Auregnais
Z Wikipedii
| Auregnais (Aoeur'gnaeux, Aurignais) | |
| Obszar | język wymarły w latach 40. XX w. |
| Ranking | brak danych |
| Klasyfikacja genetyczna | Języki indoeuropejskie *Języki italskie **Języki romańskie ***Języki zachodnioromańskie ****język normandzki ******auregnais |
| Pismo | łaciński |
| Status oficjalny | |
| Język urzędowy | nigdzie |
| Kody języka | |
| ISO 639-1 | brak |
| ISO 639-2 | roa |
| SIL | brak |
| W Wikipedii | |
| Zobacz też: język, języki świata | |
Auregnais (także: Aoeur'gnaeux, Aurignais) to romański język wymarły lub dialekt języka normandzkiego, używany na wyspie Alderney (fr.: Aurigny), jednej z wysp Normandzkich, do lat 40. XX w.
Przez wieki auregnais, blisko spokrewniony z językiem normandzkim oraz z dialektami sąsiednich wysp: dgèrnésiais (Guernsey), jèrriais (Jersey) i sercquiais (Sark), był językiem ludności wiejskiej na wyspie Alderney i pobliskich wysepkach Les Casquets.
Auregnais zaczął być wypierany przez język angielski w XIX w., kiedy na wyspie osiedliło się wielu robotników z Anglii, zatrudnionych przy budowie nowego portu oraz wielu żołnierzy , mieszkających w garnizonie na wyspie. Brak oświaty i publikacji w auregnais spowodował, że już w 1880 dzieci przestały mówić tym dialektem.
Ostateczny zanik auregnais był spowodowany wysiedleniem całej ludności wyspy do Wielkiej Brytanii w czasie II wojny światowej. Wyspa została przekształcona przez Niemców w twierdzę. Po wojnie na wyspę powróciła tylko część dawnych mieszkańców; w większości zasiedlili ją Anglicy. To spowodowało, że w 1966 język francuski przestał być drugim, obok angielskiego, językiem urzędowym na wyspie.
Zachowało się bardzo niewiele tekstów pisanych w auregnais; przetrwał on głównie w nazwach miejscowości oraz w jednym zapożyczeniu w miejscowym języku angielskim: vraic (nawóz z wodorostów).
[edytuj] Przykład tekstu w auregnais
- L' Aoeur'gnaeux (âorgnais) 'tait la vieule laoungue Nourmaounde d'Aoeur'gny. Ch'té laoungue n'eüst pu. Les draïns craîgnouns à prêchyi en Aoeur'gnaeux, ch'tait d'vaount la prémyire dgeurre, et oupreû la draïne dgeurre, persounne tchi sount arvénuns en Aoeur'gny n'prêchaeiunt daouns leus viar laoungadge.
- (Auregnais był dawnym normandzkim językiem z Alderney. Nie ma już tego języka. Ostatnie dzieci, mówiące auregnais żyły przed I wojną, a od ostatniej wojny nikt z tych, którzy wrócili na Alderney nie mówił w dawnym języku)
[edytuj] Linki zewnętrzne
[edytuj] Bibliografia
- Le Maistre, F., The Language of Auregny (1982)
wschodnioromańskie: arumuński • istrorumuński • meglenorumuński • rumuński
południoworomańskie: korsykański (gallurski) • sassarski • sardyński (kampidański, logudorski)
zachodnioromańskie: aragoński • asturyjski • auregnais † • burginioński • dalmatyński † • dgèrnésiais • emilijski • francuski • franko-prowansalski • friulski • galicyjski • gallurski (północnowschodniosardyński) • gaskoński • hiszpański • istriocki • jèrriais • judeo-portugalski † • judeo-włoski • kampidański (południowosardyński) • kataloński • ladino (judeo-hiszpański) • ladyński • langwedocki • liguryjski • limuzyński • logudorski (środkowosardyński) • lombardzki • lotaryński • mirandyjski • monegaski • neapolitański • normandzki • oksytański • owerniacki • piemoncki • pikardyjski • portugalski • prowansalski • rioplatense • romansz • sercquiais • sycylijski • szampański • szuadit † • walencki • waloński • wenecki • włoski • zarfatit †
¹ Łacina nie jest językiem romańskim, ale italskim i przodkiem wszystkich języków romańskich
