Astrologia
Z Wikipedii
Astrologia (z gr. αστρολογία = άστρον + λόγος, dosłownie "nauka o gwiazdach") – badanie położenia ciał niebieskich przy założeniu, że istnieje bezpośredni związek między zjawiskami na niebie a losem poszczególnych ludzi i wydarzeniami na Ziemi.
Astralistyka postuluje, że we wszystkich kulturach świata zjawiska meteorologiczne, astralne, kosmiczne wywierają na ludzi przemożny wpływ, człowiek uważa je za znaczące lub decydujące o jego losie.
Od astrologii odróżnia się astrolatrię, czyli kult gwiazd i planet, uważanych za demony bóstwa lub ich siedziby.
Spis treści |
[edytuj] Historia astrologii
W starożytności nie występowało rozróżnienie pomiędzy astronomią a astrologią w dzisiejszym rozumieniu tych pojęć. Astrologia była wówczas wyżej ceniona jako nauka, astronomia była jedynie jej nauką pomocniczą. Mikołaj Kopernik we wstępie do swojego epokowego dzieła "O obrotach" pisze o "Nauce, którzy jedni zowią astrologią, inni astronomią, a wielu spośród starożytnych szczytem matematyki". Dopiero usunięcie w XVIII w. katedr astrologii na uniwersytetach (m.in. na UJ) zepchnęło ją do roli gazetowej pseudonauki. Dotąd była uważana często za ukoronowanie wszelkiej wiedzy.
Astrologii używano przede wszystkim do prognozowania pogody oraz wyznaczania szczęśliwych dni. Większe przepowiednie, jeśli były trafne, przynosiły sławę i bogactwo. Nietrafione niejednokrotnie kończyły się śmiercią astrologa. Stąd astrolodzy dbali o to by były dostatecznie niejasne i pozostawiające jak największą możliwość interpretacji.
Pierwotnie uważano, że ciała niebieskie reprezentują na niebie władców ziemskich. W pierwszym tysiącleciu przed n.e. ugruntował się pogląd związany z wróżbiarstwem, że indywidualne losy władców mogą być odczytane z położenia ciał niebieskich. Powstał zodiak.
Astrologia narodziła się w Mezopotamii. Niektórzy badacze uważają, że Sumerowie w 2. tysiącleciu przed n.e., bazując na obserwacjach astronomicznych, stworzyli świątynię schodkową wykorzystując budowlę wieżową zikkurat (zigurat) w Ur (Uruk), której siedem kondygnacji symbolizowało 7 (liczba magiczna) wówczas znanych ciał niebieskich, wędrujących na tle tak zwanych gwiazd stałych. Są to: Księżyc, Słońce, Wenus, Merkury, Mars, Jowisz i Saturn. Taka świątynia miała umożliwiać kapłanom kontakt z siłami nadprzyrodzonymi. Gwiazdozbiory zostały wyodrębnione i nazwane, niebo podzielono na trzy sfery, był znany syderalny Księżycowy pas zodiakalny. Wierzono, że ruch ciał niebieskich odbywa się pod wpływem bóstw. Prognozy astrologiczne dotyczyły królów, władców, a więc były związane z losami narodów.
Określenie Chaldejczyk w odniesieniu do Babilończyków stało się synonimem astrologa.
W Egipcie - od 2778 roku przed n.e.[potrzebne źródło] posługiwano się kalendarzem najdokładniejszym w starożytności. Rozpoznano rzekome powiązanie spodziewanego przyboru Nilu ze wschodem gwiazdy Syriusz. Wiele prognoz politycznych starano się wyprowadzić z położenia tej gwiazdy. Od Chaldejczyków skomplikowana wiedza astrologiczna dotarła do kapłanów Thota, który był uważany za bóstwo Księżyca. Powstał wtedy zodiak egipski.
W Ameryce - Aztekowie i Majowie stworzyli 260-dniowy kalendarz księżycowy służący do obliczania terminów świąt religijnych. Rozplanowanie miasta Cuzco wykazuje pewne związki z pasem zodiakalnym.
W Chinach - państwie środka - cesarz był czczony jako przedstawiciel nieba. Astrologia chińska stworzyła 28-dniowy kalendarz księżycowy oraz wyodrębniła pas zodiakalny. Chińscy astrolodzy obserwowali już przed n.e. kometę Halleya, a od 28 roku p.n.e. plamy na Słońcu. Powstał wtedy zodiak chiński.
Indiach - w trzecim tysiącleciu p.n.e. miała miejsce bitwa na polu Kurukszetra, którą opisuje Mahabharata. Już w tym czasie w zaawansowanym stopniu powszechne były rytuały religijne związane ściśle z pozycją planet w Zodiaku. Pisma te zawierają także opisy powiązań obserwacji astronomicznych z systemem filozoficznym i obrzędami religijnymi, w tym również z reinkarnacją. Astrologia wedyjska, zwana w języku hinduskim dźjotisz, była uważana za najwyższy stopień wiedzy. Kanony dźjotisz mówią o tym, że Wisznu wcielił się w każdą z planet aby nagrodzić lub ukarać ludzi żyjących we wszechświecie za ich pobożne lub grzeszne czynności, czyli zgodnie z ich karmą. W przeciwieństwie do astrologii zachodniej, która jest oparta na tropikalnym zodiaku, wedyjski system astrologiczny (jyotish, czytaj: dźjotisz) bierze pod uwagę gwiezdną (rzeczywistą) pozycję grahas (planet). Różnica w wartości położenia planet w tych dwóch odniesieniach do Zodiaku to Ayanamsa, spowodowana jest precesją, zmianą położenia osi Ziemi w ruchu obrotowym. W Indiach większą rolę przypisuje się położeniu Księżyca w Nakszatrach, niż Słońca w znakach Zodiaku.
W Europie - około 2000 p.n.e powszechnie znana potężna budowla megalityczna (kromlech) Stonehenge była prawdopodobnie miejscem kultu, związanym z obserwacjami ciał niebieskich, przede wszystkim Słońca i Księżyca. Powstał zodiak celtycki. W Starożytnej Grecji dopiero Simplikios wprowadził rozróżnienie pomiędzy astrologią ('dawniejszą'), a astronomią. Grecy przejęli od Babilończyków pojęcie planet, jednak Słońce traktowali jako najważniejsze. Po włączeniu Grecji do cesarstwa rzymskiego astrologia znajduje odbicie w alchemii, gnozie, manicheizmie.
Chrześcijaństwo - opierając się na Biblii potępiało wszelkie wróżbiarstwo, w tym przekonania Chaldejczyków i astrologię. Tertulian (Tertullianus) ostrzega przed astrologią.
Ze okresu średniowiecza zachowały się nieliczne księgi astrologiczne, na przykład rękopis nr 3731 z roku 1431 z kolekcji Harleian - jest to zbiór rękopisów w Muzeum Brytyjskim zgromadzony przez Roberta Harleya i jego syna Edwarda w początku XVIII wieku.
W renesansie nastąpił ponowny rozwój astrologii jako kontynuacja tradycji hellenistycznych. Wielcy astronomowie często zajmowali się astrologią (Kopernik, Tycho de Brahe, Galileusz, Johannes Kepler), uważali jednak taką działalność za niegodną astronoma. Aż do XIX w. astrologia zachowuje swe znaczenie w najwyższych warstwach społecznych.
Astrologia nazywana jest czasem "wiedzą królewską". Królewskość jej bierze się jednak nie od wyższości nad innymi dziedzinami, lecz z historycznych zaszłości. Od początku bowiem nielicznych wówczas astrologów można było znaleźć tylko na dworach królów i władców.
Niektóre symbole masońskie odwołują się do astrologii.
Bardzo ważną rolę astrologia odgrywa w antropozofii Rudolfa Steinera, który uważał astrologię za naukę. Astrologię cenił także Carl Gustav Jung.
[edytuj] Teoria
Nie istnieje jeden spójny system astrologiczny. Można jednak wyróżnić pewne stałe cechy wielu jej odmian. W astrologii znaczenie mają wszystkie znane planety Układu Słonecznego oraz Słońce i Księżyc, znaczenia mają także tzw. domy, których jest dwanaście. Każdy obiekt w określonym czasie znajduje się w jakimś znaku zodiaku. Dlatego horoskop każdego człowieka jest bardzo indywidualny i rzadko zdarza się, aby ktoś miał większość planet w jednym znaku. Każdą planetą włada jakiś znak lub kilka znaków, więc dana planeta najsilniej oddziałuje na człowieka, gdy znajduje się w takim znaku. Powszechnie przyjmuje się, że najważniejsze jest Słońce, niektórzy astrolodzy za najważniejszy uznają ascendent, który jest pierwszym domem i zmienia się codziennie co dwie godziny; pewne znaczenie ma także medium coeli. Dlatego do określenia horoskopu konkretnej osoby niezbędna jest data i dokładna godzina z minutami, a także miejsce urodzenia. Przykładowo, osoba, mająca Słońce w skorpionie, jeśli w tym znaku będzie znajdował się także rządzony przez skorpiona Pluton, będzie mogła zostać uznana za typowego przedstawiciela tego znaku; jeśli Pluton znajdzie się w innym znaku, pewne cechy skorpiona zostaną w ten sposób zniwelowane. W astrologii występują cztery żywioły, żywioł powtarza się zawsze co trzy znaki. Pierwszym żywiołem, gdyż od niego zaczyna się rok astrologiczny, jest ogień, do którego zalicza się po kolei znak barana, lwa i strzelca, później następuje żywioł ziemi, do którego zalicza się byka, pannę i koziorożca, następnie żywioł powietrza, do którego zalicza się bliźnięta, wagę i wodnika, potem żywioł wody, do którego zalicza się raka, skorpiona i ryby.
[edytuj] Współczesna astrologia
Rozpowszechnienie horoskopów w mass mediach, a zwłaszcza w popularnych tygodnikach jest znaczące. Wpływa ona czasami na politykę (z rad astrologów korzystali m.in. Adolf Hitler i Ronald Reagan).
Z drugiej jednak strony, astrologia jest uznawana za pseudonaukę i z tego tytułu podlega marginalizacji w życiu publicznym. Współcześni astrolodzy w mniejszym stopniu zajmują się w związku z tym prognozowaniem wydarzeń, a większy nacisk kładą na analizę osobowości, jako pewnego rodzaju doradcy życiowi.
Dnia 20 marca, głównie w Stanach Zjednoczonych, obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Astrologii. Data ta związana jest z wejściem Słońca do znaku Barana, co w astrologii jest uważane za początek nowego roku.
Zarówno astrolodzy[1] jak masażyści[potrzebne źródło]sugerują zależność pomiędzy znakiem zodiaku danego człowieka, a jego strefami erogennymi:
- Baran: głowa czyli uszy usta, włosy i powieki.
- Byk: szyja i gardło.
- Bliźnięta: ramiona i dłonie.
- Rak: piersi.
- Lew: kręgosłup i plecy
- Panna: brzuch
- Waga: plecy i pośladki
- Skorpion: genitalia
- Strzelec: biodra i uda.
- Koziorożec: kolana.
- Wodnik: łydki i kostki
- Ryby: stopy
[edytuj] Krytyka astrologii
Astrologia, jako nie podlegająca zasadom falsyfikowalności jest pseudonauką.
W latach 60. naukowcy z NASA odkryli, że planety będące w koniunkcji lub opozycji do Słońca wzmacniają siłę burz magnetycznych[potrzebne źródło]. Jednak sam fakt, iż wyrzucane z takich burz wysokoenergetyczne cząsteczki mogą wpływać na fizjologię oraz system nerwowy istot żywych, nie uwiarygadnia jakichkolwiek obserwacji astrologicznych, zwłaszcza opierających się na dacie urodzin danej osoby.
Przypisy
- ↑ Joanna Martine Woolfolk: Wszystko, co powinniście wiedzieć o Astrologii. 2002. ISBN 83-917960-1-9.
[edytuj] Zobacz też
- Astrologia finansowa
- Astrologia humanistyczna
- Diogenes Laertios
- Epoka hellenistyczna
[edytuj] Bibliografia
- Spotkanie z astrologią Tadeusz Doktór, Warszawa 1987
