Jan Lechoń
Z Wikipedii
| Jan Lechoń | |
| Prawdziwe nazwisko | Leszek Józef Serafinowicz |
| Data i miejsce urodzenia | 13 marca 1899 w Warszawie |
| Data i miejsce śmierci | 8 czerwca 1956 w Nowym Jorku |
| Dziedzina sztuki | Poezja |
Leszek Józef Serafinowicz, pseudonim Jan Lechoń (ur. 13 marca 1899 w Warszawie – zm. 8 czerwca 1956 w Nowym Jorku) – polski poeta pochodzenia ormiańskiego, krytyk literacki i teatralny, współtwórca grupy poetyckiej Skamander.
Spis treści |
[edytuj] Życiorys
Był synem Władysława Serafinowicza herbu Pobóg (1860-1938) i Marii z Niewęgłowskich herbu Jastrzębiec (1864-1942). Pochodził z rodziny warszawskiej inteligencji pochodzenia ormiańskiego. Lechoń miał dwóch braci - Zygmunta Serafinowicza (1897-1971) i Wacława Serafinowicza (1901-1946). W latach 1907/1908 Leszek Serafinowicz rozpoczął naukę w szkole im. Stanisława Staszica z polskim językiem wykładowym, a w roku 1911 przeniósł się do szkoły klasycznej im. Emiliana Konopczyńskiego, w której zasłynął jako szkolny poeta. W grudniu 1912 nakładem ojca ukazał się jego debiutancki tomik wierszy Na złotym polu. W 1914 wydał kolejny Na różnych ścieżkach dedykowany Leopoldowi Staffowi. Zbiory wierszy wydał pod pseudonimem Jan Lechoń. W 1916 Lechoń zdał maturę i rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Warszawskiego. Studiów nigdy nie ukończył. W tym czasie współredagował czasopismo "Pro arte et studio". Był współzałożycielem kawiarni Pod Pikadorem i grupy poetyckiej "Skamander", to on wymyślił jej nazwę, wygłosił także słowo wstępne na pierwszym jej publicznym występie 6 grudnia 1919. W czasie wojny polsko-bolszewickiej pracował w Biurze Prasowym Wodza Naczelnego Józefa Piłsudskiego. Współtworzył kabaret literacki Pikador, który miał swoją siedzibę w kawiarni "Pod Picadorem". Należał do Związku Zawodowego Literatów Polskich, był sekretarzem generalnym PEN Clubu. W latach 1926-29 był redaktorem pisma satyrycznego "Cyrulik Warszawski". W 1925 otrzymał nagrodę Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, a w 1935 Złoty Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury.
W latach 1930-39 był attaché kulturalnym ambasady polskiej w Paryżu, po klęsce Francji wyjechał do Brazylii, a później do Stanów Zjednoczonych gdzie zamieszkał w Nowym Jorku. Współzałożyciel Polskiego Instytutu Nauk i Sztuk w USA. Współpracował i redagował wiele periodyków polonijnych. Zmarł śmiercią samobójczą - skoczył z XII piętra hotelu Henry Hudson, jako motyw podano "zaszczucie środowiska" potęgujące depresję. Według jednej z hipotez miał być represjonowany przez tamtejszych Polaków za swoją orientację homoseksualną. Według innej hipotezy wynikającej ze wspomnień jego przyjaciela, Adama Ciołkosza, przyczyną samobójczej śmierci była depresja związana z utrwaleniem władzy komunistycznej w Polsce - Lechoń był znany z radykalnie antykomunistycznych poglądów, postulował m.in. wygnanie komunistów z Polski po upadku PRL, co do którego nie miał wątpliwości. W 1991 prochy poety ekshumowano z cmentarza Calvary w dzielnicy Queen's w Nowym Jorku i pochowano na Cmentarzu Leśnym w Laskach, we wspólnym rodzinnym grobie wraz z rodzicami Władysławem i Marią Serafinowiczami.
[edytuj] Twórczość
Debiutował w wieku 14 lat tomikami Na złotym polu (1913 ) i Po różnych ścieżkach (1914). W 1916 w Pomarańczarni wystawiono jego nokturn dramatyczny W pałacu Stanisława Augusta. Zbiór wierszy Srebrne i czarne został nagrodzony przez Polskie Towarzystwo Wydawców. Zainteresowanie i nagły sukces w dziedzinie poezji nie miał dobrego wpływu na poetę. Przygnieciony ciężarem legendy narastającej wokół niego, nie wydał żadnego zbioru aż do wybuchu wojny. Klęska kraju przebudziła w nim chęć tworzenia. Ukazały się: Lutnia po Bekwarku (1942), Aria z kurantem (1945), Marmur i róża. Jego poezja łączyła w sobie zarówno elementy romantyczne i klasycystyczne. Zdecydowanie różniła się od twórczości poetów Skamandra. Przetłumaczył także kilka sztuk teatralnych, pisał szkice i recenzje literackie.
[edytuj] Dzieła wybrane
- 1920 - Rzeczpospolita babińska. Śpiewy historyczne.
- 1920 - Karmazynowy poemat
- 1924 - Srebrne i czarne
- 1942 - Lutnia po Bekwarku
- 1943 - Iliada
