اقیانوس اطلس شمالی است. گرینلند سرزمینی کم‌باران است، اما میزان بارندگی در جنوب گرینلند از شمال آن بیشتر است. بارش رگبار به‌ندرت رخ می‌دهد. میزان بارش برف نیز در بخش‌های مختلف، متفاوت است. در کرانه‌ها (که بیشتر شهرهای گرینلند در آن سامان ساخته شده‌اند)، بارش عمده برف از ماه دسامبر آغاز شده و تا ماه مارس ادامه می‌یابد.
[ویرایش] بوم‌شناسی
پوشش گیاهی گرینلند، شامل گیاهان، گل‌ها، خزه‌ها و درختچه‌های بید است که در تابستان‌های کوتاه این سرزمین می‌رویند. مشهورترین گل گرینلند، گونه ویژه‌ای از گل موسوم به زنگ آبی (Bluebell) است، که در اروپا و گرینلند می‌روید.
خرس‌های قطبی، گوزن‌های شمالی و نهنگ‌ها، مهم‌ترین جانوران اقلیم قطبی گرینلند هستند.
[ویرایش] مردم
جمعیت گرینلند ۵۶,۳۰۹ نفر (برآورد سال ۲۰۰۰) است که ۸۷ درصد آن بومی (اسکیموهای اینویت) و ۱۳ درصد بقیه بیشتر دانمارکی‌اند.
[ویرایش] جمعیت‌شناسی
بیشینه مردم گرینلند شهرنشین هستند. کمتر از 20% در روستاها و اردوگاه‌ها می‌زیَند. گرینلند تنها 18 شهر و 60 روستا و اردوگاه دارد.
[ویرایش] زبان
زبان گرینلند دانمارکی و گرینلندی است.
[ویرایش] دین
مسیحیت، آنیمیسم (اسکیموها)
[ویرایش] فرهنگ
[ویرایش] هنر و صنایع دستی
واژه "اِکومیتسولیورنِک" در زبان گرینلندی، "آفریدن چیزهای شگفت‌انگیز" معنی می‌دهد و می‌توان آن‌را هم‌ارز واژه پارسی هنر دانست. هنر مردم بومی گرینلند، ملهم از حیات وحش و طبیعت سخت و منجمد این سرزمین است و به باورهای سنتی مردم بستگی دارد.
صنایع دستی گرینلند، بیشتر شامل "توپیلاک"ها هستند. هر توپیلاک (به معنی "روح نیاکان")، پیکره کوچک و کنده‌کاری شده‌ای از استخوان‌های جانوران است که به رغم سادگی، بازتابی است از عناصر طبیعی، تاریخ و اسطوره‌های این سرزمین. بومیان بر این باور بوده‌اند که هر توپیلاک، تقدیس کننده ارواح نیاکان و طلسمی است که به شکست دشمن می‌انجامد.
امروزه در بیشتر شهرهای گرینلند، موزه‌هایی ساخته شده‌اند که در آنها، آثار هنری تاریخی و معاصر، به صورت دایم یا موقت به نمایش درمی‌آیند. خانه فرهنگ گرینلند در نووک، یکی از مهم‌ترین این موزه‌هاست.
[ویرایش] پانویس
- ^ 1. بسیاری منابع استرالیا را بزرگترین جزیره می دانند. همچنین عده ای معتقداند استرالیا قاره است، نه جزیره. بنابراین اگرچه از گرینلند پهناورتر است، اما بزرگترین جزیره جهان به شمار نمی‌آید.
[ویرایش] برگرفته از
وب‌گاه ملی جهان‌گردی گرینلند به زبان‌های انگلیسی، دانمارکی و آلمانی.
| ویرایش | استان‌های دانمارک |  |
|---|---|---|
| استان‌ها | سیددانمارک | شیلند | میدیولند | نوردیولند | هوودستادن | |
| قلمروهای خودگردان | گرینلند | جزایر فارو |
