Okzitania

Wikipedia(e)tik

Okzitania

Occitània

Ez da estatua

Bandera

Ereserkia: Larguesa, Convivéncia, Paratge

Hiriburua

Tolosa

Hiri nagusiak

Bordele, Limoges, Marseilla, Niza

Dirua

euroa

Herritarra

okzitaniar

Hizkuntza(k)

okzitaniera, frantsesa, italiera, gaztelania

Ofiziala(k)

Frantzian: frantsesa
Italian: italiera
Arango haranean:
okzitaniera (aranera), kataluniera, gaztelania

Okzitania (Occitània) okzitaniera hizkuntza hitz egiten den lurraldeari ematen zaion izena da.

Frantziaren midi-a, Italiako Piemonte eta Kataluniako Araneko harana barne biltzen ditu.

Eskualde okzitaniarra den Biarnok eta Ipar Euskal Herriak batera osatzen dute Frantziako 64. departamendua (Pirinio Atlantikoak). Gainera, zenbait talde okzitaniarzaleren aburuz, Baiona, Miarritze eta Angeluko inguruak ere kontuan izan beharko lirateke Okzitaniaz hitz egitean.

[aldatu] Kultura

[aldatu] Hizkuntzak

Okzitaniako biztanleek hiru hizkuntza nagusi indartsu erabiltzen dituzte: frantsesa eta italiera batik bat eta, neurri txikiagoan, gaztelania.

Baina lurraldeari ezaugarri nagusia ematen dion hizkuntza ere egiten dute, okzitaniera alegia. Eta berarekin batera, baita beste mintzaira gutxitu batzuk ere: katalana esate baterako.

Halaber, mugakideak dituzte beste hiztun gutxitu batzuk: euskaldunak eta aragoieradunak, besteak beste.

[aldatu] Musika

Folk musika: Xarnege taldea.

[aldatu] Literatura

[aldatu] Eskualde edo probintzia tradizionalak

Okzitaniako haranak (Valadas Occitanas)
Proventza
Languedoc (Lengadòc)
Limousin (Lemosin), Marka barruan hartzen duena.
Boubonnais (Borbonés/Barbonés)
Guiana
Gaskonia (Gasconha) Biarno, Arango harana, Bigorra eta Armañac barne hartuz.
Dauphine (Daufinat/Dalfinat)
Auvergne (Auvèrnhe/Auvèrnha)

[aldatu] Hiri nagusiak

Marseilla (Marselha): 798.430 bzitanle*.

Tolosa Okzitaniakoa (Tolosa): 426.700**.
Niza (Niça): 347.100*.
Montpellier (Montpelhièr): 244.300*.
Bordele (Bordèu): 229.900***.
Tolon: 168.639*.
Nimes: 144.600**.
Ais de Provença: 140.100**.
Clarmont-Ferrand: 137.140*.
Limòtges: 133.968*.
Avinhon: 89.300***.
Paue (Pau): 78.732*.
Besièrs: 69.153*.
Valença: 64.260*.
Agen: 30.170*.

(Oharra:*1999; **2004; ***2005)

[aldatu] Alderdi politiko nazionalistak

Okzitanian aukera poltiko nazionalista gutxiengoa da, eta hauteskundeetan ez du inoiz emaitza aipagarririk lortu.

Okzitaniako nazionalismoak 1959an izan zuen bere lehen adierazpide politikoa, Francés Fontan-ek Partit Nacionalista Occità (gaur egun Partit de la Nacion Occitana) sortu zuenean. Ondoren, hainbat erakunde eta alderdi sortu ziren, Volèm Viure al País aldarrikapen mugimendua horien artean, 1974ean. Halaber, Partit Occitan sortu zen, Frantziako hauteskunde orokorretara eta eskualde hauteskundeetara aurkeztu izan den alderdia. 2003an, alterglobalizazio mugimendutik Gardarem la Tèrra alderdia sortu zuten.

- Bestelako mugimendu okzitaniarzaleak:

Anaram Au Patac
Hartèra
Iniciativa per Occitània
Paratge
Occitània Libertària

- Desagertutako erakunde nazionalistak:

Lucha Occitana
Pòble d'Òc
Corrent Revolucionari Occitan

[aldatu] Kanpo loturak

Okzitaniako lurraldeak

Frantzian: Alièr • Ardecha • Avairon • Aude • Aups Nautas • Aups de Provença Auta • Aups Maritimes • Arièja • Bocas de Ròse • Cantal • Char • Charanta • Corresa • Cruesa • Dordonha • Droma • Erau • Gard • Garona Nauta • Gèrs • Gironda • Indra • Isèra • Lanas • Lèger • Lèger Naut • Losèra • Òlt • Òlt e Garona • Pirenèus Atlantics • Pirenèus Nauts • Pirenèus Orientals • Puèi Domat • Tarn • Tarn e Garona • Var • Vauclusa • Vinhana • Vinhana Nauta

Espainian: Arango harana (Katalunia)

Italian: Torino • Cuneo (Piemonte) • La Gardia (Calabria) • Liguria

Monakon: Monako

	Europa
Herrialdeak: Albania Alemania Armenia Andorra Austria Azerbaijan Belgika Bielorrusia Bosnia-Herzegovina Bulgaria Danimarka (Faroe Uharteak) Erresuma Batua (Gibraltar Man Uhartea Guernesey Jersey) Errumania Errusia Eslovakia Eslovenia Espainia Estonia Finlandia (Aland Uharteak) Frantzia Georgia Grezia Herbehereak Hungaria Irlanda Islandia Italia Kosovo Kroazia Letonia Liechtestein Lituania Luxenburgo Malta Mazedoniako Errepublika Moldavia Monako Montenegro Norvegia ( - Svalbard eta Jan Mayen Uharteak) Polonia Portugal San Marino Serbia Suedia Suitza Turkia Txekiar Errepublika Ukraina Vatikano Hiria Zipre - Europar Batasuna Estaturik gabeko herriak: - Bretainia Eskozia Euskal Herria - Flandria Gales Galizia Katalunia - Korsika - Okzitania - Sardinia